استارتاپ‌‌های جدید گردشگری جهان

سفر همیشه یکی از نیازهای اصلی انسان بوده است.

سفر راهی است برای ارتباط با خانواده و دوستان، سیاحت و کاوش در جهان پیرامون و فرار از زندگی روزمره و استرس‌‌های آن. پس از رکود دوساله‌‌ای که همه‌‌گیری کرونا در صنعت گردشگری ایجاد کرد، به نظر می‌‌رسد حالا سیروسفر دوباره رونق گرفته و جای خود را در سبد هزینه‌‌های خانوارها پیدا کرده است. با‌‌وجوداین، کرونا و قرنطینه‌‌های آن تغییرات گسترده‌‌ای در سبک زندگی ما ایجاد کرده‌‌اند و بُعد سفر و گردشگری نیز از این مقوله مستثنا نیست. در پی این تغییر و تحول‌‌ها، پنج ترند یا گرایش عمده در حوزه گردشگری ایجاد شده است که قصد داریم در این مقاله به آن‌‌ها بپردازیم. در ادامه نیز به معرفی 10 استارتاپ نوظهور می‌‌پردازیم که بر مبنای این گرایش‌‌ها شکل گرفته و رشد و سوددهی قابل‌‌توجهی داشته‌‌اند.

سبک زندگی انعطاف‌‌پذیر و کار در تعطیلات

اصطلاح «کار در تعطیلات» (workcation) به این معناست که افراد برای مدتی از محل کار معمول خود فاصله بگیرند و در مکانی دیگر هم وظایف کاری‌‌شان را انجام دهند و هم آب‌‌وهوایی عوض کنند. این اصطلاح از اوایل سال 2020 بسیار رایج شده و احتمالا اصلی‌‌ترین دلیل آن نیز گسترش دورکاری در دوران کرونا بوده است. دورکاری افراد را به محل کارشان محدود نمی‌‌کند؛ پس می‌‌توانند در تمام طول سال به نقاط مختلف سفر کنند و کارشان را هم انجام دهند. بااین‌‌حال، کار در تعطیلات می‌‌تواند پرزحمت و هزینه‌‌بر باشد؛ به همین دلیل، بسیاری از افراد چندان اشتیاقی به آن نشان نمی‌‌دهند؛ اما به‌‌تازگی برخی استارتاپ‌‌ها کوشیده‌‌اند با ارائه راه‌‌حل‌‌های خلاقانه به افراد کمک کنند تا سبک زندگی انعطاف‌‌پذیرتری داشته باشند.مدل اول: تبادل خانه تبادل خانه ایده جدیدی نیست؛ اما پیش‌‌ازاین چندان معمول نبوده است؛ البته همین حالا هم اعضای برخی گروه‌‌ها در فیس‌‌بوک و ردیت (Reddit) به‌‌طور مکرر خانه‌‌هایشان را با یکدیگر تعویض می‌‌کنند؛ اما «کیندرد» (Kindred) استارتاپ نوپایی است که می‌‌کوشد تبادل منزل را بین عموم مردم جا بیندازد. کیندرد افراد قابل‌اعتماد را با یکدیگر مرتبط می‌‌کند تا بتوانند بدون صرف هزینه‌‌های گزاف، زندگی آزادانه‌‌تر و انعطاف‌‌پذیرتری را تجربه کنند.

اعضای این مجموعه به ازای هر شبی که در منزلشان از اعضای دیگر میزبانی می‌‌کنند، امکان یک‌شب اقامت در خانه دیگران را به دست می‌‌آورند؛ البته کیندرد مسائلی از قبیل نظافت و امنیت را مدیریت می‌‌کند تا افراد بتوانند با اطمینان خاطر از دیگران میزبانی کنند. کیندرد توانسته در مدت فعالیت خود، رشد قابل‌‌توجهی داشته باشد.

مدل دوم: کرایه انعطاف‌‌پذیر یکی از ابعاد ناخوشایند کرایه‌کردن خانه این است که اغلب مجبوریم قراردادهای حداقل یک‌‌ساله ببندیم و فرایند اسباب‌‌کشی هم آن‌‌قدر زمان‌‌بر و استرس‌‌زاست که بیشتر افراد تمایل چندانی به جابه‌‌جا شدن ندارند. «لندینگ» (Landing) یکی از استارتاپ‌‌هایی است که می‌‌کوشد این مشکل را حل کند.

این استارتاپ نوظهور فرایند کرایه‌کردن خانه را متحول کرده است. لندینگ مجموعه‌‌ای از آپارتمان‌‌های مبله دارد که اعضایش می‌‌توانند بین آن‌‌ها نقل‌مکان کنند. کار کردن با لندینگ بسیار آسان است. کافی است محدوده موردنظر و سایز و نوع خانه‌‌ای را که به دنبالش هستید، وارد کنید. بعدازاینکه آپارتمان مطلوبتان را پیدا کردید، برای آن درخواست رزروی بدهید. اعضای لندینگ می‌‌توانند در هر خانه‌‌ای که متعلق به این شبکه است، سکونت کنند. فقط باید درخواست خود را ثبت و اعلام کنید که قصد تخلیه و جابه‌‌جایی دارید. پس‌‌ازآن می‌‌توانید به محل زندگی جدیدتان نقل‌مکان کنید.

طبیعت جذاب

همه‌‌گیری کرونا و قرنطینه‌‌های حاصل از آن، بسیاری را برای مدت‌‌ها در خانه‌‌هایشان محبوس کرد؛ به همین دلیل هم هست که به‌محض کاسته‌شدن از محدودیت‌‌ها، تقاضا برای فعالیت‌‌ها و برنامه‌‌های طبیعت‌‌گردی سر به فلک گذاشته است؛ اما استارتاپ‌‌ها هم بیکار ننشسته‌‌اند و تلاش می‌‌کنند از فرصت پیش‌‌آمده بیشترین بهره را ببرند.مدل اول: زندگی در وَن زندگی در ون به‌‌صورت تمام‌‌وقت یا پاره‌‌وقت، به‌‌تازگی بسیار باب شده است؛ البته سبک زندگی خیلی پرزرق‌‌وبرقی نیست (مثلا ممکن است برای حمام‌کردن به مشکل بربخورید)! اما بدون شک توانسته طرفداران خود را پیدا کند؛ هرچه باشد طبیعت همیشه جذابیت‌‌های خودش را دارد و نپرداختن کرایه‌خانه هم باعث صرفه‌‌جویی در هزینه‌‌ها می‌‌شود! یکی از استارتاپ‌‌های نوظهور در جنبش زندگی در ون، «کابانا» (Cabana) است.

کابانا ترکیبی است از یک شرکت کرایه ماشین و یک بوتیک هتل. افراد می‌‌توانند با استفاده از اپ این استارتاپ، در ازای شبی تقریبا 200 دلار یک ون کرایه کنند؛ البته ون‌‌های کابانا تخت، آشپزخانه، حمام، وای‌‌فای و بسیاری امکانات دیگر هم دارند. اسکات کوبلی، مدیرعامل کابانا، می‌‌گوید: «تعطیلات و مسافرت دو عنصر کلیدی دارد؛ روند سفر به مقصد و خود مقصد. ما این دو را با یکدیگر ترکیب کرده‌‌ایم؛ هم اتاقی راحت و متحرک از یک هتل را در اختیار مسافران می‌‌گذاریم و هم شرایطی را فراهم می‌‌آوریم که بتوانند مطابق با نیازهایشان تجربه‌‌ای منحصربه‌‌فرد داشته باشند.» کابانا هم‌‌اکنون در لوس‌‌آنجلس و سیاتل کار می‌‌کند؛ ولی قصد دارد دامنه فعالیت خود را به سان‌‌فرانسیسکو هم گسترش دهد.مدل دوم: کمپینگ شاهانه یکی دیگر از ترندهای محبوب گردشگری، اردوزنی در طبیعت است، آن‌‌هم از نوع راحت و مجلل. استارتاپ «گتوی هاوس» (Getaway House) با ساخت کابین‌‌ها یا اتاقک‌‌های مبله در دل طبیعت، نمونه‌‌ای جالب و جدید از کمپینگ را ارائه کرده است. گتوی هاوس ایده دو دوست هم‌‌دانشگاهی به نام‌‌های پیت دیویس و جان استاف بود. دیویس و استاف در حوالی بوستون اتاقک کوچکی ساختند و آن را به‌‌طور کامل تجهیز کردند. در ابتدا هدف تبلیغات گتوی هاوس آن دسته از جوانان بوستونی بود که دوست داشتند زندگی در طبیعت را بدون لوازم و دردسرهای معمول آن تجربه کنند؛ اما در طول دو سال اخیر، این استارتاپ رشد فوق‌‌العاده‌‌ای را تجربه کرده و بخش غالب این پیشرفت نیز مرهون تبلیغاتی است که در اینستاگرام و تیک‌‌تاک انجام شده است. در حال حاضر، گتوی هاوس کابین‌‌های خود را در نزدیک به سی نقطه از آمریکا دایر کرده است.

تجربه‌‌های منحصربه‌‌فرد

ما انسان‌‌ها همواره به دنبال تجربه‌‌های نو هستیم؛ چه این تجربه آشنا شدن با یک فرهنگ جدید باشد، چه امتحان کار متفاوتی که همیشه آرزویش را داشته‌‌ایم. در طول چند ماه اخیر، استارتاپ‌‌های جدیدی ظهور کرده‌‌اند که هدفشان کمک به آدم‌‌ها برای داشتن تجربه‌‌های بدیع و منحصربه‌‌فرد است.مدل اول: تجربه‌‌های علاقه‌‌محور به‌‌تازگی برخی استارتاپ‌‌ها می‌‌کوشند افراد را به مکان‌‌هایی ببرند که ‌‌می‌‌توانند در آنجا علایقشان را دنبال کنند. «ترمال» (Thermal) یکی از استارتاپ‌‌های فعال در حوزه سفرهای علاقه‌‌محور است که تمرکز خود را روی جامعه موج‌‌سواران گذاشته است. جامعه موج‌‌سواری بالای 35 میلیون عضو فعال در سرتاسر جهان دارد؛ البته اگر موج‌‌سوارانی را که به‌‌طور تفننی هرچند سال یک‌‌بار موج‌‌سواری می‌‌کنند هم به‌حساب بیاوریم، شمار اعضا از این هم بیشتر می‌‌شود. بااین‌‌حال، برنامه‌‌ریزی یک سفر موج‌‌سواری کار سخت و طاقت‌‌فرسایی است؛ از مراجعه به آژانس‌‌های مسافرتی گرفته تا دردسرهای انتقال پول و غیره. ترمال می‌‌تواند شما را با بهترین راهنماهای محلی مرتبط کند؛ کسانی که از شما میزبانی می‌‌کنند و مفیدترین توصیه‌‌ها برای موج‌‌سواری در آن منطقه را در اختیارتان می‌‌گذارند. مسافران می‌‌توانند با توجه به ناحیه‌‌ای که قصد سفر به آن را دارند و نوع تجربه مدنظرشان، راهنمای مناسب خود را انتخاب کنند. ترمال توانسته از زمان آغاز به کار خود در سال 2021 ده‌‌ها هزار موج‌‌سوار را از سرتاسر جهان جذب کند.مدل دوم: تجربه‌‌های تصادفی و جالب به‌‌تازگی گروهی از استارتاپ‌‌ها مدل جالبی را پیاده کرده‌‌اند و آن‌‌هم فراهم‌آوردن شرایطی است که افراد بتوانند تجربه‌‌های تصادفی جذابی داشته باشند؛ مثلا استارتاپ «یور فرندز آر بورینگ» (Your Friends are Boring) که همین امسال در سان‌‌فرانسیسکوی آمریکا پایه‌‌گذاری شده است. هدف این استارتاپ جا انداختن این مسئله است که ملاقات، سفر و برقراری ارتباط با آدم‌‌های غریبه چیز عجیب‌غریبی نیست. در سفرهایی که توسط این استارتاپ برنامه‌‌ریزی می‌‌شود، شما با گروهی از آدم‌‌های غریبه هم‌‌سفر می‌‌شوید و هدف این است که تنها در عرض چند روز احساس کنید عمری است که آن‌‌ها را می‌‌شناسید و این آدم‌‌ها صمیمی‌‌ترین دوستان شما بشوند؛ پس علاوه بر تجربه‌‌های منحصربه‌‌فرد، این سفرها به شما کمک می‌‌کنند دوستان بسیار خوبی هم پیدا کنید و اما یک نکته بامزه اینکه ترجمه لغوی نام این استارتاپ این است: «دوستان شما حوصله‌‌سربر هستند!»

اقتصاد تولیدکنندگان محتوا و سفر

منظور از اقتصاد تولیدکنندگان محتوا (creator economy) اقتصادی است که در آن، افراد از طریق تولید و انتشار محتوا به‌‌صورت آنلاین (مثلا در اینستاگرام و یوتیوب) کسب درآمد می‌‌کنند. این حوزه در طول چند سال اخیر رشد قابل‌‌توجهی داشته که آثار آن در بُعد سفر و گردشگری نیز مشهود است.مدل اول: توانمندسازی راهنمایان گردشگری در حال حاضر بیش از صدهزار راهنمای گردشگری در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌‌کنند؛ اما آن‌چنان‌که بایدوشاید در این حوزه به خلاقیت و استفاده از ابزارهای تکنولوژی توجه نشده است. «فورا» (Fora) استارتاپ نوظهوری است که می‌‌کوشد روند کار راهنمایان گردشگری را متحول کند و برای مسافران نیز تجربه سفری مناسب‌‌تر، به‌‌صرفه‌‌تر و راحت‌‌تر را رقم بزند. راهنمایان فورا با مشتریان تعامل و گفت‌‌وگو می‌‌کنند تا بهترین برنامه را، آن‌‌هم با صرف کمترین هزینه، برای سفرشان بچینند. از سوی دیگر، فورا به کارآفرینانی که به دنبال کارهای انعطاف‌‌پذیر می‌‌گردند و به برنامه‌‌ریزی تورهای گردشگری علاقه‌‌مند هستند نیز کمک و آن‌‌ها را تقویت می‌‌کند. هدف غالب این استارتاپ نیز مادران خانه‌‌داری هستند که به دنبال کارهای تمام‌‌وقت یا پاره‌‌وقت می‌‌گردند. راهنمایان فورا از طریق دریافت کمیسیون از آژانس‌‌های مسافرتی، هتل‌‌ها و سایر مجموعه‌‌های ارائه‌‌دهنده خدمات گردشگری، کسب درآمد می‌‌کنند.مدل دوم: برندهای مسافرتی خصوصی در دنیای امروز، بسیاری از سلبریتی‌‌ها و اینفلوئنسرها برای خودشان فروشگاه زده‌‌اند و محصولات مدنظرشان را به فروش می‌‌رسانند؛ اما حالا بسیاری از آن‌‌ها به کمک استارتاپ‌‌هایی همچون «دارما» (Dharma) سفر هم می‌‌فروشند! هدف دارما توانمندسازی افراد و برندهای مطرح برای برنامه‌‌ریزی و فروش‌‌های تورهای گردشگری است. این استارتاپ به افراد مشهور و کمپانی‌‌های مطرح کمک می‌‌کند تا بتوانند برندهای مسافرتی مخصوص به خودشان را خلق و راه‌‌اندازی کنند و به بهره‌‌برداری برسانند. یکی از نمونه‌‌های آن نیز برند مسافرتی «لوکینگ اف‌‌سی» (Looking FC) است که توسط اریک کانتونا، بازیکن مشهور فوتبال، پایه‌‌گذاری شده است. کانتونا توانست به کمک استارتاپ دارما، برندی مسافرتی راه‌‌اندازی کند که هدف آن طرفداران فوتبال هستند. لوکینگ اف‌‌سی علاقه‌‌مندان را به فوتبالی‌‌ترین شهرها و به بازدید از باشگاه‌‌های موردعلاقه‌‌شان می‌‌برد و به آن‌‌ها کمک می‌‌کند تا فوتبال محلی را به بهترین شکل ممکن تجربه کنند.

فناوری مالی و سفر

با وجود افزایش تقاضا برای سفر، مشتریان همچنان تأثیرات نامطلوب کرونا بر صنعت گردشگری و وضعیت اقتصادی مبهم جهان را حس می‌‌کنند. در برخی نقاط دنیا هنوز هم محدودیت‌‌های مسافرتی سختگیرانه‌ای اعمال می‌‌شود و امکان اخلال در روند سفر وجود دارد که این مسئله فشار روانی سنگینی به مسافران وارد می‌‌کند. از این‌‌ها گذشته، به‌طورکلی اقتصاد جهان به دلیل عواملی چون تنش‌‌های ژئوپلیتیک و تورم، وضعیت چندان مطلوبی ندارد و این مسئله قدرت خرید مصرف‌‌کنندگان را کاهش داده است. همین عوامل کلان خود باعث رشد بسیاری از محصولات مرتبط با فناوری مالی شده است؛ محصولاتی که می‌‌کوشند استرس ناشی از اخلال در روند سفر را کاهش دهند و هزینه‌‌های گردشگری را برای مسافران پایین بیاورند.مدل اول: بیمه بین‌‌المللی سفر برای کاهش استرس ناشی از مشکلاتی چون تأخیر در پرواز و کنسل‌شدن سفر، بسیاری از مسافران مایل‌‌اند از بیمه‌‌های مسافرتی استفاده کنند و ریسک را به حداقل برسانند. بازار بیمه بین‌‌المللی سفر در سال 2020 حدود 12میلیارد دلار ارزش‌‌گذاری شد و انتظار می‌‌رود که ارزش این بازار تا سال 2030 به 119 میلیارد دلار برسد. «بتل‌‌فیس» (Battleface) استارتاپی است که درست قبل از همه‌‌گیری کرونا پایه‌‌گذاری شد. این استارتاپ به مسافران در انتخاب بهترین گزینه‌‌های بیمه کمک می‌‌کند؛ گزینه‌‌هایی که متناسب با نیازهای آن‌‌ها هستند و پوشش‌‌دهی بالایی دارند. کارکردن با اغلب بیمه‌‌های سنتی پیچیده و فهمشان نیز دشوار است. به‌‌علاوه، اغلب این بیمه‌‌ها نمی‌‌توانند پاسخ‌گوی نیازهای واقعی مشتریان باشند. بتل‌‌فیس این مشکلات را تا حدودی حل و خرید بیمه سفر را شفاف و آسان کرده است.مدل دوم: پرداخت قسطی و سفر امروزه به دلیل فشارهای اقتصادی، بسیاری از مسافران تلاش می‌‌کنند با انتخاب هتل‌‌ها، پروازها یا مقاصد ارزان‌‌تر، هزینه سفرهای خود را پایین بیاورند. دراین‌‌بین، استارتاپ‌‌هایی هم هستند که به‌‌خوبی متوجه این گرایش شده‌‌اند و در پاسخ به آن، محصولاتی را ارائه کرده‌‌اند. یکی از الگوهای ارائه‌‌شده، فراهم آوردن شرایطی است که مسافران بتوانند با بهره‌‌مندی از گزینه پرداخت قسطی، بعد مالی سفرشان را انعطاف‌‌پذیرتر و راحت‌‌تر کنند. یکی از استارتاپ‌‌های پیشتاز در این حوزه، «فلای ناو پی لیتر» (Fly Now Pay Later) است. ترجمه لغوی نام این استارتاپ، «حالا پرواز کن، بعدا پرداخت کن» است. این استارتاپ که در سال 2015 بنیان‌‌گذاری شد، در ابتدا روی شرکت‌‌های دیگر متمرکز بود و به خطوط هوایی و وب‌‌سایت‌‌های خرید بلیت در ارائه گزینه‌‌های پرداخت قسطی کمک می‌‌کرد؛ اما پس‌‌ازآن، اپلیکیشن خود را برای مشتریانش راه‌‌اندازی کرد. مسافران می‌‌توانند با استفاده از این اپلیکیشن، برنامه سفر خود را انتخاب و هزینه آن را به‌صورت قسطی طی سه تا 12 ماه پرداخت کنند.

منبع: consumerstartups.substack.com