براساس قانون، کارفرمایان مکلف هستند با مشارکت تعاونیهای مسکن نسبت به ساخت مسکن برای کارگران اقدام کنند؛ ولی این قانون در عمل اجرایی نشده است.
خریداران مسکن در اصفهان برای معامله آپارتمانهایی با بودجه دو میلیارد تا سه میلیارد تومان باید از خیر خرید خانههای با متراژ بالا بگذرند؛ ضمن اینکه فقط در مناطق خاصی از اصفهان میتوانند با این بودجه، ملک خریداری کنند.
باغزرشک خیابانی تنگ، ولی طولانی با املاکی میلیاردی است. این خیابان مهم از طرفی با زایندهرود، سیوسهپل و چهارباغبالا همسایه است و از طرف دیگر با خیابان نظر و محلههای لوکس همجوار با آن. به همین دلیل باغزرشک امروز به یکی از لوکسترین خیابانهای اصفهان با املاک چند میلیاردی تبدیل شده است. گفتوگو با بسیاری از مالکان این محل نشان میدهد آنها سالها قبل املاک را به قیمت پایینی خریدهاند و امروز به ندرت در این خیابان معاملهای انجام میشود. آپارتمانهای باغ زرشک از حدود چهار تا چهل میلیارد تومان بسته به محل قرارگیری قیمتگذاری میشوند و متقاضیان خاصی دارند. باغ زیار، باغفدک، باغ مشهد و محلههای بسیاری در اصفهان پسوند باغ دارند؛ ولی قیمت املاک هیچکدام از آنها قابل مقایسه با باغ زرشک نیست.
سیمان کیسهای 28هزارتومانی یا میلگرد کمتر از کیلویی 20هزار تومان جان دوبارهای به ساختمانسازی بخشیده است. طی ماههای گذشته، مصالح ساختمانی با نوسانهای سنگینی همراه بود تا برای مثال، سیمان در بازار سیاه به کیسهای 93هزار تومان برسد. حالا با کاهش قیمت مصالح ساختمانی، فعالان بازار مسکن گزارش میدهند دیدوبازدید از زمینهای خالی و خانههای کلنگی شهر اصفهان افزایش یافته است. هنوز حجم معامله زمینهای اصفهان افزایش چندانی پیدا نکرده است؛ ولی بازاریان مدعیاند تقاضا برای دیدوبازدید زمین و خانه کلنگی افزایشیافته و اگر قیمت مصالح ساختمانی ثابت بماند، شاید یک پاییز پرتقاضا برای زمینهای اصفهان رقم بخورد.
«دود از کنده بلند میشود». بررسیهای میدانی بازار مسکن اصفهان نشان میدهد عرضه آپارتمانهای قدیمی ساخت در طول نیمه اول شهریور افزایش پیدا کرده است. فعالان بازار عقیده دارند مالکان، این املاک کلنگی را از ترس وعده ساخت یک میلیون واحد مسکن در سال، عرضه میکنند؛ زیرا انتظار میرود با عرضه چندصد هزار واحد نوساز در شهر اصفهان، آپارتمانهای کلنگی و قدیمیساخت شهر با افت قیمت چشمگیری مواجه شوند؛ ضمناینکه افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی و تجهیزات داخلی ساختمان باعث شده تا هزینهترمیم و نوسازی به طرز غیرقابلباوری زیاد باشد.
دلار 28 هزار تومانی سوغاتی مرداد 1400 برای شهریور بود تا یک بازار مسکن نوسانی در آخرین ماه از تابستان رقم بخورد. گزارشهای میدانی و گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نشان میدهد نوسانهای مردادماهی نرخ ارز، قیمتهای پیشنهادی در بازار خریدوفروش و رهنواجاره را متأثر کرد. نوروزانی، فعال بازار مسکن اصفهان، میگوید: «تصور میکردیم بازار مسکن راکد شده است؛ ولی نوسانهای ارزی همهچیز را تغییر داد.» آیا مسکن گرانتر خواهد شد؟ فعالان بازار پاسخ این پرسش را به ارزش پول ملی مشروط میدانند و بیتردید اگر ارزش پول ملی کاهشی باشد، قیمت مسکن ثابت نخواهد ماند.
بازار مسکن بزرگمهر در طول مرداد 1400 داغ بود و حجم عرضهها آنقدر بالا گرفت تا بزرگمهر بهویژه محلههای همجوار با آن روزهای متفاوتی نسبت به سال گذشته در مــیـانــههــای تابـسـتــان تـجـربــه کـنـنـد. بررسیهای میدانی نشان میدهد بزرگمهر بهتنهایی بازار مسکن بزرگی ندارد؛ ولی محلههای همجوار با آن در طول مرداد روزهای پرعرضهای داشتند. فاصله کوتاه محلههایی مانند حمزه اصفهانی یا مبارزان تا بزرگمهر باعث شده مالکان آدرس ملک خود را با عنوان «بزرگمهر» آغاز کنند. یکی از فعالان بازار مسکن این منطقه میگوید خیابانهای منتهی به بلوار بزرگمهر، در حقیقت بچههای بزرگمهرند.
«بخش مسکن در میانمدت با بازار ارز همحرکت است». این محتملترین سناریویی است که بهروز ملکی، تحلیلگر ارشد بازار مسکن در وبینار تحلیل بازار مسکن و استراتژیهای سرمایهگذاری مطرح کرد. این وبینار به همت اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد. ملکی در این وبینار به مهمترین مؤلفههای اثرگذار در قیمت مسکن اشاره داشت. به باور او، قیمت دلار و تعیینتکلیف مذاکرات طی ماههای آینده تعیینکننده قیمت مسکن و سمتوسوی این بازار خواهد بود.
100، 90 و 80 مــتــرمربــع متراژهای پرتقاضایی در بازار مسکن اصفهان هستند و گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نشان میدهد طی سالهای گذشته تقاضا برای آپارتمانهای 80 تا 100 مترمربعی افزایش یافته است؛ در مقابل بازار آپارتمانهای بزرگتر از 200 مترمربع در تابستان 1400 روزهای پرعرضهای را پشت سرگذاشتند. بررسی آماری آگهیهای فروش نشان میدهد نیمه اول تابستان 1400 نسبت به سه سال گذشته، بهترین شرایط برای خرید آپارتمانهایی با متراژ بزرگتر از 200 مترمربع بود. این آپارتمانها در نیمه اول تابستان تنوع بالایی داشتند، در محلههای مختلف شهر عرضه شدند و فروشندگان روی قیمت پیشنهادی تخفیف خوبی ارائه میدادند.
رشد ســنــگیــن قیمتها در بازار آپارتمان، تقاضا برای سوئیت در شهر اصفهان را افزایش داد. سوئیتها امروز بخش بزرگی از املاک مسکونی شهر با قیمت کمتر از یکمیلیارد تومان را تشکیل میدهند. گزارشهای میدانی نشان میدهد در مرکز شهر یا مناطق متوسط اصفهان آپارتمانهای نقلی نیز بالاتر از یکمیلیارد تومان خریدوفروش میشوند و تنها سوئیتها با قیمت زیر میلیارد برای فروش آگهی شدهاند. قیمت پایین سوئیتها با تقاضای خوبی در این بازار همراه بوده است و فعالان بازار عقیده دارند در تاریخ بازار مسکن اصفهان هرگز سوئیتها اینقدر پرتقاضا نبودهاند.
ترس از رکــود در کـنـار روند کـاهـشـی قیمتها در بازار مسکن اصفهان باعث شده تا بخشی از سازندگان به فکر عمدهفروشی واحدهای خود باشند. آنها ساختمانهای چند طبقه را به صورت یکجا ولی با قیمت کمتری میفروشند. اگر یک ساختمان هشت واحد و هر واحد دو میلیارد تومان قیمتداشته باشد، یعنی در مجموع 16 میلیارد تومان، فروشنده حاضر است در قبال 13 تا 15 میلیارد تومان ساختمان را یکجا بفروشد تا زودتر پولش نقد شود. عمدهفروشان بازار مسکن اصفهان، گاهی حاضرند بهجای بخشی از قیمت ملک، زمین یا خانه کلنگی بگیرند؛ ولی چون در فروش یکجا قیمت کاهش پیدا میکند، آنها پول نقد را به هرچیزی ترجیح میدهند.
آیا قیمت مسکن کاهش پیدا میکند؟ اطلاعات منتشرشده توسط مرکز آمار کشور نشان میدهد دستکم طی ده سال گذشته هرگز نه قیمت مسکن کاهش یافته و نه اجاره بها کمتر شدهاست؛ ضمن اینکه هرچه قیمت ملک بالاتر میرود تعداد معاملات کمتر میشود. با توجه به این مسئله، اگرچه بازار مسکن محل مناسبی برای سرمایهگذاری به نظر میرسد ولی حجم معاملات در این بازار کاهشی است. با این تفاسیر، انتظار کاهش قیمت مسکن در سال 1400 هم بعید است و در بهترین حالت ممکن قیمتها فقط کمی نسبت به سال 99 افزایش پیدا خواهد کرد.