بالا و پایین پس‌انداز ایرانی‌ها

به گزارش اصفهان زیبا؛ مردم استان «یزد»، خرج نکن ترین مردم ایران هستند! متوسط درآمد سالیانه اصفهانی‌ها 258 میلیون تومان و متوسط هزینه سالیانه آ‌ن‌ها 191 میلیون تومان بوده است. متوسط درآمد سالیانه یزدی‌ها 266میلیون تومان و متوسط هزینه سالیانه یزدی‌ها 179 میلیون تومان برآورد شده است.

خانوارهای یزدی ۸۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بیشتر از هزینه خود، درآمد کسب کرده‌اند. به عبارتی این میزان توان پس‌انداز خانوارهای یزدی بوده که امکان سرمایه‌گذاری را برای آن‌ها فراهم کرده است. پس از خانوارهای یزدی، خانوارهای ساکن در استان‌های آذربایجان شرقی و کهگیلویه و بویراحمد قرار دارند که به ترتیب حدود ۷۸میلیون تومان و ۷۲میلیون تومان توان پس‌انداز در سال گذشته داشته‌اند. اصفهانی‌ها اما در رتبه چهارم استان‌ها ازلحاظ اختلاف بین هزینه و درآمد قرار گرفته‌اند.

سه استان سیستان و بلوچستان، بوشهر و کرمانشاه کمترین توان پس‌انداز را در میان سایر استان‌ها تجربه کرده‌اند. محاسبات حاکی از آن است که توان پس‌انداز خانوارهای ساکن سیستان و بلوچستان ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بوده است. خانوارهای بوشهری و کرمانشاهی نیز به ترتیب توان پس‌اندازی معادل «۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان» و «۱۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان»  داشته‌اند.

تهران، گران‌ترین و آذربایجان‌غربی ارزان‌ترین

بررسی وضعیت هزینه‌کرد خانوارها نشان می‌دهد در شهرها، استان تهران با متوسط هزینه 330 میلیون تومانی، گران‌ترین استان برای زندگی در سال گذشته بوده است. استان‌های فارس و البرز نیز با متوسط هزینه به‌ترتیب 228 میلیون تومان و 216 میلیون تومان در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

در طرف دیگر اما استان آذربایجان غربی ارزان‌ترین استان در سال 1402 بود؛ چراکه متوسط هزینه سالانه زندگی در شهرهای این استان در سال گذشته تنها 107 میلیون تومان بود. استان‌های سمنان با متوسط هزینه 113 میلیون تومان و کرمان با 117میلیون تومان نیز دیگر استان‌ها با کمترین هزینه در سال گذشته بودند.

در روستاها اما شرایط کمی متفاوت بود. طوری که روستاییان در سه استان بوشهر، مازندران و تهران بیشترین هزینه‌کرد سالانه را داشتند و متوسط هزینه سالانه در این استان‌ها به‌ترتیب 183 میلیون تومان، 173 میلیون تومان و 162 میلیون تومان ثبت شد. این در حالی است که استان سیستان و بلوچستان با تنها 58میلیون تومان، کمترین هزینه زندگی روستایی در کشور را به خود اختصاص داد.

پایتخت‌نشینان، پردرآمدترین و پرهزینه‌ترین استان

نگاهی به وضعیت درآمدی استان‌ها در سال 1402 نیز حاکی از آن است که پایتخت‌نشینان با رقم 381 میلیون تومان، بیشترین متوسط درآمد سالانه در نقاط شهری را به نام خود ثبت کردند. استان‌های البرز با 283 میلیون تومان و فارس با 281 میلیون تومان نیز شهرهای بعدی در این رده‌بندی بودند. در مقابل اما شهرنشینان در استان‌های سمنان، آذربایجان غربی و لرستان به‌ترتیب با ارقام 157 میلیون تومان، 163 میلیون تومان و 164 میلیون تومان کمترین درآمد سالانه را داشتند.

پردرآمدترین روستاییان کشور در سال گذشته، مازندرانی‌ها بودند؛ چنان‌که متوسط درآمد آن‌ها در سالی که گذشت معادل 240 میلیون تومان بود. روستاییان استان‌های یزد با 234 میلیون تومان و تهران با 227 میلیون تومان درآمد سالانه نیز رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص دادند. به‌علاوه روستاییان استان یزد همچون شهرنشینان این استان، با رقم 71 میلیون تومانی، کمترین درآمد سالانه را بین استان‌های دیگر ثبت کردند.

در میان استان‌های کشور، تهران با متوسط هزینه سالانه ۳۳۰ میلیون و ۸۴۳ هزار و ۶۰۰ تومان، بیشترین میزان هزینه را در بین خانوارهای شهری داشته و در مقابل، استان آذربایجان غربی با ۱۰۷میلیون و ۴۹۵ هزار و ۱۰۰ تومان کمترین میزان هزینه را ثبت کرده است. در بخش درآمدها نیز تهران با متوسط درآمد ۳۸۱ میلیون و ۸۶۰ هزار تومان، بیشترین درآمد سالانه را در میان خانوارهای شهری داشته، درحالی‌که استان سمنان با ۱۵۷ میلیون و ۷۵۸ هزار و ۴۰۰ تومان، کمترین میزان درآمد را داشته است.

در مناطق روستایی هم استان بوشهر با ۱۸۳ میلیون و ۴۳۶ هزار و ۷۰۰ تومان بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ۵۸ میلیون و ۹۴۰ هزار و ۹۰۰ تومان کمترین هزینه را در سال ۱۴۰۲ ثبت کرده‌اند. ازنظر درآمد، استان مازندران با ۲۴۰ میلیون و ۷۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ۷۱ میلیون و ۵۵۴ هزار و ۴۰۰ تومان کمترین درآمد سالانه را در بین خانوارهای روستایی داشته است.

مشاغل حقوق‌بگیری منبع اصلی درآمد شهری‌ها

درآمد خانوارهای شهری در سال گذشته هم از سه منبع اصلی تأمین شده که شامل ۲۹.۸ درصد از محل مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۱۶.۹ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی تأمین بوده اما بخش عمده درآمد خانوارهای شهری، یعنی ۵۳.۳ درصد، از محل درآمدهای غیرشغلی نظیر سود سرمایه‌گذاری‌ها و سایر منابع به دست آمده است.منابع تأمین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که 29.8 درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، 16.9 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 53.3 درصد از محل درآمدهای غیرشغلی خانوار تأمین شده است. مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال 1402 نسبت به سال 1401 نشان می‌دهد که خانوارهای استفاده‌کننده از تلویزیون رنگی از 97 به 97.1، جاروبرقی از 91.6 به 93، ماشین لباسشویی از 88 به 89.4، یخچال فریزر از 67.7 به 69.2، اتومبیل شخصی از 53.7 به 54.8، مایکروویو و فرهای هالوژن‌دار از 12.9 به 15.2 و ماشین ظرفشویی از 8 به 8.7 درصد تغییر یافته است. در سال 1402، عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 95.8درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) بوده است.

هزینه بالای مسکن و انرژی در سبد خانوار شهری

در سال گذشته ۵۶.۶ درصد از هزینه خانوارهای شهری صرف تأمین مسکن و انرژی شده و در بخش خوراکی‌ها هم گوشت سهم ۲۴.۷ درصدی از کل هزینه‌های خوراکی را به خود اختصاص داده است.

دخل‌وخرج بهتر روستایی‌ها

در سال ۱۴۰۲، خانوارهای روستایی نیز با افزایش ۴۰.۳ درصدی در هزینه‌های سالانه خود مواجه بوده‌اند و متوسط هزینه خالص سالانه یک خانوار روستایی به ۱۱۰ میلیون و ۶۵۹ هزار تومان رسیده که ۳۹.۶ درصد سهم هزینه‌های خوراکی و دخانی بوده و مابقی هزینه‌ها در بخش‌های غیرخوراکی ازجمله مسکن، سوخت و روشنایی صرف شده است.

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی در سال ۱۴۰۲ به ۱۴۹ میلیون و ۲۹۲ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده که نسبت به سال گذشته ۵۱.۴ درصد رشد داشته است. ۳۰.۲ درصد درآمد خانوارهای روستایی از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۲۹.۳ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴۰.۵ درصد از درآمدهای غیرشغلی به دست آمده است.متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی 1,106,590 هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل 40.3 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

از هزینه کل سالانه خانوار روستایی 437,694 هزار ریال با سهم 39.6 درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و 668,896 هزار ریال با سهم 60.4 درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه گوشت با سهم 24.2درصد و بین هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم با 35.7 درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است. مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال 1402 نسبت به سال 1401 نشان می‌دهد که خانوارهای استفاده‌کننده از اجاق گاز از 97.8 به 98.1، تلویزیون رنگی از 93.6 به 94.3، جاروبرقی از 69.4 به 71.6، ماشین لباسشویی از 60.5 به 62.6، یخچال فریزر از 54.8 به 56.9، اتومبیل شخصی از 37.1 به 37.7، مایکروویو و فرهای هالوژن‌دار از 2.3 به 3.2 و ماشین ظرف‌شویی از 0.4 به 0.5 درصد تغییر یافته است. در سال 1402 عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 80.7 درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) و 8.7 درصد نفت سفید بوده است.