چه مؤلفه‌هایی منجر به پیشتازی نرخ تورم استان نسبت به سایر استان‌ها شد؟

تب تند تورم اصفهان

رکورد بالاترین نرخ تورم سالیانه به اصفهان رسید. بر اساس گزارش جدید مرکز آمار ایران از نرخ تورم در تیر۱۴۰۳، استان یزد که طی ماه‌های گذشته همواره رکورددار بالاترین نرخ تورم بین استان‌های کشور بوده، بالاخره در تیرماه این جایگاه را از دست داد و اصفهان صاحب بالاترین رکورد تورم به جای یزد شد …

تاریخ انتشار: ۱۰:۲۰ - شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
تب تند تورم اصفهان

به گزارش اصفهان زیبا؛ رکورد بالاترین نرخ تورم سالیانه به اصفهان رسید. بر اساس گزارش جدید مرکز آمار ایران از نرخ تورم در تیر۱۴۰۳، استان یزد که طی ماه‌های گذشته همواره رکورددار بالاترین نرخ تورم بین استان‌های کشور بوده، بالاخره در تیرماه این جایگاه را از دست داد و اصفهان صاحب بالاترین رکورد تورم به جای یزد شد؛ به‌طوری‌که اصفهانی‌ها با 40.2درصد بیشترین تورم سالانه را تجربه کردند و استان‌های یزد و کردستان با ارقام 40.1 و 39.1درصد، در رده‌های دوم و سوم جای گرفتند.

از سوی دیگر، کمترین نرخ تورم ۱۲ماهه، همچنان مختص استان سیستان‌وبلوچستان با رقم 26.5درصد است. استان‌های بوشهر با 31.9درصد و زنجان با 32.4درصد نسبت به دیگر استان‌ها با پایین‌ترین میزان تورم سالانه مواجه هستند.

تأثیر قیمت کالاها بر نرخ تورم استان

درباره مؤلفه‌های تأثیرگذار بر افزایش نرخ تورم استان اصفهان، عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «نرخ تورم استان اصفهان در سال 93 و 94 از سایر استان‌ها پیشی گرفت؛ در یک سال اخیر نیز تورم استان افزایشی شده است. قیمت کالاها و خدمات منجر به تغییرات نرخ تورم می‌شود. درخصوص قیمت کالاها می‌توان گفت که نرخ کالاها در استان‌های مختلف کشور تفاوت چندانی ندارند؛ اما به‌خاطر هزینه‌های حمل‌ونقل، برخی کالاها مشمول افزایش قیمت می‌شوند که در بلندمدت این نرخ رشد قیمت ناشی از هزینه حمل‌ونقل زیاد نیست؛ به خاطر همین قیمت کالاها ناشی از افزایش هزینه حمل‌ونقل فقط در کوتاه‌مدت می‌تواند بر قیمت کالاها و تورم استان‌ها تأثیرگذار باشد.»

خدمات، نرخ تورم استان را افزایش داد

شهرام معینی بیان می‌کند: «خدمات یکی دیگر از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر افزایش تورم استان‌ها به‌شمار می‌رود و تأثیر این مؤلفه بر افزایش تورم بیشتر از مؤلفه پیشین (قیمت کالاها) است؛ چون خدمات به‌راحتی تجارت‌پذیر نیست.» او ادامه می‌دهد: «بیشتر از یک‌سوم هزینه سبد خانوار را اجاره مسکن تشکیل می‌دهد که مبلغ اجاره و رشد هزینه اجاره در استان‌های مختلف مـتفـاوت اسـت؛ درواقع به ‌خاطر مهاجرت رشد قیمت اجاره مسکن در یک استان بیشتر و در استان دیگر، کمتر است؛ بنابراین اجاره‌بها یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر افزایش تورم استان است.»

احتمال اشتباه‌های آماری در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت

عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان خاطرنشان می‌کند: «اشتباه‌های آماری مؤلفه دیگری است که بر افزایش نرخ تورم استان‌ها تأثیر می‌گذارد. اشتباه‌های آماری در کوتاه‌مدت خودش را نشان می‌دهد؛ درواقع آمارگیرها قیمت اجزای مختلف ســبــد کالا را در استان‌های مختلف بــه‌دسـت می‌آورند؛ به‌عنوان‌مثال، ممکن است در استان اصـفهان نرخ خدمات را بیشتر گزارش کنند؛ بنابراین در بازه زمانی کوتاه‌مدت این اشتباه‌های آماری روی نرخ تورم استان‌ها تأثیر می‌گذارد. با وجود این تفاسیر، تفاوت‌های نرخ تورم استانی دلالت سیاستی ندارد؛ بلکه ناشی از اشتباه‌های مقطعی جمع‌آوری داده است.»

معـینی تأکید می‌کند: «اگر دوره بلندمدت بیشتر از یک سال را در نظر بگیریم، رشد شاخص قیمت‌ها در استان‌ها تفاوت کمتری دارد و در کوتاه‌مدت به دلیل اشتباه‌های آماری تورم بیشتر است. صرفا بخشی از این تفاوت قیمت ممکن است واقعی باشد؛ آن‌هم به دلیل رشد قیمت خدمات در استان‌های مختلف.»

نرخ تورم سالیانه خانوارهای کشور 5/35درصد شد

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در تیرماه سال جاری، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۵,۵درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰,۶واحد درصد کاهش داشته است.

نرخ تورم سالانه کشور در تیرماه ۱۴۰۳ برابر ۳۵,۵درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۳۱,۶درصد برای دهک اول تا ۳۶,۴درصد برای دهک دهم است. براین‌اساس، فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۴,۸ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۵,۲ واحد درصد) ۰,۴ واحد درصد کاهش داشته است.

تورم نقطه‌به‌نقطه و تورم ماهیانه تیرماه

منظور از تورم نقطه‌به‌نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در تیرماه ۱۴۰۳ تورم نقطه‌به‌نقطه خانوارهای کشور ۳۲,۲درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۳۲,۲درصد بیشتر از تیرماه ۱۴۰۲ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه تیرماه ۱۴۰۳ در مقایسه با ماه قبل، ۰,۳ واحد درصد افزایش داشته است؛ همچنین در تیرماه ۱۴۰۳ تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر ۲,۲درصد محاسبه شده است.

تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۱,۶درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» ۲,۵درصد بوده است.

در تیرماه 1403 شـاخــص قـیـمـت مصرف‌کننده خــانــوارهـای کشور به عدد255.2 رسیده است که نسبت به ماه قبل 2.2درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل 32.2درصد افزایش و در 12ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل 35.5درصد افزایش داشته است. به بیان ساده‌تر، نرخ تورم ماهانه تیرماه 2.2درصد به ثبت رسیده است؛ درعین‌حال نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه نیز در ارتفاع 32.2درصدی ایستاد و درنهایت شاخص تورم سالانه نیز عدد 35.5درصد را به ثبت رساند.

میوه و خشکبار صدرنشین افزایش قیمت کالاها

در میان گروه‌های مختلف کالاها و خدمات، گروه میوه و خشکبار با افزایش قیمت 4.5درصد در تیرماه بیشترین افزایش را به ثبت رساند. گروه قند، شکر و شیرینی‌ها نیز با تورم ماهانه 3.5درصدی خود در جایگاه دوم قرار گرفت. بهداشت و درمان و گروه مسکن، آب، برق و گاز نیز که از اهمیت زیادی برخوردارند در این ماه جایگاه سوم و چهارم تورم ماهانه را به‌دست آوردند. بهداشت و درمان 3.1 و مسکن و آب و برق و گاز 2.8درصد در تیرماه افزایش قیمت را تجربه کردند.

درنهایت بخش هتل و رستوران و همچنین چای، قهوه و کاکائو با ثبت 2.2درصد افزایش قیمت در تیرماه در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. اگر جزئیات تورم 2.2درصدی تیرماه را به تفکیک بخش‌ها، کالاها و خدمات بررسی کنیم، درمی‌یابیم که خوراکی‌ها تنها مسئول 0.5درصد از این تورم هستند و بیش از 1.65درصد آن به بخش کالاهای غیرخوراکی و خدمات بازمی‌گردد. جزئیات منتشرشده نشان می‌دهد که گروه مسکن، آب، برق و گاز به تنهایی 0.94 واحد درصد از تورم 2.2درصدی تیرماه را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر، سهم بهداشت و درمان از تورم تیرماه به 0.21واحد درصد می‌رسد؛ علاوه بر این دو گروه، تورم بخش حمل‌ونقل نیز به تنهایی 0.17واحد درصد از تورم تیرماه را به خود اختصاص دادهاست.

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه برای دهک‌های مختلف درآمدی روند صعودی داشته است و با افزایش درآمد، افراد تورم بالاتری را تجربه کرده‌اند. این مسئله در تورم دهکی کالاهای خوراکی به شکل واضح‌تری خود را به نمایش می‌گذارد؛ بر همین اساس، درحالی‌که دهک اول درآمدی تنها یک‌درصد تورم خوراکی‌ها را تجربه کردند، این عدد در دهک دهم به 1.7درصد می‌رسد. این روند در بخش تورم نقطه‌به‌نقطه نیز تکرار می‌شود. درحالی‌که دهک اول درآمدی در تیرماه تورم نقطه‌به‌نقطه 29درصدی را تجربه کرده، دهک دهم درآمدی شاهد تورم 32.8درصدی بوده است.