به گزارش اصفهان زیبا؛ روابط بینالمللی شهر اصفهان طی چندماه اخیر، بهویژه در تعامل با شهرهای چین، روندی هدفمند و چشمگیر را طی کرده است؛ رویکردی که ریشه آن مطمئنا به خواهرخواندگی تاریخی اصفهان با شهر فرهنگی و باستانی «شیآن» در 36 سال پیش برمیگردد و رایزنیهای اخیر در راستای توسعه روابط با دیگر شهرهای بزرگ و تأثیرگذار اقتصادی چون «هانگژو» و «شانگهای»، مناسبات اصفهان با چین را از سطح نمادین و تشریفاتی به فاز مشخصتری از همکاریهای کاربردی و توسعهمحور ارتقا داده است.
شانگهای؛ آغازگر فصل تازه در روابط اصفهان و چین
در تازهترین تحولات دیپلماتیک شهری، اصفهان و شانگهای تفاهمنامهای مشترک با محوریت حفاظت از بافتهای تاریخی به امضا رساندند. این تفاهمنامه که در جریان سفر معاون دبیرکل شهرداری شانگهای به اصفهان نهایی شد، به اعتقاد مدیران شهری اصفهان نقطه آغاز همکاریهایی است که میتواند چشماندازی نو برای تعاملات میان این دو کلانشهر بزرگ و کهنسال ترسیم کند.
درعینحال هرچند این سند مشترک بر حفظ و احیای میراث تاریخی تمرکز دارد؛ اما دامنه همکاری میان اصفهان و شانگهای فراتر از این حوزه است و میتواند زمینهساز توسعه روابط در ابعاد متنوعی همچون گردشگری، اقتصاد، انرژی و سرمایهگذاری باشد؛ ظرفیتهای بالقوهای که اگر به فعلیت برسند، روابط میان این دو شهر را از سطح تعاملات محدود و مناسبتی، به سطح همکاریهای راهبردی و پایدار ارتقا خواهد داد.
در همین راستا، به اعتقاد مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان، خواهرخواندگی میان اصفهان و شانگهای نیز میتواند گام بعدی در مسیر تثبیت این روابط باشد؛ توافقی که به تقویت بسترهای حقوقی و سازمانی همکاری میان دو طرف کمک میکند و امکان برنامهریزی مشترک، اجرای پروژههای دوطرفه و بهرهبرداری مؤثر از ظرفیتها را فراهم میآورد.
از سوی دیگر، نهادهای بخش خصوصی اصفهان نیز برای ایفای نقش در این روند اعلام آمادگی کردهاند. اتاق بازرگانی اصفهان، با برخورداری از شبکه گستردهای از تجار و فعالان اقتصادی، میتواند بهعنوان یکی از بازیگران کلیدی، پیوندهای اقتصادی میان اصفهان و شانگهای را از سطح شعار به مرحله عمل برساند که این آمادگی بخش خصوصی، فرصتی ارزشمند است و نباید از آن غفلت کرد.
هانگژو؛ شهر فناوری و فرصتهای جدید برای اصفهان
پیش از آنکه تفاهمنامهای میان اصفهان با شانگهای به امضا برسد، تمرکز مدیران شهری اصفهان بر توسعه روابط با هانگژو، قطب فناوری چین، شکل جدیتری به خود گرفته بود؛ شهری با زیرساختهای پیشرفته شهری و جایگاه برجستهاش در حوزه فناوری، که توجه مجموعه مدیریت شهری اصفهان را به خود جلب کرد و مبنای رایزنیها و تعاملات دوجانبه قرار گرفت.
در این مسیر، هیئتهایی از شهرداری اصفهان با هدف بررسی ظرفیتهای همکاری، از زیرساختهای مدیریت شهری هانگژو بازدید کرده و نشستهایی تخصصی با محورهای مشترک برگزار کردند که این تبادل تجربیات با دیدار متقابل نایبرئیس کمیته شهرداری هانگژو از اصفهان تکمیل شد و ضمن تقویت پیوندها، افقهای تازهای در روابط میان دو شهر گشود.
برآیند این تعاملات اما، تعریف زمینههای همکاری در حوزههای مشخصی همچون گردشگری فرهنگی و طبیعتمحور، مدیریت هوشمند شهری، انتقال فناوری و توسعه ارتباطات میان بخشهای خصوصی دو شهر بود که این همکاریها در قالب نشستهای مشترک درحال یافتن ساختار مشخص و کاربردی هستند؛ فضایی که مطمئنا در بستر روابط خواهرخواندگی، خروجی قابلتوجهتری خواهد داشت و با توجه به مصوبات صورتگرفته، روابط دو شهر بهزودی در این قالب هم تعریف خواهد شد. آنطور که طبق گزارشهای رسمی اگرچه هنوز توافقنامه خواهرخواندگی میان اصفهان و هانگژو به مرحله امضا نرسیده است؛ اما زیرساختهای لازم برای این همکاری استراتژیک فراهم شده و قرارگرفتن آن در دستور کار جدی روابط دیپلماتیک شهری، نویدبخش آیندهای روشن برای پیوند پایدار و مؤثر دو شهر است.
ارتباط اصفهان با شانگهای و هانگژو اگر درست هدایت شود اثربخش است
همانطور که اشاره شد، تلاش مدیران شهری اصفهان در حوزه بینالملل، عبور از روابط تشریفاتی به سمت برنامهریزی برای توسعه عمیقتر، فراگیرتر و مبتنی بر ظرفیتهای متقابل بوده است. به باور کارشناسان، سیاست جدید شهرداری اصفهان نیز در این حوزه، حرکت از یک «دیپلماسی شهری مبتنی بر ارتباطات انسانی و فرهنگی» به سمت «دیپلماسی شهری هوشمند و فناورانه» است؛ الگویی که چین، با تنوع شهرهای مهم خود، بستری غنی برای تحقق آن فراهم کرده است.
علیمحمد سابقی، رایزن فرهنگی سابق ایران در چین، در گفتوگو با «اصفهان زیبا»، به تبیین منطق استراتژیک توسعه مناسبات اصفهان با شهرهای مختلف چین پرداخت: «چین برخلاف برخی کشورها که تنها پایتختمحورند، یک ساختار چندقطبی شهری دارد. شانگهای، پکن، گوانجو، هانگژو، تیانجین و شیآن، هرکدام در سطحی از سیاستگذاری، اقتصاد، فناوری و فرهنگ نقشآفریناند؛ به همین دلیل دیپلماسی شهری در چین بسیار معنادار است و اصفهان اگر هوشمندانه حرکت کند، میتواند با هر یک از این شهرها وارد تعاملات هدفمند شود.»
به گفته سابقی، خواهرخواندگی با شیآن و تلاش برای گسترش ارتباط با هانگژو و شانگهای، نشاندهنده درک درست مدیریت شهری اصفهان از مدل حکمرانی چین است: «در شهرهای چینی، سطوح مختلف حکمرانی محلی اختیاراتی جدی دارند و بسیاری از پروژههای همکاری بینالمللی نه از پکن، بلکه از طریق شهرداریها پیگیری میشود؛ بنابراین ارتباط مستقیم با شانگهای و هانگژو، از منظر دیپلماسی عمومی و نیز توسعه شهری، مطمئنا یک مزیت بزرگ محسوب میشود.»
در ادامه رایزن فرهنگی سابق ایران در چین، به تمایز سه مدل همکاری اشاره میکند که باید در دیپلماسی شهری اصفهان در ارتباط با چین مدنظر قرار گیرد: دیپلماسی فرهنگی با شیآن مبتنی بر پیشینه تاریخی و تبادلات تمدنی، دیپلماسی فناورانه با هانگژو مبتنی بر همکاری در حوزه شهر هوشمند و اکوسیستمهای نوآوری و دیپلماسی اقتصادی با شانگهای، با تمرکز بر جذب سرمایهگذاری، تبادل تجاری و همکاری بخش خصوصی. به باور او، اگر اصفهان بتواند این سه محور را به شکل همافزا پیش ببرد، عملا الگویی نوین از «دیپلماسی چندلایه شهری» را پایهگذاری خواهد کرد که در سطح منطقهای نیز بیسابقه است. سابقی همچنین تأکید کرد که ورود بخش خصوصی به این فضا، حلقه مکمل دیپلماسی شهری است: «هنگامیکه اتاق بازرگانی، دانشگاهها، صنایع خلاق و البته رسانهها در این روابط حضور و سهم فعال داشته باشند، دیگر دیپلماسی شهری در حد بازدید و تفاهمنامه نمیماند؛ بلکه به موتور محرکه توسعه بدل میشود.»
