به گزارش اصفهان زیبا؛ از مجموع 188 طرح توسعه و پیشرفت شهرها، شش طرح آن‌ها مربوط به مسائل و ارتباطات خارجی است و ازجمله ارتباطات خارجی از طریق نهادهای شهری، روابط در قالب قراردادهای خواهرخواندگی است. خوشبختانه شهر اصفهان با داشتن 15 خواهرخوانده به‌صورت رسمی و دیپلماتیک با هر یک از این شهرها از سراسر دنیا در ارتباط است؛ روابطی که مطمئنا در برقراری آن نهاد شهرداری، وزارت خارجه و سفارت‌های ما در کشورهای موردنظر بسیار تلاش کرده‌اند؛ اما متأسفانه عمده قراردادهای آن‌ها نیز کاربرد و کارکرد خاصی برای شهر نداشته است.
درواقع همه تلاش‌ها تا بستن قرارداد میان شهرها پیش می‌رود و پس‌ازآن همه‌چیز مسکوت می‌ماند. درواقع قراردادهای خواهرخواندگی با این هدف منعقد می‌شوند که ارتباط مؤثر بین‌شهری ایجاد کنند، نه اینکه پس از قرارداد اتفاقی در این خصوص صورت نگیرد. قراردادهای کنونی خواهرخواندگی همانند پروانه‌ها و مجوز برای ساخت ساختمان‌هایی است که هیچ‌کدام از آن‌ها ساخته نشده و تاریخ اعتبار این پروانه‌ها در حال باطل‌شدن است.
راهکارهایی برای جذب سرمایه‌گذار
سرمایه‌گذاری مشارکتی چهار لایه دارد: لایه اول، سرمایه‌گذاری به‌وسیله سرمایه‌گذاران بومی؛ لایه دوم، سرمایه‌گذاری به‌وسیله سرمایه‌گذاران ملی؛ لایه سوم، سرمایه‌گذاری به‌وسیله سرمایه‌گذاران ایرانی خارج از کشور و لایه چهارم، سرمایه‌گذاری به‌وسیله سرمایه‌گذاران خارجی است. لایه آخر به پنج بخش تقسیم می‌شود که اصلی‌ترین آن، عبارت است از بخش جذب توریست. توریست‌ها می‌توانند با سفر به شهرهای ایران با بسیاری از ظرفیت‌های شهری ما آشنا شوند و به کشورهای خود معرفی کنند؛ به‌خصوص اینکه اگر توریست‌ها از نوع سرمایه‌گذار یا سهام‌داران کشورهای مختلف باشند. دومین لایه از بخش سرمایه‌گذاری به‌وسیله سرمایه‌گذاران خارجی مربوط به جذب بازرگانان است که اتاق بازرگانی در این حوزه نقش بسیار مهمی دارد.
گرچه این بخش به سرمایه‌گذاری مربوط نیست و به بخش صادرات و واردات مربوط می‌شود، از این طریق می‌توان سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان شهرهای خواهرخوانده را تقویت کرد؛ لایه سوم اما استفاده از مشاوران خارجی است. شهرداری‌ها اگر می‌خواهند در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی فعالیت داشته باشند، حتما لزومی ندارد سرمایه‌گذاران خارجی را به شهرها بکشانند؛ بلکه می‌توانند با به‌کار گرفتن تعدادی از مشاوران خارجی مستقر در نهاد شهرداری به ارتباط با شهرهای خواهرخوانده و با هدف جذب سرمایه‌گذاران خارجی در قالب پروژه‌های مختلف شهری بپردازند؛ لایه چهارم نیز استفاده از پیمانکاران خارجی است. در طول سال شهرداری‌ها صدها پروژه؛ از آبیاری چمن تا احداث یک میدان یا پروژه‌های پسماند را پیگیری می‌کنند که می‌توان تعدادی از آن‌ها را به پیمانکارهای خارجی سپرد تا آن‌ها با استقرار در شهرهای ما و ایجاد ذخایر خود، زمینه‌ای برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک در آینده به‌وجود آورند. درنهایت با ایجاد این بسترها می‌توان ادعا کرد که کلیه زیرساخت‌ها برای جذب سرمایه‌گذار خارجی فراهم است.
متأسفانه در شهرداری‌ها این فعالیت‌ها در راستای ســرمــایــه‌گــذاری‌هــای خــارجـتی صورت نمی‌گیرد و حتی آن چهار بخش نخست در بحث سرمایه‌گذاری داخلی هم با مشکل روبه‌روست. پیشنهاد بنده این است که شهرداری اصفهان می‌تواند هر سه هفته یک‌بار با یکی از خواهرخوانده‌های خود هفته فرهنگی برگزار کند. برگزاری هفته‌های فرهنگی می‌تواند به‌گونه‌ای صورت گیرد که نه‌تنها هزینه‌ای برای شهر به بار نیاورد، بلکه برای شهر، شهروندان و شهرداری درآمدزا هم باشد. اگر ما توانایی انجام این پروژه را نداریم، می‌توانیم آن را به کارشناسان و متخصصان این حوزه در بخش خصوصی بسپاریم.
آسیب‌شناسی سرمایه‌گذاری خارجی از طریق خواهرخواندگی
در پاسخ به این پرسش که چرا شهرداری‌ها نمی‌توانند از فرصت‌های خواهرخواندگی برای جذب سرمایه و توسعه اقتصادی شهری استفاده کنند، باید گفت که در آسیب‌شناسی کارکرد حوزه شهرداری‌ها دو معضل و آسیب بسیار جدی وجود دارد که هیچ‌گاه رفع نشده‌اند؛ مشکلاتی که بنده به‌عنوان شخصی که سال‌ها در شهرداری‌های مختلف حضور داشتم، از نزدیک درک و لمس کرده‌ام. معضل روزمرگی اولین مشکل است. متأسفانه سیستم اداری و اجرایی نهادهای مختلف ازجمله شهرداری با روزمرگی بسیار شدیدی مواجه است که مانع از پرداختن به مسائل مهم شهری می‌شود. دومین آسیب اما به مسائل حاشیه‌ای در فضای شهرداری‌ها برمی‌گردد؛ به این معنا که 90درصد فکر و ذهن یک مدیر اجرایی در شهرداری یا هر نهاد دیگری درگیر مسائل حاشیه‌ای است تا مسائل اصلی توسعه و پیشرفت شهری. این مشکلات باعث می‌شود شهرداری‌ها نتوانند برنامه‌های توسعه‌ای خود را عملی کنند؛ البته در بیشتر شهرداری‌ها به دلیل وجود این دو معضل، حتی برنامه‌ای برای توسعه شهری همچون تهیه چشم‌انداز بیست‌ساله توسعه فرهنگی و توسعه روابط خارجی برای بخش سرمایه‌گذاری خارجی اصلا وجود ندارد که پیگیری شود.
ما باید ساختارهایی در خارج از شهرداری‌ها در استفاده از بخش خصوصی ایجاد کنیم تا این بخش کارگزاری اقدامات روابط خارجی دو شهر خواهرخوانده را بر عهده بگیرد. شهرداری‌ها می‌توانند با بستن قراردادهای پنج‌ساله بدون حقوق با بخش خصوصی، فضای ارتباط با خواهرخوانده‌ها را برای آن‌ها فراهم کنند. در مقابل، بخش خصوصی نیز می‌تواند با برنامه‌ریزی برای برگزاری هفته‌های فرهنگی یا برگزاری نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و… بستر و زمینه را برای ورود اتباع شهرهای خواهرخوانده به شهرهای ما ایجاد کند؛ همچنین با ایجاد ساختارهای برون‌سازمانی و آموزش آن‌ها و ایجاد اتاق فکر برای بخش خصوصی، مسئولیت برعهده این بخش گذاشته خواهد شد؛ علاوه بر این، ارگان‌های فرهنگی شهر که متولی خواهرخواندگی‌ها در شهرداری‌ها هستند، می‌توانند با ورود به بخش اجرایی در توسعه روابط بین‌المللی شهر مؤثر واقع شوند.
