به گزارش اصفهان زیبا؛ با شروع سال تحصیلی جدید، افزایش قابل‌توجه شهریه مدارس غیردولتی در اصفهان، نگرانی بسیاری از خانواده‌ها را درباره تأمین هزینه‌های تحصیل فرزندانشان برانگیخته است. به گزارش والدین برخی از این مدارس با رشد 40 تا 7۰ درصدی شهریه‌ها مواجه شده‌اند، امری که در شرایط اقتصادی کنونی به دغدغه‌ای بزرگ تبدیل شده است.
تحصیل به چه قیمتی؟
احمدی، مادر یک دانش‌آموز دبستانی می‌گوید: «سال گذشته شهریه مدرسه پسرم ۱۵ میلیون تومان بود، اما امسال به 4۲ میلیون افزایش یافته است. با وجود تورم، درآمد ما تغییری نکرده و نمی‌دانیم چگونه این هزینه را پرداخت کنیم.»
موسوی، پدر یک دانش‌آموز متوسطه نیز از عدم شفافیت مدارس در تعیین شهریه انتقاد می‌کند: «مدرسه بدون ارائه توضیح واضحی درباره دلایل افزایش، مبلغ را ۳۰ درصد بالا برده است. این در حالی است که کیفیت خدمات تغییری نکرده است.»
طباطبایی، مادر دو دانش‌آموز دبیرستانی نیز بیان می‌کند: «شهریه مدرسه بسیار زیاد افزایش پیدا کرده و مدیر مدرسه علت افزایش شهریه را افزایش حقوق معلمان و اجاره مکان مدرسه بیان کرد.»
دلایل افزایش شهریه تورم یا سودجویی؟
مدیران مدارس غیردولتی افزایش هزینه‌های جاری مانند حقوق معلمان، تجهیزات و نگهداری ساختمان و افزایش اجاره را دلیل اصلی این تغییر می‌دانند و بیان می‌کنند: «با رشد قیمت‌ها، ما مجبور به تعدیل شهریه هستیم تا کیفیت آموزش حفظ شود.»
در گفت‌وگویی که با معلمان داشتیم آنها بیان کردند: «حقوق ما هم‌زمان با حقوق سایر مشاغل و افزایش تورم بیشتر شده و در حال حاضر نیز افزایشی پیدا نکرده است.»
بااین‌حال، برخی از کارشناسان آموزشی معتقدند که عدم نظارت دقیق بر عملکرد مالی این مدارس، زمینه را برای افزایش‌های غیرمنطقی فراهم کرده است.
مریم حسینی، پژوهشگر حوزه آموزش، هشدار می‌دهد: «اگر روند افزایش شهریه‌ها کنترل نشود، بسیاری از خانواده‌ها به سمت مدارس دولتی یا ترک تحصیل فرزندانشان سوق داده خواهند شد.»
تقاضا برای مداخله مسئولان
والدین و انجمن‌های مردمی خواستار نظارت بیشتر آموزش‌وپرورش بر تعیین شهریه مدارس غیردولتی هستند. آنها تأکید می‌کنند که تحصیل فرزندانشان نباید قربانی سودجویی یا بی‌برنامگی شود.
برای پیگیری مشکلات بیان شده از سوی والدین به گفت‌وگو با مهدی جمالی رئیس ادارۀ مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان پرداختیم.
اواخر خردادماه میزان شهریه مدارس غیردولتی ابلاغ می‌شود
مهدی جمالی دررابطه‌با افزایش شهریه مدارس غیردولتی بیان می کند:
«شهریه مدارس ابلاغ نشده است. اکنون مبنای هر گونه پیش ثبت‌نام باید شهریه سال قبل باشد تا زمانی که شهریه سال جدید ابلاغ شود. ابلاغ شهریه جدید هم طبق ستاد تنظیم بازار است.
روی میزان شهریه نظارت دارند و بادقت بالایی تعیین خواهد شد. به ما گفته‌اند تا اواخر خردادماه میزان شهریه مدارس غیردولتی ابلاغ می‌شود و هنوز چیزی مشخص نیست. مدارسی که باوجود عدم ابلاغ میزان شهریه از سوی آموزش‌وپرورش خودشان شهریه‌ای را مشخص و به والدین اعلام می‌کنند دچار تخلف شده‌اند.
اکنون یک مورد از مدارسی که دچار تخلف شد را تذکر دادیم. مدرسه به همه شعب خود اعلام کرد که اکنون طبق شهریه سال قبل از والدین شهریه بگیرند. اگر مدرسه‌ای تخلف کرده به آموزش‌وپرورش گزارش دهید تا پیگیری کنیم.»
معیار میزان شهریه مدارس چیست؟
او در ادامه معیارهای تأثیرگذار در میزان شهریه را بیان می‌کند: «آیتم‌هایی که در میزان شهریه بااهمیت است شامل سابقه آموزشی، اجاره‌بها، نیروی انسانی، فعالیت‌های فوق‌برنامه و…. است.
بحث افزایش شهریه تابع ضوابط ستاد تنظیم بازار است. مدرسه‌ها نمی‌توانند به‌صورت دلخواه و بدون محدودیت شهریه را افزایش دهند. والدین دانش‌آموزان برای اینکه بتوانند از درست بودن تعرفه شهریه مدارس مطمئن بشوند می‌توانند وارد سایت mosharekatha.ir شوند. متقاضیان می‌توانند مدرسه دلخواه خود را در این سایت سرچ کنند و شهریه ثابت و فوق‌برنامه را چک کنند.
تا این لحظه چهار مدرسه‌ای که در اصفهان هم از شهرت برخورد بودند را به ما گزارش دادند و با آنها برخورد کردیم. اگر مردم شاهد مدارس دیگری هستند که دچار تخلف شدند به ما اطلاع دهند تا با آنها برخورد کنیم.
30 ساعت کار یک معلم در مدرسه غیر دولتی معادل 44 ساعت حقوق کامل اداره کار است. پرداختی که برای دبیران در شهریه مدارس محاسبه می‌شود بر این ملاک است. اگر مدرسه‌ای بیان کند که برای افزایش حقوق معلمان شهریه خود را افزایش داده پذیرفته نیست.»
مدارس دولتی ظرفیت پذیرش همه دانش‌آموزان را ندارند
رئیس ادارۀ مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان سپس به دلایل شرکت دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی اشاره می‌کند:
«حدود 19 درصد از دانش‌آموزان استان اصفهان در مدارس غیردولتی مشغول به تحصیل هستند.
واقعیت این است که مدارس دولتی ظرفیت پذیرش همه دانش‌آموزان را ندارند. از طرفی برای فعالیت‌های آموزشی و پرورشی سطح خلاقیت مدارس غیردولتی بیشتر است؛ بنابراین والدین تصمیم می‌گیرند مدارس غیردولتی را انتخاب کنند.
حدود 60 درصد از دانش‌آموزانی که در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند از قشر متوسط به پایین هستند. شاید این خانواده‌ها دغدغه بیشتری برای آموزش فرزندان خود داشتند و تصمیم گرفتند که آنها در مدرسه غیردولتی تحصیل کنند.
از طرفی دولت امکان تأمین نیازهای همه دانش‌آموزان را در مدارس دولتی ندارد و اکنون هم برخی از مدارس ما دو شیفت هستند و تراکم جمعیتی بالایی دارند.»
نوش‌دارو بعد از مرگ سهراب
باتوجه‌به گفت‌وگویی که با رئیس ادارۀ مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان داشتیم شاید اگر زمان ابلاغ شهریه مدارس زودتر اعلام می‌شد والدین و دانش‌آموزان مجبور به تحمل استرس و پذیرش شهریه‌های غیرمعقول نمی‌شدند و مدارس هم دچار تخلف نمی‌شدند.
البته این نکته بسیار بااهمیت است که والدین و دانش‌آموزان به دلیل نگرانی شدید از پر شدن ظرفیت پذیرش مدارس پس از پایان امتحانات پیگیر ثبت‌نام در مدارس می‌شوند و ابلاغ میزان شهریه در انتهای خردادماه بسیار دیر است.
عدالت آموزشی کجاست؟
باوجود مزایای مدارس غیردولتی، نباید از چالش اصلی آنها غافل شد. دسترسی نابرابر و هزینه‌های بالای تحصیل در این مدارس باعث شده تا فقط قشر خاصی از جامعه توانایی استفاده از این امکانات را داشته باشند. این موضوع می‌تواند به افزایش شکاف آموزشی بین طبقات مختلف جامعه منجر شود.
اگرچه مدارس غیردولتی در افزایش کیفیت آموزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان موفق عمل کرده‌اند، اما لازم است دولت با حمایت از مدارس دولتی و تخصیص بودجه بیشتر، فاصله موجود بین این دو سیستم آموزشی را کاهش دهد.
در نهایت، هدف باید ارتقای عدالت آموزشی و فراهم‌آوردن فرصت‌های برابر برای تمام دانش‌آموزان، صرف‌نظر از وضعیت مالی خانواده‌هایشان، باشد.
آزمونهای ورودی بی‌نظم مدارس چالش‌برانگیز شد
در ادامه به بررسی روند آزمونهای ورودی مدارس که والدین و دانش‌آموزان از عدم هماهنگی آنها انتقاد کرده بودند پرداختیم.
به‌پایان‌رسیدن سال تحصیلی، علاوه بر شوق و ذوقی که به همراه دارد، حامل نگرانی‌هایی نیز هست. نگرانی برای ثبت‌نام و ورود به پایه تحصیلی جدید، خصوصاً اگر با عوض‌شدن مقطع همراه باشد.
آزمون ورودی، راهی است که برای پایش و گزینش دانش‌آموزان تا هر مدرسه بنا به ملاک‌هایش، برترین‌ها را بگزیند و ثبت‌نام کند.
این برگزاری آزمون برای دانش‌آموزان، والدین و گاهی مدیران مدارس چالش‌برانگیز است، چرا که ناهماهنگی‌هایی را به وجود می‌آورد.
بازه زمانی برگزاری آزمونهای ورودی، برای هر مدرسه متفاوت است. درحالی‌که دانش‌آموز در صورت قبولی باید در مدرسه ثبت‌نام کند و زمان زیادی برای این کار ندارد، آزمون مدرسه دیگری هنوز برگزار نشده است و نتیجه آن مشخص نیست. همچنین نوع آزمونها با یکدیگر متفاوت هستند.
مصاحبه روز آزمون در مدارس غیر دولتی
برخی از مدارس موارد درسی و تربیتی را مدنظر قرار می‌دهند، برخی درسی و مهارتی، تعدادی هر دوی این ملاک‌ها، دارند و برخی علاوه بر آزمون مصاحبه هم دارند.
مدارس تیزهوشان نیز در این میان وصف ناگفتنی دارند و فاصله بین آزمون تا اعلام نتایج آنها بسیار طولانی است. این‌ها مواردی هستند که در کنار هم موجی از استرس و سردرگمی را به وجود آورده‌اند.
معاون آموزشی مدرسه آیین دانش درباره روند برگزاری آزمون در مدرسه‌شان می‌گوید: «ما در روز آزمون، مصاحبه هم انجام می‌دهیم و نتیجه را به اولیا می‌گوییم تا نیاز نباشد چند بار رفت‌وآمد کنند.
تکلیف دانش‌آموز همان روز برای ما مشخص است. همچنین ما از تمامی متقاضیان در یک روز آزمون نمی‌گیریم که بچه‌ها از تعداد زیاد نگران شوند، بلکه گروه، گروه آزمون می‌گیریم تا هم کادر آموزشی و هم والدین خسته نشوند.
در آزمونها هم مسائل درسی و فرهنگی برایمان مهم است. کسی که به مدرسه غیردولتی می‌آید انتظاراتی دارد. علاوه بر سطح فرهنگ، این نکته هم مدنظر هست که دانش‌آموز باید توان در خور گذراندن هشت ساعت کلاس ریاضی را داشته باشد.
ما فراتر از کتاب کار می‌کنیم و پایه‌ها باید قوی باشد. برگزاری آزمون برای مدرسه هزینه‌بردار است، ولی مدیر مدرسه این هزینه را می‌پردازد تا دانش‌آموز مناسب مدرسه را پیدا کنیم.»
فاطمه یوسفی در ادامه به چالش‌های دیگر آزمونهای ورودی اشاره می‌کند و می‌گوید:
«ما برای ثبت‌نام معمولاً سه الی چهار روز فرصت می‌دهیم. اگر طی این زمان برای ثبت‌نام مراجعه نکردند به سراغ افراد بعدی می‌رویم.
دانش‌آموزان می‌خواهند چندین جا آزمون بدهند و ما نمی‌توانیم کارمان را برای این موضوع به تعویق بیندازیم، مگر اینکه در آزمون تیزهوشان قبول شوند؛ در این صورت کلیه مدارک برگردانده می‌شود. به جز آن باید زودتر تصمیمشان را بگیرند.»
عدم نظارت و پیامدهای آن
این معاون آموزشی دررابطه‌با مشکلات پیشرو می‌گوید: «بچه‌ها برای آزمون دادن در جاهای مختلف متحمل استرس می‌شوند؛ اما چاره‌ای نیست. کاری است که آموزش‌وپرورش باید در آن هماهنگی به وجود بیاورد، اما نظارتی در این زمینه وجود ندارد. به‌ویژه در مدارس غیردولتی که مختاریم هر دانش‌آموزی را که می‌خواهیم برگزینیم.
برگزاری آزمون طبیعتاً با مشکلاتی همراه است، اما ما ناچار هستیم این کار را انجام دهیم؛ چون آن‌قدر ظرفیت نداریم که تمام متقاضیان را ثبت‌نام کنیم و به جز برگزاری آزمون ورودی و مصاحبه، راهی برای گزینش نیست.
اگر یک مدرسه ورودی کمی داشته باشد کار برایش راحت‌تر است.
به‌طورکلی همه‌دانش آموزان خوب هستند و در همه مدارس درس‌ها کار می‌شوند، منتهی در یک مدرسه بیشتر کار می‌شود و در یک مدرسه همان روال آموزش‌وپرورش برقرار است.
ساعات بیشتری که ما برای آموزش می‌گذاریم روی خروجی مدرسه تأثیر دارد و بچه‌ها برای ورود به متوسطه دوم هرجا آزمون بدهند قبول می‌شوند و دیگر خودشان باید انتخاب کنند. قبولی در آزمونهای آموزش‌وپرورش، جشنواره‌ها و… نیز از جمله این تأثیرات هستند.»
راه‌حل مشکل چیست؟
معاون آموزشی مدرسه آیین دانش در انتهای گفت‌وگو راه‌حلی را برای حل‌شدن مشکل موجود بیان می‌کند:
«در آموزش‌وپرورش قبلاً آزمونهای نمونه دولتی و تیزهوشان جدا بود، اما الان یک آزمون برگزار می‌شود که بنا به نمره‌اش دانش‌آموز می‌تواند در مدرسه تیزهوشان یا نمونه دولتی ثبت‌نام کند و درواقع هر دو با یک آزمون سنجیده می‌شوند. اگر این کار در مورد آزمونهای ورودی مدارس هم انجام شود و تمام مدارس در یک روز با نمونه سؤالی که از اداره آمده است انجام شود ممکن است این ناهماهنگی‌ها برطرف شوند.»
