به گزارش اصفهان زیبا؛ باید به سالمندی و کهنسالی نگاه مثبتی داشت و دانست که سالمندی نیز بخشی از مراحل رشد انسان است.
دوره سالمندی زمانی است که فرد در کمال آرامش استراحت کند، بدون داشتن دغدغه شغل و فرزندپروری و دیگر مسائل به کارهای مورد علاقه بپردازد و تجربیات با ارزش زندگی خود را به نسل بعد از خود منتقل کند.
اما یکی از دغدغه سالمندان امروز، افسردگی است که برای مبارزه با آن، ناهید ترکیان، معلم و پژوهشگر علوم اجتماعی راهکارهایی را ارائه داده است:
افسردگی در سالمندان
اختلالات خلقی، اضطرابی و زوال عقل، از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی است. سالمندی دوره جدا شده‌ای از سایر مراحل زندگی نیست، بلکه مرحله مهمی از رشد است که به سایر مراحل زندگی انسان پیوند زده شده است.
اغلب دوره سالمندی با مسائل روانشناختی و اجتماعی همراه است، دوره سالمندی با افزوده شدن سن در تمام ارگان‌های بدن اتفاق می‌افتد، یعنی همان‌طور که سیستم ادراری، قلب و عروق و سلول‌ها در حال پیر شدن هستند، روند سالمندی نیز اتفاق می‌افتد.
یکی از سیستم‌هایی که تحت تأثیر افزایش سن قرار می‌گیرد، سیستم عصبی و مرکزی مغز است، علاوه بر این موضوع، ابعاد زیستی هم وجود دارد که افراد را مستعد ابتلا به اختلالات روان‌پزشکی در دوران سالمندی می‌کند.
این اختلالات در دوران سالمندی شایع است، فرد تغییر نقش‌هایی را تجربه می‌کند و به واسطه این تغییرات، دچار انزوا یا افسردگی می‌شود؛ مثلا فردی که در تمام طول عمر خود به‌طور مداوم فعالیت شغلی مستمری داشته، به یکباره بعد از بازنشستگی از بسیاری از فعالیت‌ها باز می‌ماند یا با مستقل شدن فرزندان، نقش‌ها و مسئولیت‌هایش کمتر یا حتی بعد از فقدان دوستان یا عزیزان دچار افسردگی و اضطراب می‌شود.
کم شدن توانایی فیزیکی و یا حتی تغییرات ظاهری که با پیر شدن ارگان‌های مختلف بدن به‌وجود می‌آید، برای بسیاری از سالمندان اضطراب‌آور یا علتی زمینه‌ای برای بروز افسردگی است، ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن، نشانه‌های افسردگی پنهان بماند یا منجر به کاهش کیفیت زندگی در این افراد شود، ولی نکته اینجاست که علائم افسردگی در سالمندان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به اشکال مختلف ظاهر می‌شود.
علائم افسردگی
احساس طولانی مدت غم و اندوه، ناامیدی و درماندگی یا اضطراب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری، گریه بدون دلیل مشخص، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های گذشته، احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی، اجتناب از حضور در جمع، کاهش فعالیت یا صحبت کردن، مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری، کاهش یا افزایش اشتها و تفکر مرگ از بارزترین نشانه‌های بروز افسردگی در سالمندان است.
راهکار
برنامه منظم برای فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع‌شده و کاهش استفاده از کربوهیدرات‌ها از جمله فاکتورهایی است که به سلامت ذهن و جسم سالمند کمک می‌کند.
همچنین فعالیت‌های فیزیکی مستمر مثل فعالیت‌های فیزیکی متوسطی که به صورت عادت درآمده باشد حتی در مدت زمان کوتاه، در سلامت جسم و روان مؤثر است.
بهتر است این فعالیت‌ها گروهی باشد زیرا در بهبود روابط اجتماعی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
از بهترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از افسردگی در سالمندان، حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است، اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای ملاقات‌های سالمند با دوستان و اطرافیان خود برنامه‌ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی جلوگیری کنند.
باید روند زندگی سالمندان به شکلی باشد که فرد احساس مفید بودن داشته باشد و ضمن ارتباط با اعضای خانواده و دوستان، او را متوجه این موضوع کنیم که سالمندی نیز یکی از مراحل چندگانه زندگی و مرحله رشد جدیدی است.
ضمنا نگاه به دوران سالمندی نباید نگاهی محدودکننده‌ای باشد و سالمندی را فقط با بیماری یا اختلال جسمی همراه بداند، بلکه باید ویژگی‌های برجسته این دوران را شناسایی و آن را تقویت کنیم.
