به گزارش اصفهان زیبا؛ نمایش خیابانی «جیمی جامپ» به کارگردانی سید پویا امامی و نویسندگی احمد صمیمی، با پرداختن به معضلات و آسیب‌های اجتماعی، به‌عنوان اثر برتر در سی و ششمین جشنواره تئاتر استان اصفهان درخشید و به جشنواره تئاتر فجر راه یافت.
تئاتر خیابانی، به‌عنوان هنری زنده و مستقیم، می‌تواند افقی تازه را در عرصه هنرهای نمایشی بگشاید و بازتابی از صدای اقشار گوناگون جامعه باشد. این هنر، به دلیل نزدیکی و ارتباط مستقیم با مخاطبان، توانایی انتقال پیام‌هایی عمیق و تأثیرگذار را دارد.نمایش «جیمی جامپ» نمونه‌ای موفق از تلفیق هنر و دغدغه‌های اجتماعی است. این اثر نمایشی که این دوره از جشنواره تئاتر استان اصفهان رتبه‌های برتر کارگردانی، بازیگری و طرح و ایده را کسب کرده است، با ساختاری متفاوت و محتوایی جهان‌شمول به سراغ معضلات اجتماعی رفته و تلاش دارد تلنگری بر ذهن مخاطب بزند. نویسنده و کارگردان این نمایش جامعه‌ای را به تصویر می‌کشد که افراد آن با چالش‌هایی جدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ازاین‌رو، «اصفهان زیبا» به سراغ سید پویا امامی، کارگردان و بازیگر برجسته این اثر رفت و در گفت‌وگویی صمیمی، به شرح ایده، چالش‌ها و موفقیت‌های نمایش خیابانی «جیمی جامپ»، تأثیر آن بر جامعه و تجربه‌های خود در کارگردانی و بازیگری پرداخت.
لطفا از ایده اولیه نمایش «جیمی‌جامپ» و مختصری درباره داستان آن بگویید. دغدغه اصلی این نمایش چیست؟ از نقش احمد صمیمی در این نمایش بگویید.
نمایشنامه «جیمی جامپ» نوشته احمد صمیمی، یکی از نویسندگان و کارگردانان برجسته کشورمان در حوزه تئاتر خیابانی است. در مراحل اولیه، گفت‌وگویی با ایشان داشتم و از او خواستم یکی از متون نمایشی خود را که با دغدغه‌های اصلی جامعه امروز مرتبط باشد و به‌گونه‌ای دغدغه‌مند، مسائل مردم و اعتراض‌های اجتماعی را مطرح کند، در اختیار من قرار دهد. ایشان نمایشنامه «جیمی جامپ» را به من پیشنهاد کرد که به‌خوبی اهداف مدنظر ما را در نمایش خیابانی برآورده می‌کرد. نسخه اولیه این اثر برای دو پرسوناژ نوشته شده بود. با این حال، تصمیم گرفتم ساختار آن را تغییر دهم و آن را به یک نمایش تک‌پرسوناژ تبدیل کنم. در ادامه، پس از مشورت با آقای صمیمی و بررسی دقیق‌تر داستان، چهار بازیگر دیگر به این اثر اضافه شدند. این تغییرات به‌گونه‌ای طراحی شد که به پیشبرد روایت نمایش و شکل‌گیری آن کمک کند.دغدغه اصلی نمایش «جیمی جامپ»، پرداختن به معضلات و آسیب‌های اجتماعی است. این نمایش به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند مسائل و چالش‌های اجتماعی را به تصویر بکشد. این نمایش ارائه روایتی از آسیب‌های اجتماعی است که می‌تواند هر فردی در هر رده سنی و هر رده مخاطبی را به عبارتی صرف‌نظر از سن و موقعیت اجتماعی، تحت تأثیر قرار دهد و او را به فکر وادارد.
برای کسب رتبه نخست کارگردانی و بازیگری در این دوره از جشنواره تئاتر اصفهان، چه چالش‌هایی را پشت سر گذاشتید؟
سی‌و‌ششمین دوره جشنواره تئاتر استان اصفهان که برای دومین سال متوالی بخش تئاتر خیابانی را به برنامه‌های خود افزوده بود، نقطه عطفی برای گروه ما بود. در این جشنواره ما توانستیم رتبه نخست در بخش‌های کارگردانی، بازیگری مرد و طرح و ایده را کسب کنیم. نمایش ما به‌عنوان اثر برتر جشنواره انتخاب شد و همراه با دو نمایش دیگر به‌صورت قطعی به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر راه پیدا کرد.رقابت در این جشنواره، سخت و چالش‌برانگیز بود. از میان ۴۹ اثر ارسالی، ۲۰ اثر انتخاب و در این جشنواره حضور یافتند. این آثار با موضوعات و تم‌ها و شیوه‌های اجرایی متنوعی در رقابت حضور داشتند. درنهایت، تنها سه اثر به‌عنوان نمایندگان استان به جشنواره فجر معرفی شدند.در بخش‌های مختلف، ازجمله کارگردانی، نویسندگی و بازیگری، رقابتی میان حداقل ۲۰ کارگردان، ۲۰ نویسنده و ۲۰ بازیگر مرد بود. با وجود این، ما توانستیم رتبه اول کارگردانی و نویسندگی و بازیگری مرد را کسب کنیم.
با معرفی نمایش «جیمی جامپ» به جشنواره تئاتر فجر، فکر می‌کنید تا چه اندازه به تکرار این نتیجه در جشنواره فجر می‌توان امیدوار بود؟ از قوت‌های اجرای خود بگویید.
با توجه به موضوع و محتوایی که اثر ما ارائه می‌دهد و همچنین نقدی که بر جامعه وارد می‌کند و اعتراضی که در قالب تئاتر خیابانی مطرح می‌سازد، این اثر یکی از معدود کارهایی بود که توانست پیام و حرف جهانی داشته باشد و پیام آن محدود به یک جغرافیا، زمان یا مکان خاص نبود.این اثر با محتوایی جهان‌شمول، قابلیت اجرا در هر زمان و مکانی را دارد و به یک بازه زمانی یا مکانی مشخص محدود نمی‌شود. به همین دلیل، فکر می‌کنم در جشنواره تئاتر فجر، با توجه به تجربه شخصی‌ام از سیزده دوره گذشته که در آن شرکت کرده‌ام و امسال نیز به لطف خدا چهاردهمین حضورم خواهد بود، این اثر به دلیل محتوای منحصربه‌فرد و موضوعیتش جایگاه ویژه‌ای در میان آثار دیگر خواهد داشت.
تجربه بازیگری و کارگردانی هم‌زمان در یک اجرا چگونه بود؟ از ویژگی‌های این تجربه در اثر «جیمی جامپ» بگویید.
در بسیاری از آثار خودم چنین تجربه‌ای را داشته‌ام؛ زیرا وقتی اثری را تولید می‌کنم، به‌خوبی می‌دانم که چگونه باید آن را بازی کنم و از پس اجرای آن برمی‌آیم. به همین دلیل، به‌نوعی به آن عادت کرده‌ام؛ بنابراین دیگر برایم دشوار نیست.اگر بخواهم به آخرین نمایشی که در آن‌هم کارگردان بودم و هم بازیگر اشاره کنم، نمایش «۲۵ متر آرزو» را مثال می‌زنم. این نمایش را نه‌تنها کارگردانی کردم، بلکه نویسنده و بازیگر آن نیز بودم. این اثر در پنج جشنواره معتبر ازجمله جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان، جشنواره سراسری خندستان، جشنواره سراسری چتر زندگی یزد و جشنواره تئاتر البرز شرکت کرد و در هرکدام موفق به کسب چندین رتبه شد؛بنابراین هم‌زمان بازیگر و کارگردان بودن برای من چالش بزرگی محسوب نمی‌شود. برعکس، این تجربه به من کمک می‌کند تا کار را ساده‌تر و با سرعت بیشتری به نتیجه برسانم.
درباره روند جشنواره تئاتر اصفهان بگویید. به نظر شما مسیر جشنواره در سال‌های آینده چگونه خواهد بود؟
شکر خدا این دومین سالی بود که بخش خیابانی به جشنواره راه پیدا کرد. طی این دو سال، شاهد روندی مثبت و رو به رشد در این بخش بوده‌ایم؛ هم ازنظر انتخاب آثار و هم ازلحاظ کیفیت اجراها، داوری، و برگزاری جشنواره. این پیشرفت‌ها بسیار امیدوارکننده بوده است.
برخی معتقدند جشنواره سلیقه‌ای و توسط گروهی خاص اداره می‌شود؛ نظر شما درباره این ادعا چیست؟
این صحبت‌ها معمولا در همه جشنواره‌ها مطرح می‌شوند؛ اما واقعیت این است که وقتی یک بازیگر یا کارگردان وارد رویداد یا فراخوانی می‌شود، به‌طور ضمنی پذیرفته است که هر اتفاقی که برای اثرش بیفتد، بخشی از این فرایند است. اگر اثر پذیرفته شود، جایزه بگیرد یا به مرحله بعد راه پیدا کند، می‌تواند حاصل سلیقه داوران باشد و اگر پذیرفته نشود، بازهم موضوع به سلیقه مرتبط است. نحوه نگاه ما به انتخاب آثار و ارزیابی آن‌ها به دیدگاه خودمان بازمی‌گردد.ازنظر من، اینکه بگوییم انتخاب‌ها صرفا بر اساس سلیقه یا تحت تأثیر گروه خاصی هستند، پایه و اساس محکمی ندارد. من در طول ۱۵ سال اخیر بیش از صد جشنواره را تجربه کرده‌ام؛ از جشنواره‌های استانی و ملی گرفته تا بین‌المللی و هرکدام از این رویدادها را حداقل سه یا چهار بار شرکت کرده‌ام.در برخی جشنواره‌ها وقتی جایزه می‌گیریم، خوشحال می‌شویم و هیچ نقدی مطرح نمی‌کنیم؛ اما در جشنواره‌هایی که جایزه نمی‌گیریم، گاهی به این فکر می‌افتیم که دلیلش سلیقه‌ای بودن داوری بوده است. به نظر من این نگاه درستی نیست. در هر جشنواره‌ای ممکن است آثاری بهتر از کار خودمان ببینیم و گاهی هم ممکن است خودمان برتر از دیگران باشیم. اما نتیجه‌ای که در یک جشنواره کسب می‌کنیم، نباید باعث شود سیاست جشنواره، کمیته داوران یا نحوه انتخاب آثار را زیر سؤال ببریم.
فکر می‌کنید فضای تئاتر اصفهان تا چه اندازه وابسته به افراد و جناح‌های گوناگون هنری است؟
می‌توانم بگویم که تئاتر خیابانی هیچ وابستگی خاصی به افراد یا جریان‌های مشخص ندارد؛ زیرا این حوزه به‌قدری باز و گسترده است که همه می‌توانند در آن فعالیت کنند و خود را محک بزنند. این موضوع را در اجراهای عمومی در سطح شهر و همچنین در جشنواره‌های استانی به‌وضوح شاهد بوده‌ایم؛ برای مثال، در جشنواره اخیر استانی، ۴۹ اثر در فراخوان شرکت کردند و پس از بازبینی، ۲۰ اثر برای مرحله نهایی انتخاب شدند.با بررسی روند رپرتوارهای تئاتر خیابانی در سال‌های اخیر که با حمایت سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری و تالار هنر برگزار شده است، مشخص می‌شود که فعالان این حوزه در موضوعات و مناسبت‌های مختلف به خلق آثار پرداخته‌اند. این نشان می‌دهد که تئاتر خیابانی متعلق به همه است و محدود به یک گروه یا تعداد معدودی گروه خاص نیست. چنین فضایی نه‌تنها زمینه‌ساز تنوع در آثار شده، بلکه فرصتی برابر برای تمام هنرمندان فراهم کرده است.
دوست دارید تئاتر خیابانی اصفهان در کدام محله‌ها بیشتر اجرا شود؟ به نظر شما جای خالی تئاتر در کجاها بیشتر حس می‌شود؟
این موضوع کاملا به موضوع و دیدگاه آن اثر بستگی دارد و اینکه با چه رویکردی طراحی شده است. گاهی موضوع نمایش، تعیین‌کننده محل اجراست؛ برای مثال، نمایشی با موضوع اعتیاد بهتر است در محله‌هایی اجرا شود که این معضل در آن‌ها بیشتر رواج دارد، تا بتواند تلنگری بزند، نقدی وارد کند و شاید کمکی برای آگاهی و تغییر ایجاد کند.از سوی دیگر، نمایش‌هایی که به مناسبت نوروز تولید می‌شوند، معمولاً در مکان‌هایی اجرا می‌شوند که گردشگران و مسافران بیشتری حضور دارند. یا تئاترهایی که به‌طور خاص ماهیت محیطی دارند، بر اساس ویژگی‌های خاص محیطی همان محل طراحی و اجرا می‌شوند؛ بنابراین، انتخاب محل اجرا وابسته به موضوعیت و شیوه اجرایی اثر است.
این نیاز به‌وضوح در مناطق کم‌برخوردار یا بهتر بگویم کمتربرخوردار دیده می‌شود. مناطقی که ساکنان آن دغدغه‌ای برای دیدن نمایش ندارند یا به دلیل مشکلات روزمره‌شان، تماشای تئاتر بخشی از نیازهایشان محسوب نمی‌شود.از همین رو، برگزاری تئاتر خیابانی در این مناطق می‌تواند فرصتی باشد تا این افراد نیز از هنر نمایشی بهره‌مند شوند؛ هنری که مادر همه هنرهاست و یکی از هفت هنر برجسته جهان به شمار می‌رود. این نمایش‌ها نه‌تنها می‌توانند حرفی برای گفتن داشته باشند یا تلنگری برای تفکر ایجاد کنند، بلکه می‌توانند به‌عنوان سرگرمی و تجربه‌ای فرهنگی، روزمرگی این مناطق را اندکی دگرگون سازند. بنابراین، حضور تئاتر خیابانی در این مناطق، هم جنبه آموزشی و هم جنبه تفریحی دارد و می‌تواند بر زندگی مخاطبانش تأثیر بگذارد.
