به گزارش اصفهان زیبا؛ خبرها حاکی از این است که طرح جنجالی بن-بروجن، علی‌رغم مخالفت‌ها و اعتراضات بسیار اصفهانی‌ها به‌زودی به افتتاح خواهد رسید؛ طرحی که بارها حاشیه‌ساز شده و اصفهانی‌ها را به اعتراض و تجمع در خیابان‌های شهر واداشته است.
این خبر را به‌تازگی مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری به رسانه‌ها داده است و گفته که طرح انتقال آب بن به بروجن از سال ۹۱ آغاز شده و در حال حاضر مراحل نهایی را طی می‌کند. تاکنون یک‌هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برای این طرح هزینه شده است و در صورت تأمین اعتبار نهایی آبان‌ماه به بهره‌برداری می‌رسد.
بن-بروجن، طرحی است با قدمت چندین و چندساله که از همان ابتدای رسانه‌ای‌شدنش، بین دو استان اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری اختلاف افتاد؛ اصفهانی‌هایی که مخالف اجرای این طرح هستند و بارها این مخالفت خود را به طرق مختلف اعلام کرده‌اند و چهارمحالی‌هایی که پای در یک کفش کرده‌اند و سفت‌وسخت عملیاتی‌شدن این پروژه انتقال آب را پیگیری می‌کنند.
این طرح، اولین‌بار در سفر رئیس دولت نهم به چهارمحال و بختیاری در جلسه هیئت دولت به‌عنوان یک پروژه ملی تصویب شد و در دولت دهم رسما کار لوله‌گذاری آن آغاز شد. دولت یازدهم نیز برای دومین بار در هیئت دولت همان مصوبه دولت نهم را تصویب کرد و معاون اول رئیس‌جمهور وقت فاز دوم اجرای این پروژه را به‌صورت ویدئو کنفرانس کلنگ‌زنی کرد.
اجرای این طرح، اما به‌دلیل مخالفت‌های بسیار و پیگیری نمایندگان وقت اصفهان بارها به تعویق افتاد و مغایر با قانون تشخیص داده شد.
همه حاشیه‌های بن-بروجن
سال گذشته بود که مهدی طغیانی، نماینده مجلس، خبر از راه‌اندازی خط اضطراری انتقال آب بن-بروجن داد و در صفحه اینستاگرامی‌اش به این موضوع واکنش شدیدی نشان داد: «متأسفانه باخبر شدم به درخواست وزارت نیرو و بر اساس مصوبات شوراهای غیرپاسخگو خط اضطراری انتقال آب بن-بروجن راه‌اندازی شده است. وزیر نیرو خودشان پاسخگوی نابودی زیست‌بوم زاینده‌رود، معیشت کشاورزان و فرونشست شدید زمین در پایین‌دست زاینده‌رود باشند.»
آن‌طور که طغیانی به «ایمنا» گفته است: «مصوبه‌ای را وزارت نیرو به شورای عالی امنیت ملی ارجاع داده و مصوب کرده است که خط اضطراری بن-بروجن توسط این وزارتخانه آبگیری شود. آبگیر خط اصلی انتقال آب بن-بروجن در محدوده استان اصفهان بود؛ اما هنوز احداث نشده است و قابل بهره‌برداری نیست. خط اضطراری نیز از مسیر ایستگاه‌هایی است که برای پمپاژ آب باغات سامان کشیده شده؛ یعنی تخصیص آب برای باغات را دور زده و از این قسمت پمپاژ آب صورت می‌گیرد تا به مسیر خط اصلی بن-بروجن برسد. به‌نظر می‌رسد حدود پنج‌میلیون مترمکعب پروژه انتقال آب بن-بروجن در سال در این آبگیر استفاده می‌شود.»
حالا، اما درحالی خبر از افتتاح این طرح در آینده نزدیک داده می‌شود که بسیاری معتقد هستند اجرای آن یک تخلف آبی به‌شمار می‌رود؛ چراکه ازنظر آن‌ها اجرای آن خلاف مصوبات 9ماده‌ای است و همچنین طبق مصوبات شورای عالی آب، از سال ۱۳۹۲ هرگونه بارگذاری جدید بر حوضه زاینده‌رود ممنوع است.
به گزارش «اصفهان زیبا» بر اساس این طرح انتقال آب قرار است سالانه بیش از 40میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز زاینده‌رود با طی مسافتی به طول ۱۲۸ کیلومتر به حوضه آبریز کارون انتقال داده شود.
آن‌طور که رسانه‌ها گزارش داده‌اند، بررسی لوایح بودجه نشان می‌دهد حدفاصل سال‌های ۹۶ تا ۹۹، بیش از ۱۳۷میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۰، صدمیلیارد تومان برای اجرای طرح انتقال آب بین‌حوضه‌ای از حوضه آبریز گاوخونی به حوضه آبریز کارون، موسوم به بن-بروجن از سوی دولت اختصاص یافته است.
همچنین برای سال ۱۴۰۱ بیش از ۹۰میلیارد تومان بودجه برای این پروژه پیش‌بینی‌شده و بررسی جمع کل بودجه پیش‌بینی‌شده طرح گویای آن است که در این طرح فاقد تأییدیه ارزیابی زیست‌محیطی، ملاحظات اقتصادی نیز مدنظر قرار نگرفته است؛ این درحالی است که در این بودجه هیچ سهمی به‌منظور احیای زاینده‌رود اختصاص نیافته است.
از سوی دیگر، اصفهانی‌ها نیز به‌دلیل تنش‌های آبی که با آن مواجه هستند، مخالف اجرای طرح‌اند. کشاورزان اصفهانی بارها با تجمع در سطح شهر خواهان توقف این طرح شدند و آن را تیر خلاصی بر پیکر نحیف زاینده‌رود دانستند.
حسین وحیدا، عضو هیئت‌مدیره نظام صنفی کشاورزان اصفهان، دراین‌باره به رسانه‌ها گفته بود که هرگونه بارگذاری جدید بدون تأمین منابع، به‌معنای تیرخلاص بر
پیکر بی‌جان زاینده‌رود و نابودی کشاورزان است و با توجه به فرونشست شهر اصفهان، برای حیات این شهر و آثار تاریخی آن، تهدیدی جدی محسوب می‌شود.
او طرح بن-بروجن را بارگذاری جدید بر زاینده‌رود و خلاف مصوبات شورای عالی آب می‌داند و می‌گوید: «وزارت نیرو باید توجه کند که مصوبات شورای هماهنگی زاینده‌رود و شورای عالی آب، از سال ۱۳۹۲ هرگونه بارگذاری جدید بر سد و رودخانه زاینده‌رود را ممنوع اعلام کرده است. طرح بن-بروجن نیز ازجمله بارگزاری‌های جدید است؛ همچنین مجموع آب تخصیص داده شده به چهارمحال‌وبختیاری ۲۳۷میلیون مترمکعب بوده که منبع تأمین آن بهشت‌آباد است.»
علی نوریان، قاضی کمیسیون رسیدگی به امور آب‌های زیرزمینی استان اصفهان، نیز دوسال پیش رأی به توقف عملیات غیرقانونی انتقال آب بن-بروجن داد؛ همچنین وزارت نیرو با دریافت این ابلاغیه از سوی قاضی کمیسیون رسیدگی به امور آب‌های زیرزمینی استان اصفهان، مکلف شد تا هرگونه تخصیص و برداشت آب در حوضه زاینده‌رود مانند عملیات پروژه بن-بروجن را تا زمان تأمین منابع آبی جدید، متوقف سازد.
زور اصفهانی‌ها به توقف نرسید
حالا، اما زور اصفهانی‌ها به توقف این طرح نرسید و خبرهایی که از استان همسایه به گوش می‌رسد، نشان می‌دهد که این طرح در مراحل پایانی خود به سر می‌برد و به‌زودی افتتاح خواهد شد؛ این در حالی است که پیش از این، مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان، نیز در این باره با بیان اینکه طرح انتقال آب بن-بروجن غیرقانونی و خلاف مصوبات شورای عالی شورای عالی آب و شورای امنیت ملی است و به‌هیچ‌عنوان نباید اجرایی شود، به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «متأسفانه وزارت نیرو بعد از یک دهه هنوز به تعهدات خود در خصوص تأمین آب شرب عمل نکرده و به همین دلیل اتفاقات غیرکارشناسی در حال رخ‌دادن است. بن-بروجن، طرحی غیرکارشناسی و غیرقانونی است و به همین دلیل از نظر ما پروژه‌ای کاملا مردود است و همه تلاشمان را می‌کنیم تا مانع از اجرای آن شویم؛ هرچند برخی از تصمیم‌گیری‌ها خارج از دایره اختیارات استانی است.»
آن‌طور که معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان می‌گوید: «نمایندگان مجلس حتما باید به این موضوع ورود و مداخله کنند. ما نیز بارها با وزارت نیرو مکاتبه و مخالفت خود را اعلام کرده‌ایم؛ اما تاکنون پاسخ مناسبی دریافت نکرده‌ایم.»
با وجود این، اما تلاش‌ها و پافشاری‌های اصفهانی‌ها برای توقف طرح بن-بروجن، راه به جایی نبرد و این طرح به‌زودی و توسط مسئولان استان همسایه به افتتاح خواهد رسید.
به گزارش «ایمنا»، امیرحسین بانکی‌پور، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، می‌گوید: «من پیش‌تر نظر خود را درباره این پروژه اعلام کرده‌ام و به‌تازگی در همین رابطه با وزیر نیرو صحبت کردم. من از وزیر نیرو این سؤال را پرسیدم که مگر قرار نبود بارگذاری جدید به زاینده‌رود وارد نشود و در پاسخ گفته شد که این کار موقتی است تا بعدا بن-بروجن به خرسان متصل شود؛ اما به‌طور موقت از آب زاینده‌رود برای شرب استفاده می‌کنیم. طبق قانون نباید بارگذاری جدیدی روی زاینده‌رود انجام بگیرد و این نقض قانون است.»
او می‌افزاید: «این پروژه بدون سروصدا افتتاح شده و هم‌زمان با سفر اخیر رئیس‌جمهور به اصفهان، در همان هفته این طرح راه‌اندازی شده است. ما نیز گلایه و اعتراض خود را اعلام کردیم و اعتراض ما در جای خود باقی است.»
حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره می‌گوید: «برخورد دوگانه در مواجهه با انتقال آب بین‌حوضه‌ای، بزرگ‌ترین خطایی است که وزارت نیرو مرتکب می‌شود. اگر انتقال آب بین‌حوضه‌ای غلط است، برای همه‌جا غلط است؛ اینکه یک‌بام و دوهوا و یک بازار و چندنرخ شود، کار غلطی است که در پروژه انتقال آب بن-بروجن درحال رقم‌خوردن است. این کار تخلف از مصوبات شورای عالی آب است؛ مکرر توضیح داده‌ایم. نمایندگان اصفهان به محض اینکه مطلع شدیم قرار است این پروژه به دست رئیس‌جمهور افتتاح شود، به معاون پارلمانی رئیس‌جمهور اعلام کردیم این کار تخلف است و مردم اصفهان انتظار چنین خطایی را ندارند. چنین انتقال آب و بهره‌برداری تخلف قطعی از مصوبات شورای عالی آب است. انتقال آب بین‌حوضه‌ای در این منطقه غیرمجاز است؛ زیرا مبدأ مشکل آب دارد و این طرح نیازمند مجوزهای ملی است. این طرح مجوز شهرستانی دارد که کفایت نمی‌کند و مجوز آن در سازمان محیط‌زیست اخذ نشده است. نمایندگان استان اصفهان بهره‌برداری از این طرح را خلاف مصلحت کلی حوضه آبریز زاینده‌رود می‌دانند. شنیده‌هایی مبنی بر اینکه قرار است این طرح بهره‌برداری شود وجود دارد؛ اما اینکه در سه‌هفته اخیر از آن بهره‌برداری عملی شده هنوز برای ما مسجل نشده است.»
حالا اما باید منتظر ماند و دید افتتاح این طرح و بهره‌برداری از آن چه پیامدهایی را به همراه دارد؟ آیا با اجرای این طرح تنش‌های آبی بین دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری افزایش خواهد یافت؟ آیا با بارگذاری جدید بر زاینده‌رود، وضعیت این رود بدتر از قبل خواهد شد؟
