به گزارش اصفهان زیبا؛ نشست صلح شرمالشیخ که با حضور سران و نمایندگان چندین کشور منطقه و جهان برگزار شد، در ظاهر با هدف ایجاد آتشبس پایدار در غزه و بازسازی مسیر دیپلماسی در منطقه شکل گرفت.
در این میان آمریکا در اقدامی کمسابقه از ایران نیز برای حضور در این نشست دعوت کرد، اما تهران این دعوت را نپذیرفت؛ تصمیمی که در روزهای اخیر محل بحث و جدل در محافل سیاسی و رسانهای شد. عدهای معتقد بودند که حضور ایران میتوانست به افزایش نقشآفرینی تهران در روند تحولات منطقهای بینجامد؛ در حالی که گروهی دیگر این نشست را بیاثر و نمایشی ارزیابی میکردند.مروری کوتاه بر تجربههای مشابه در گذشته شاید پاسخی روشن به این اختلاف دیدگاهها بدهد.
در ابتدای بحران داخلی سوریه، سازمان ملل دو نشست تحت عنوان «ژنو 1» و «ژنو ۲» برگزار کرد. در آن زمان نیز قرار بود ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه در این مذاکرات شرکت کند، اما تحت فشار آمریکا دعوت از تهران پس گرفته شد.
نتیجه آن نشستها، بیانیهای بود که در آن ۲۷ کشور شرکتکننده بر لزوم کنارهگیری بشار اسد از قدرت تأکید کردند.با این حال، تاریخ نشان داد که واقعیت میدانی منطقه لزوما مطابق با تصمیمات روی کاغذ پیش نمیرود. در آن برهه نه تنها حکومت سوریه سقوط نکرد، بلکه با حمایت مستقیم ایران، روسیه و محور مقاومت، توانست بخش عمدهای از خاک خود را بازپس گیرد و موقعیتش را تثبیت کند.
تصمیمی که در ژنو اتخاذ شد، به رغم وزن دیپلماتیکش، هیچگاه اجرایی نشد و نهایتا دیدگاه ایران در عمل به کرسی نشست. از این منظر، نشست شرمالشیخ را نیز میتوان در همان چارچوب ارزیابی کرد. این نشست، بیش از آنکه تلاشی واقعی برای صلح باشد، نمایشی تبلیغاتی برای دولت ترامپ بود تا در آستانه انتخابات آمریکا و پس از عدم توفیق رئیس جمهور آمریکا در کسب جایزه صلح نوبل، تصویری از پیشرفت دیپلماتیک ارائه دهد.
نهایتا آنچه در شرم الشیخ مصر اتفاق افتاد نشان داد که هدف اصلی، یافتن راهحل واقعی برای بحران غزه نیست، بلکه به دنبال فرار از فشار افکار عمومی و بازسازی چهره آمریکا است.در چنین شرایطی، حضور یا عدم حضور ایران، تأثیر چندانی بر نتیجه نشست نداشت. همانگونه که در ژنو، تصمیمات بدون حضور ایران اتخاذ شد، اما در میدان، معادلات بدون نظر تهران پیش نرفت.
در شرمالشیخ نیز چنین خواهد بود. ایران نشان داده که نقش واقعیاش در منطقه از مسیر گفتوگوهای تبلیغاتی نمیگذرد، بلکه در عرصه واقعی سیاست و مقاومت تعریف میشود؛ به همین دلیل، عدم حضور ایران در نشست شرمالشیخ نه نشانه انزوا، بلکه نشانه هوشمندی دیپلماتیکی بود که اجازه نداد تهران در نمایشی که نتیجهاش از پیش مشخص شده، سیاهی لشکر باشد.
