به گزارش اصفهان زیبا؛ هشت بهشت یکی از زیباترین کاخ های صفوی است. این عمارت، کوشکی در میان باغی به نام باغ بلبل است. برخلاف باغهای غربی که بر مبنای حرکت و گذر افراد طراحی میشوند، باغ ایرانی برای سکون و استراحت طراحی شده، از این روی بنا در آن اهمیت یافته است و از عناصر بارز باغ ایرانی به شمار می آید.
باغ تبلور بهشتی است که در خاطر ایرانی میگذرد. هشت بهشت؛ اما باغ بلبل ورودی این بهشت خاکی است که در دامن زمین فرود آمده. هشت بهشت با چهار ایوان بلند و فضایی برون گرا بیشتر استراحت گاه بهاری و تابستانی بوده است.
کوشک هشت بهشت گرچه از گزند آسیب ها نجات یافت و هنوز هم در این روزگار خاطر هر ایرانی را در میان باغ بلبل نوازش میکند؛ اما بسیاری از جلوههای شکوهمندش را به واسطه نابخردیهای دوران قاجار و بعد از آن از دست داده.
پیشتر نیز دیوارهای باغهای اطراف چهارباغ به صورت مشبک بوده و رهگذران میتوانستهاند فضای با طراوت باغ ها، حوض ها، فواره ها و کوشک مرکزی آنها را به شکلی مبهم، برانگیزاننده و دعوتکننده ببینند.
در دوران قاجار و پهلوی اول بسیاری از این دیوارها و سردرها تخریب شدند. در سالهای اخیر یکی از سردرهای هشت بهشت احیا شده و شما می توانید کوشک هشت بهشت را کماکان، وقتی که از کنار چهارباغ میگذرید تماشا کنید.
مسیر رسیدن
کافی است خود را به مرکز توریستی اصفهان برسانید. فرقی نمیکند میدان نقش جهان باشید یا چهلستون؛ همین که خودتان را
به چهارباغ عباسی برسانید؛ یعنی به هشتبهشت رسیده اید. از آنجا میتوانید از سردر هشتبهشت وارد باغ بلبل شوید و عمارت باشکوه هشتبهشت را ببینید.
نکته کاربردی گردشگرانه
برای دیدار از فضای داخلی عمارت هشت بهشت باید پیش از غروب آفتاب آنجا باشید؛ اما بهترین زمان برای عکاسی، صبح، پیش از ظهر است. در هر صورت شما نمیتوانید طبقه دوم را بازدید کنید.
بدو ورود
عمارت هشت بهشت ساختاری کلاه فرهنگی دارد. به واسطه یک دستگاه پله و از طریق یکی از ایوانهای کاخ وارد فضای طبقه اول می شوید.
فضای گشاده طبقه اول را سقفی بلند با مقرنسهای ظریف و چشم نواز پوشانده که شما را در آستانه ورود میخ کوب
میکند. در چهارگوشه این طبقه اتاقها و غرفههایی با شومینهها و صندوقخانههای مجزا قرار دارد که هر کدام زیباییهای خاص خود را به نمایش میگذارند.
متاسفانه بسیاری از نقوش و تزئینات اتاقها در این طبقه از بین رفته اند. در فضای عمارت هشت بهشت چهارحوض وجود دارد که در واقع می توان گفت عنصر آب از فضای باغ به درون کوشک آورده شده و با بازی آب و معماری به خلق بیشتر فضا برای آرامش و استراحت پرداخته است.
به کارگیری چهار حوض در معماری هشت بهشت و هم عنانی نمایش آب و تزئینات و آئینه کاریها، بیشتر تصویر ورودی بهشت را در خاطر می آورد.
حوض چهل مروارید در ایوان شمالی کوشک قرار دارد. در این حوض حفره های ریز و فراوانی وجود دارد که با به کارگیری سیستم هیدرولیکی مناسبی که در دو طبقه بنا طراحی شده، مرواریدگونه آب افشانی میکرده اند.
چهار ایوان برافراشته عمارت هشت بهشت از هر سو به گونه ای بیننده را محو تماشا میکنند. گاه با خودنمایی غرفه ها با تزئینات مطلا و نقوش گیاهی و هندسی به همراه رنگهای تند زرد و عنابی و گاه با نقشهای قوسهای پیشانی ایوانها و پنجرهها که حکایت از اساطیر و افسانههای ایرانی دارند. اما در طبقه دوم اتاقها از شرایط بهتری برخوردارند.
در طبقه دوم با فضایی هزارتو روبهرو می شوید که هر آینه شما را در دالان تاریخ فرو می برند. ایوانها و اتاقها، راهروها و غرفهها با نقوش گیاهی دلفریب و آئینهکاریهای بی نظیر فضای کاخ را بی بدیل میکنند. سقفهای مطلا با گردونه هایی درخشان و ترنج هایی که در دل هم نشسته اند از هر طرف چشم نوازی می کنند.
مقدمه
طرح چهار ایوانه روباز هشت بهشت از هر سو فضای باغ را به نمایش می گذارد. سقف عمارت، پوشیده از مقرنس های ظریف و تراشیده ای است که با رنگ های گرمشان فضای اندرونی کاخ را افسون تر میکنند.
این عمارت در دو طبقه بنا شده. در هر طبقه چهار اتاق با غرفههای مزین وجود دارد. در طبقه دوم اما رواق ها و طاق ها و فضاهای تو در تو با نقاشی ها، آئینه کاری ها و گچبری های متعدد چشم بیننده را بیشتر به تماشا می خواند.
زیبایی رمزآلود هشت بهشت با دالان ها و غرفه های متعدد از یک سو و از سوی دیگر نمایش درختان و آب نماها به واقع تصویری بهشتگونه و دلفریب را درخاطر می آورد.
پیش از ورود
حوض کشیده ای با آب نماهایی افشان در باغ بلبل شما را به سوی عمارت هشت بهشت راهنمایی میکنند. نمای بیرونی کاخ نمایی چهار ایوانه است. به جز ایوان جنوبی ، سه ایوان دیگر دارای سقفی مسطح با دو تیرک از جنس چوب چنارند.
در نگاه اول بعد از عظمت و شکوه ایوان ها نقوش پشت بغل ها و قوس ها به چشم می آیند. نقوشی که حکایت از داستان ها و مثل ها و اساطیر ایرانی دارد. تصویر سیمرغ یا نقش شیر خورشید یا فرشته ای نگهبان در آستانه درگاه کاخ، همه و همه با مفاهیم عرفانی و اسطورهای از این جمله اند.
توصیفات دیگران
شاردن سیاح فرانسوی در بخشی از توصیفات خود از هشت بهشت میگوید: کاخ هشت بهشت و مجموعه تزئینات آن و باغ سلطنتی پیرامونش فضایی شاعرانه را در ذهن بیننده به وجود می آورند که گاه در احساس و تصور ناظر آن نمیگنجد و خود را در دنیایی ماورای این جهان می پندارد؛ احساسی که شاید فقط در این بنا در اصفهان به انسان دست می دهد.
اصوات آرامش بخش آب در جریان، در حوض های داخلی و پیرامونش و زیبایی بی همانند ناشی از فوران مروارید گونه آب، در حوض مروارید آن از دیگر موارد شاخص قابل ذکر بوده، گویی کاخ تنها به منظور استراحتگاه بنا شده و نام آن به گونه ای عجین شده با بهشتی زمینی بوده است، به قسمی که عناصر تشکیل دهنده این بنا ماورای انسانی و ماورای طبیعی اند و بی تردید از زیباترین کاخ های اروپا بس زیباتر بوده است.