به گزارش اصفهان زیبا؛ میگوید عشق به حیاتوحش او را به سمتوسوی محیطبانی و پرسهزدن در عرصههای طبیعی و دفاع از حیوانات سوق داده؛ حتی حالا هم که چهاردهه از فعالیتش میگذرد و سفیدی بر موهایش نشسته، از کارش خسته نشده و همچنان یک چشمش به «موته» است و چشم دیگرش بهدنبال غزالهایی که در کوه و کمر میدوند و البته شکـارچیهـایی که بـه کمیــن آنها نشستهاند. محیطبان جمشیدیان سالهای سال است که ردای حفاظت از محیطزیست را به تن دارد و زیر تیغ آفتاب عریان و در سرما و بوران، گرم و سرد روزگار را چشیده است: «سه سال است که بازنشسته شدهام؛ اما هنوز هم کار میکنم. در طول عمر کاریام مسئولیتهای زیادی را داشتم و اما حالا و بعد از بازنشستگی در منطقه موته فعالیت میکنم.» شکارچیها همیشه به کمین نشستهاند؛ آنها از هر فرصتی استفاده میکنند تا تیرشان را روانه شکم آهوان و دیگر حیوانات کنند و لاشهشان را به کول بکشند و در بازار به فروش برسانند: «گوشت آهو و کل و بز در بازار گران است و برای همین شکارچیها آنها را شکار میکنند و با قیمت کیلویی یکمیلیون تا یکمیلیون و 500 هزار تومان میفروشند.»
بازار مکاره گوشت آهو
کسی از پس شکارچیان برنمیآیند. بازار مکاره گوشت باعث شده تا خیلیهایشان صابون دستگیری و درگیری با محیطبانان را به بدن بزنند و بیمی نداشته باشند: «شکارچیان اسلحه غیرمجاز با خود حمل میکنند و حقیقت هم این است که مراجع قضایی آنطور که بایدوشاید با آنها برخورد نمیکنند؛ مثلا برای آنها جریمه اندکی اعمال میکنند که در برابر گوشت گران آهو و… و همچنین سودآوری شکار بسیار اندک است و نمیتواند بازدارنده باشد؛ این در حالی است که قانون باید برخوردی سختگیرانه با متخلفان و شکارچیان داشته باشد و آنها را بهشدت مجازات کند. این موضوع برای محیطبانان همیشه مشکل درست کرده است.»
تا بوده و هست محیطبانان برای حفاظت از حیاتوحش و نجات جان آنها با شکارچیان درگیر شدهاند؛ یکی جانش را در این راه از دست داده و دیگری زخمی شده و آسیبدیده است؛ مثل همین چند وقت پیش که محیطبان اصفهانی در پناهگاه حیاتوحش موته، مورد اصابت تیر یک شکارچی متخلف قرار گرفت و از ناحیه چشم، سینه و بازو زخمی شد و هنوز درمانش ادامه دارد: «مگر میشود کسی سالها در منطقه پاسبانی کرده و با شکارچیان درگیر نشده باشد؟ چنین چیزی محال است.» ردپای زخمها هنوز روی پایش جا خوش کرده است: «بارها در منطقه با شکارچیان درگیر شدهایم و آسیبدیدهایم.» شبی را به یاد میآورد که دو شکارچی سوار بر موتور به دنبال آهو افتادند. نگاه محیطبانان به سمت آنها سُر خورد: «موتورسوار خیلی سریع ایستاد و به سمت محیطبان تیر پرتاب کرد و او را زخمی کرد. او را شناسایی کردیم و در دادگاه بدوی حکم گرفت؛ ولی در دادگاه تجدیدنظر تبرئه شد.»
مصائب محیطبانی!
سختیهای کار محیطبانی اما فقط به این مسائل ختم نمیشود؛ «منطقه سختیهای خود را دارد. پر از مسیرهای سخت و صعبالعبور است»؛ با وجود این، او میگوید که عشق به حیاتوحش و محیطزیست که از جوانی با او بوده، باعث شده تا لحظهای از کارش دست نکشد؛ انگار که چشمهای آهو گیرایی داشته باشد: «نگاه حیوانات معصوم است و آدم را به خود جذب میکند. برای همین هم بهرغم سختیهای بسیاری که کشیدهام، همچنان با آرامش و عشق کار میکنم و جان آنها را نجات میدهم. تماموقت خودم را صرف محیطزیست کردهام؛ بهطوریکه وقتی بازنشسته شدم، بیش از هزار روز مرخصی داشتم.» کمبود نیرو هم مزید بر علت شده تا محیطبانان رنج و فشار بیشتری را تحمل کنند.
آمارها میگوید اصفهان با دومیلیون و ۲۰۰هزار هکتار مناطق تحت مدیریت حفاظت محیطزیست، تنها ۱۹۰ محیطبان دارد که یکسوم نیروی موردنیاز چارت سازمانی است و تاکنون بهدلیل کمبود اعتبار و نبود مجوزهای استخدام جذب نیرو امکانپذیر نبوده است.
حسین اکبری، سرپرست معاونت پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیطزیست، در گفتوگو با ایمنا دراینباره میگوید: «این کمبود در استان اصفهان بهشدت احساس میشود. بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر یک هزار هکتار، به یک محیطبان نیاز است؛ درحالیکه در ایران در هر شش یا ۱۰ هزار هکتار و یا حتی ۲۰هزار هکتار یک محیطبان وجود دارد. هماکنون ۱۹۰ نیروی محیطبان در ۳۲ ایستگاه محیطبانی فعال در دو میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از مناطق تحت مدیریت و همچنین گستره وسیعی از زیستگاههای آزاد وظیفه حفظ و حراست عرصههای طبیعی را برعهده دارند؛ اما مهم این است که با استفاده صحیح از بضاعت موجود، حفاظت انجام میشود.»
به گفته او، محیطبانان در جایجای مناطق حفاظتشده از کوهستان تا کویر، جنگل تا تالاب، در سرما و گرما و شرایط دشوار باید حضور فعال داشته باشند و با تهدیدهای طبیعی و انسانی بیشماری در شبانهروز روبهرو میشوند.
سرما و گرما، گزندگی حیوانات، حوادثی که ممکن است در حین گشت و پایش در مناطق رخ دهد و احتمال سرایت بیماریها تهدیدهای بالقوه طبیعی است؛ همچنین محیطبانان تلاش میکنند از شکار غیرمجاز جلوگیری کنند که در این امر تهدیدهایی نیز وجود دارد؛ اما این افراد عاشقانه مشغول فعالیتاند و با همافزایی و همکاری مشکلات موجود کمتر احساس میشود. نیازها و کمبودها اعلام میشود تا برحسب آنچه مقدور است، محیطبان استخدام شود؛ اما این نمیتواند مشکل حفاظت را کامل رفع کند؛ زیرا حفاظت از محیطزیست تنها وظیفه یک سازمان نیست.
سرپرست معاونت پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیطزیست درباره وضعیت حقوق و مزایای محیطبانان اظهار میکند: «حفاظت از طبیعت دشوار است و سختی کار مضاعف دارد که با توجه به کمبود نیرو و امکانات امری محسوس است؛ اما محیطبانان عاشقانه، شجاعانه و با دل و جان از طبیعت حفاظت میکنند و ازنظر معنوی پاداش بسیاری برای کار آنها متصور است. محیطبانان تا چندسال گذشته حداقل حقوق را داشتند؛ ولی در سالهای اخیر اتفاقهای خوبی رخ داد؛ ازجمله امتیاز سختی کار به آنها تعلق گرفت. با وجود این اقدامات، نسبت به حجم گسترده کار نیاز است که روزبهروز تعالی داشته باشد. با توجه به تصویب قانون حمایت از محیطبانان امیدواریم ازنظر معیشتی و سختی کار با ضرایب بهتری افزایش حقوق برای این عزیزان اعمال شود.»
محیطبانی ارزان!
سرپرست معاونت پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیطزیست اصفهان میگوید: «برخی شاخصهها در چند سال اخیر اعمال شده که تا حدودی کمکحال محیطبانان بوده است. تلاش میکنیم که افزایش حقوق برای محیطبانان را داشته باشیم تا بهصورت قابلقبول زحمات آنها جبران شود.»
اکبری تصویب نهایی قانون حمایت از محیطبانان و جنگلبانان را نقطه عطفی در اشاعه و اختیارات حوزه حفاظت محیطزیست میداند و اظهار میکند: «محیطبانان تا پیش از تصویب این قانون برای بهکارگیری سلاح مشکلاتی داشتند و کاستی وجود داشت؛ اما با حمایت نمایندگان مجلس این قانون پس از سالها تصویب شد که امیدواریم نتایج آن را شاهد باشیم.» او با بیان اینکه هر قانونی ممکن است نقصهایی داشته باشد، اضافه میکند: «قانون حمایت از محیطبانان تقویت حفاظت از طبیعت مؤثر است؛ اما درباره محدودیتها و مسائل مربوط به بهکار گیری سلاح از سوی محیطبانان باید کارشناسان بخش حقوقی پاسخ دهند.»
