به گزارش اصفهان زیبا؛ از گذشته تا کنون چوب و کالاهای ساختهشده بخش عمدهای از نیازهای بشری را فراهم کردهاند. این ماده طبیعی دارای خصوصیاتی است که آن را از مواد دیگر مجزا میکند؛ به همین دلیل است که این صنعت تا به امروز پابرجا بوده و مواد جایگزین نتوانستهاند جایگزین آن شوند.
مبلسازی تلفیقی از هنر و صنعت و از مشاغلی است که ماده اولیه آن را صنعت چوب تشکیل میدهد. شغل مبلسازی زوایای مختلفی دارد که مهمترین آنها نجاری چوب است و قالب و پایه این نوع کسبوکار محسوب میشود. هنرمند این حرفه با خلاقیتی که دارد، به ساختن و خلق مبلمانهای زیبا میپردازد که درنهایت برای دکوراسیون و زیبایی اداره، خانه و ویلا مورداستفاده قرار میگیرد؛ تعدادی از مبلها هم بسیار قدیمی و عتیقه از دورههای قدیم وجود دارند که برای میراثفرهنگی حائز اهمیت بوده است.
هنرمندان این حرفه با شوق و علاقه آنها را بازسازی و ترمیم کرده و تحویل میراثفرهنگی میدهند تا برای نسل آینده نگهداری شوند. استاد علی احمدی متولد 1339 هنرمند مبلسازی با سبک خاص، از اهالی محله زاجان است که از زمان کودکی در این محله بزرگ شده. از زمان نوجوانی که وارد هنرستان رشته صنایع چوب میشود، به رشته نجاری علاقهمند بوده و به ساختن وسایل با چوب مشغول میشود.
بعد از آن هم بهطور جدی این کار را ادامه داده و سالها در این حرفه مشغول به یادگیری و آموختن بوده است؛ به نوعی که از کارکردن زیاد در این حرفه خسته نشده است و قریب نیمقرن این حرفه را ادامه داده و ذوق و علاقه ذاتی او به انجام این کار باعث ماندگارشدن او در حرفه تولید صنعت مبل شده است.
نیمقرن تجربه کاری در تولید مبلهای قدیمی و خاص
او درباره فعالیتهایی که درخصوص حرفه تولید مبلهای قدیمی به سبک خاص دارد به «هممحله» میگوید: «بنده از 1350 وارد این حرفه شدم و بیش از نیم قرن است که در این کار مشغول ساختوساز وسایل چوبی و مبل هستم. ساخت درهای سنتی را انجام میدهم و تولیدکننده مبل در محله زاجان هستم. صنایع چوب در رشته مبلسازی تنوع بسیاری مانند معرق، سنتی، منبت و موارد دیگر دارد و شاید به 100 نوع برسد. در چند رشته صنعت چوب فعالیت دارم و در و پنجرههای چوبی میسازم و کارهای سنتی قدیمی و خاص به سبک قدیم را هم انجام میدهم. بیشتر تولیدکننده موارد خاص هستم؛ یعنی مبلهایی که در حال حاضر تولید نمیشوند و بسیار قدیمی هستند. اگر مشتری درخواست تولید مبل قدیمی داشته باشد، این کار را انجام میدهم.»
تولیدکننده مبلهای قدیمی و خاص میافزاید: «بعضی از مبلها و صندلیهای قدیمی هم هستند که میراث فرهنگی از من میخواهد آنها را بازسازی کنم و این موارد خاص را هم انجام میدهم. معمولا طرحهایی که سفارش میدهند، مربوط به 50 یا 60 سال قبل است و بنده در این کارگاه مبلها و صندلیهای قدیمی را بازسازی و مرمت میکنم. سالیان متوالی با ذوق و علاقه زیاد به انجام این کار مشغول بودم و از حرفهام لذت میبرم و کار زیاد هیچوقت بنده را خسته نکرده است.»
احمدی تصریح میکند: «تولید صنعت مبل وابسته به علاقه و ذوق هنرمند این کار است و اگر خلاقیت، ذوق و علاقه به انجام این کار نباشد، فرد هیچوقت موفق نمیشود. بنده از دوران هنرستان که وارد رشته صنایع چوب شدم، به این حرفه علاقه زیادی داشتم و با خلاقیت ساخت وسایل چوبی را انجام میدادم. در این سالها باتکیهبر همین موارد توانستهام در این حرفه بمانم و به کارم ادامه دهم. عدهای از کنده درختان صندلیها و از تنه درختان میز میسازند؛ اما کارهایی هم وجود دارد که سبک خاص تلقی میشود. بنده برای مثال، صندلیها و مبلهایی را که مربوط به دوران صفویه و چند قرن گذشته است، مرمت میکنم.»
او ادامه میدهد: «استاد بنده آقای چاییچه بوده که ساخت مبلهای او در حال حاضر در هتل شاهعباس وجود دارد و برای حرفه مبل سبک خاص به یادگار گذاشته است. مانند حرفه موسیقی که سبک بهیادگارمانده از استاد کسایی و استاد بنان است و حرفههای منبت و معرق که هرکدام برای خودشان یک سبک خاص داشتهاند یا حرفه ضریحسازی که در آن هنرمندان چند رشته را با همدیگر تلفیق میکنند و به ساخت ضریح میپردازند. هر کدام از هنرمندان در هر حرفهای برای خودشان یک نوع سبک مخصوص دارند و در حرفه مبلسازی هم تنوع کار بسیار زیاد است.»
سختیهای یادگیری حرفه مبلسازی به سبک خاص
تولیدکننده مبلهای قدیمی و خاص درباره سختیهای یادگیری حرفه مبلسازی به سبک خاص خاطرنشان میکند: «ماندگاری در این حرفه وابسته به ذوق، خلاقیت و علاقه فرد است و اگر باتکیهبر این موارد فرد در این حرفه تلاش کند، میتواند این صنعت را باوجود همه مشکلات و سختیهایش ادامه دهد و از انجام این حرفه لذت ببرد. کارهایی را در این سالها باعلاقه انجام دادم که ماندگار شدند و همین اتفاق برایم کافی است و از انجام حرفهام خرسند هستم؛ اما عدهای از افراد برای کسب درآمد زیاد وارد این کار میشوند و بعد از مدتی میبینند انجام کار با دشواریهای زیاد و درآمد کم همراه است؛ بنابراین از ادامه این کار منصرف شده و این کار را رها میکنند.»
او عنوان میکند: «امروز لازم است از کارهای هنرمندان در هر حرفهای مانند قلمزنی، مبلسازی، هنرهای دستی، مینیاتور، فرش و نقاشی حمایت شده و به نوعی کارهای هنرمندان دیده شود. جای تأسف دارد که امروز قدرت خرید برای کارهای هنرمندان بسیار کاهش پیدا کرده است. به نظرم باید با حمایت از تولیدات و اثرهای هنری هنرمندان، شرایطی فراهم شود که آنها بتوانند از انجام کارهای سنتی و هنر خودشان لذت ببرند؛ اما تا زمانی که این حمایت وجود نداشته باشد، این شرایط فراهم نمیشود. در هر حرفهای دشواری و سختیهایی برای انجام کار وجود دارد و اگر این مشکلات حل نشود، به وضوح میبینیم که آن حرفه، شغلی مرده به حساب
میآید.»
شوق زیاد، عامل ماندگاریام در این حرفه است
احمدی اظهار میکند: «بنده در کارگاهم در طول این سالها شاگردانی هم داشتهام که این حرفه را از من یاد گرفتهاند و بعد از چند سال شاگردی و کارکردن مداوم، توانستهاند برای خودشان به شکل مجزا در حرفه صنعت مبل فعالیت کنند. در حال حاضر جوانانی که علاقهمند به یادگیری این پیشه هستند، بیشتر به آموختن صنعت «امدیاف» روی میآورند؛ به دلیل اینکه خطر کمتری دارد و سبکهای پیشرفتهتری هم دارد؛ اما سبک کاری بنده نیاز به شناخت بیشتر دارد.» او تأکید میکند: «بنده در کارگاهم با همان دستگاه 60 سال قبل در حال انجام کار و تولید محصولات مبل هستم و ازطرفی، این دستگاه ایمنی بالایی ندارد و به شاگردانم هم توصیه میکنم هنگام کار حواسشان به ایمنی دستگاه باشد؛ به دلیل اینکه کار خطرناکی است.»
تولیدکننده مبلهای قدیمی و خاص در خصوص وقتگذاشتن در کارگاه برای ساخت مبلهای ویژه و باقدمت زیاد عنوان میکند: «برای ساخت مبلها و طرحهای قدیمی معمولا وقتگذاری در کارگاهم متفاوت است و برای تعدادی از کارها سه الی چهار ماه وقت میگذارم و روی طرح کار میکنم تا بتوانم به نحو مطلوب طرح موردنظر را بسازم. کارکردن مداوم در کارگاه روی ساخت و بازسازی طرحهای قدیمی، هیچ زمانی بنده را خسته نمیکند و از انجام حرفهام بسیار لذت میبرم و عامل ماندگاری بنده در این حرفه، شوق زیادم به انجام کار بوده است. در این سالها این حرفه را به فرزندانم هم یاد دادهام و در کارگاهم نیز به شاگردانی که برای یادگیری مراجعه میکنند پیوسته این جمله را گوشزد میکنم که اگر به این کار علاقه و ذوقی ندارند، اصلا وقتشان را تلف نکنند و به دنبال یادگیری حرفه و شغل دیگری بروند.»
