به گزارش اصفهان زیبا؛ با رشد صنعت سلامت و افزایش تقاضای بیماران خارجی برای دریافت خدمات درمانی باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه، اصفهان به‌عنوان یکی از قطب‌های نوظهور اقتصاد سلامت در ایران مطرح شده است. این استان با برخورداری از زیرساخت‌های درمانی مجهز، پزشکان متخصص و امکانات اقامتی مناسب، ظرفیت گسترده‌ای برای تبدیل‌شدن به مقصدی جذاب در حوزه توریسم درمانی دارد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از بیمارستان‌های کشور اقدام به تأسیس بخش‌های ویژه پذیرش بیماران خارجی کرده‌اند و همین امر باعث افزایش مراجعه بیماران از کشورهای همسایه ازجمله عراق، پاکستان، افغانستان، آذربایجان و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده است. بااین‌حال، نظارت دقیق بر روند ارائه خدمات و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی توسط شرکت‌های واسط، امری ضروری است. ایجاد یک نظام مقررات‌گذاری (رگولاتوری) می‌تواند از بروز تخلفات جلوگیری کرده و اعتماد بیماران خارجی به سیستم درمانی کشور را افزایش دهد. یکی از چالش‌های اساسی در این مسیر، حفظ تعادل در ارائه خدمات به بیماران داخلی و خارجی است. نباید احساس شود که خدمات به بیماران ایرانی تحت‌الشعاع پذیرش بیماران خارجی قرار گرفته است. رعایت این اصل، علاوه بر تقویت وجهه اخلاقی و اجتماعی نظام سلامت، می‌تواند به افزایش رضایت عمومی و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی گردشگری سلامت کمک کند.
با توجه به موقعیت استراتژیک اصفهان، وجود اماکن تاریخی و ظرفیت‌های توریستی منحصربه‌فرد، توسعه توریسم درمانی در این استان علاوه بر ارزآوری و رشد اقتصادی، می‌تواند به تقویت جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی سلامت منجر شود.
صادرات خدمات پزشکی، فرصتی برای ارزآوری و توسعه پایدار
رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» عنوان کرد: اصفهان با ظرفیت‌های گسترده‌ای که در حوزه بهداشت و درمان دارد، می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم اقتصاد سلامت در ایران تبدیل شود. به گفته محمدرضا واعظ مهدوی، صادرات خدمات پزشکی یکی از شاخه‌های مهم این حوزه است که از سال‌ها پیش موردتوجه بوده و اکنون با برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند به یکی از منابع مهم ارزآوری کشور تبدیل شود.
او اظهار کرد: کیفیت خدمات درمانی در ایران به حدی مطلوب است که بیماران بسیاری از کشورهای همسایه برای درمان به ایران سفر می‌کنند. حتی پیش از انقلاب، بسیاری از ساکنان کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس برای درمان به ایران مراجعه می‌کردند و اکنون نیز بیمارستانی در دبی که توسط پزشکان ایرانی تأسیس شده، همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
او افزود: بر اساس برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده بود که سالانه میزان ارز حاصل از ارائه خدمات پزشکی را افزایش دهد تا به سطحی معادل یک‌پنجم نیاز ارزی حوزه بهداشت و درمان کشور برسد. این هدف در برنامه هفتم توسعه با رویکردی گسترده‌تر دنبال شده و برای بخش‌های مختلف صادرات خدمات پزشکی، ازجمله پذیرش بیماران خارجی، هدف‌گذاری‌های مشخص درآمدی انجام شده است. واعظ مهدوی تأکید کرد که این موضوع باید در اولویت نظام برنامه‌ریزی کشور، وزارت بهداشت و دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد تا با برنامه‌ریزی مناسب، زمینه تحقق این هدف و ارتقای جایگاه ایران در اقتصاد سلامت فراهم شود.
ضرورت نظارت بر خدمات درمانی بیماران خارجی در ایران
رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران بیان کرد: در سال‌های اخیر، بسیاری از بیمارستان‌های ایران بخش‌های ویژه‌ای برای پذیرش بیماران خارجی ایجاد کرده‌اند و اکنون شاهد مراجعه گسترده بیماران از کردستان عراق، پاکستان، افغانستان، کشورهای آسیای میانه، آذربایجان و حتی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به این مراکز هستیم. بااین‌حال، برای بهینه‌سازی این خدمات و جلوگیری از مشکلات احتمالی، باید برخی الزامات موردتوجه قرار گیرد. او افزود: یکی از نکات مهم، تأمین خدمات پیش از ورود بیماران به ایران است.
بسیاری از بیماران سالمند یا دارای شرایط خاص درمانی هستند و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای اسکان، دریافت نوبت و هماهنگی با پزشکان دارند؛ همچنین همراهان این بیماران نیز به امکانات مناسب اقامتی نیاز دارند؛ ازاین‌رو شرکت‌های خدمات درمانی تخصصی باید وظیفه تنظیم و تسهیل این فرآیند را بر عهده بگیرند. واعظ مهدوی اذعان کرد: اما نبود نظارت کافی بر این شرکت‌ها می‌تواند منجر به سوءاستفاده افراد سودجو از ناآگاهی بیماران و همراهانشان شود.
در چنین شرایطی، ارائه خدمات غیرتخصصی، دریافت هزینه‌های غیرواقعی و حتی آسیب به اعتبار سیستم درمانی کشور محتمل خواهد بود؛ بنابراین لازم است این شرکت‌ها صلاحیت‌سنجی، رتبه‌بندی و دارای مجوزهای لازم باشند. او گفت: ایجاد یک نظام مقررات‌گذاری (رگولاتوری) برای کنترل عملکرد این شرکت‌ها ضروری است. همان‌طور که در بیمارستان‌ها یک مسئول فنی بر کیفیت خدمات درمانی نظارت دارد، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سلامت نیز باید تحت نظارت فنی دقیق قرار گیرند تا از ارائه خدمات غیرقانونی و غیراخلاقی جلوگیری شود. با اعمال این ضوابط نظارتی و مقررات‌گذاری مناسب، علاوه بر افزایش اعتماد بیماران خارجی به خدمات درمانی ایران، از آسیب‌های احتمالی به بازار درمانی کشور نیز جلوگیری خواهد شد.
لزوم جلوگیری از ایجاد احساس تبعیض در ارائه خدمات درمانی
واعظ مهدوی خاطرنشان کرد: ارائه خدمات درمانی در بیمارستان‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که بیماران ایرانی احساس تبعیض نکنند. نباید تصور شود که به دلیل پذیرش بیماران خارجی، از خدمات قابل‌ارائه به بیماران داخلی کاسته شده است. رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران بیان کرد: اگرچه ارائه خدمات به بیماران خارجی و توریست‌های درمانی باید در سطحی روان‌تر و باکیفیت‌تر انجام شود؛ اما این خدمات نباید به قیمت کاهش کیفیت خدمات به بیماران داخلی باشد؛ برای مثال، پزشکانی که بیماران خارجی را ویزیت می‌کنند، می‌توانند در همان زمان به بیماران داخلی نیز توجه داشته باشند.
همچنین اگر تجهیزات و امکانات برای بیماران خارجی سریع‌تر فراهم می‌شود، بیماران ایرانی نیز باید از حداقل خدمات جانبی مناسب برخوردار باشند تا احساس تبعیض در سیستم درمانی کشور ایجاد نشود. رعایت این اصول ازنظر روانی، اجتماعی و اخلاق پزشکی بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، اگر تبلیغات مناسب و ارائه خدمات بازرگانی در کشورهای هدف انجام شود، ایران ظرفیت بالایی برای جذب بیماران خارجی دارد. کیفیت خدمات درمانی و قیمت‌های رقابتی در ایران به‌گونه‌ای است که می‌تواند بیماران کشورهای همسایه و حتی اروپا را نیز به خود جذب کند.
اصفهان؛ ظرفیتی بالقوه برای تبدیل‌شدن به قطب توریسم درمانی
رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران در پاسخ به این پرسش که آیا اصفهان ظرفیت تبدیل‌شدن به مرکز توریسم درمانی را دارد، گفت: بله؛ اصفهان یکی از مستعدترین استان‌های کشور در این حوزه است. کیفیت مطلوب خدمات پزشکی، حضور متخصصان تراز اول و امکانات اقامتی مناسب ازجمله ویژگی‌های این استان محسوب می‌شود که می‌تواند پوشش‌دهنده نیازهای بیماران خارجی باشد.
از سوی دیگر، نظارت بر امور پزشکی در اصفهان به شکل سازمان‌یافته‌تری نسبت به تهران انجام می‌شود که این مسئله امکان ارزیابی و برنامه‌ریزی بهتر را برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات درمانی فراهم می‌کند.
علاوه بر این، وجود اماکن تاریخی و جاذبه‌های گردشگری در اصفهان می‌تواند تجربه‌ای متفاوت برای بیماران خارجی ایجاد کند و به عاملی مضاعف برای جذب آن‌ها تبدیل شود. با توجه به این شرایط، اصفهان می‌تواند به یکی از نقاط جذاب برای توسعه توریسم درمانی در کشور تبدیل شود و نقش مؤثری در رونق اقتصاد سلامت و افزایش درآمد ارزی کشور ایفا کند.
