به گزارش اصفهان زیبا؛ از زمانی که اتوبوس‌های دوطبقه پایش به ایران رسید و حمل‌ونقل عمومی رونق گرفت، دیگر این اتوبوس‌ها بودند که در خیابان ارابه مخصوص مردم شدند و عمومیت یافتند.
واژه حمل‌ونقل عمومی شاید آن سال‌ها رونق گرفت و مردم کم‌کم با یکی از شاخصه‌های توسعه شهرنشینی آشنا شدند. هر چه به جلو رفتیم اتوبوس‌ها مجلل‌تر و راحت‌تر شدند تا به شهرنشین‌ها کمک کنند تا رفت‌وآمد بهتر و راحت‌تری را در خیابان‌هایی که هر روز شلوغ‌تر می‌شد، داشته باشند.
امروز در دنیا یکی از شاخصه‌های مهم توسعه شهرنشینی، حمل‌ونقل عمومی است که اتوبوس شهری، مترو و تاکسی آن را بر عهده دارند. اما امروز با آن همه سابقه در اتوبوس سواری، باز اما سهم خوبی از حمل‌ونقل عمومی نداریم و به‌طورکلی سهم حمل‌ونقل عمومی کاهش یافته است.
سال‌ها پیش وضعیت نامناسب حمل‌ونقل عمومی در ایران منجر شد، تا قانونی تحت عنوان «قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت» در راستای مشخص کردن هدف ملی توسعه حمل‌ونقل عمومی و روشن شدن مسئولیت‌های دولت و سایر دستگاه‌های مرتبط در این زمینه در سال 1386 به تصویب برسد.
در این قانون سهمی معادل 75 درصد برای حمل‌ونقل عمومی در نظر گرفته شده بود که غیرواقعی بود و دستیابی به آن در طی یک دوره پنج‌ساله دور از ذهن به نظر می‌رسید. طبق آمارها سهم حمل‌ونقل عمومی در لندن، وین و پاریس به ترتیب 28، 36 و 62 درصد است.
این شاخص برای سنگاپور، توکیو و سئول نیز به ترتیب 48، 51 و 69 است؛ بنابراین چطور با زیرساخت‌های موجود در کشور سهم حمل‌ونقل عمومی 75 درصد در نظر گرفته شده است؟
البته توسعه حمل‌ونقل عمومی بر تمام وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس، تاکسی و قطار شهری اطلاق می‌شود که سهم عمده آن در اصفهان بر دوش اتوبوس‌رانی است. بنا بر گفته کارشناسان و طبق اعلام مدیریت حمل‌ونقل ترافیک شهرداری، در حال حاضر سهم اتوبوس‌رانی اصفهان از حمل‌ونقل عمومی 18درصد است.
البته در سال‌های گذشته این سهم 23 درصد و قرار بوده به 25 درصد برسد. اما کاهش ناوگان، عدم تولید، تحریم، افزایش هزینه‌ها، قطع شدن کمک دولت به نوسازی حمل‌ونقل، کاهش بودجه حمل‌ونقل و عملیات کند نوسازی اتوبوس و کمبود قطعه و تزریق نشدن اتوبوس نو به ناوگان، سبب شده تا امروز سهم 18 درصدی رقم بخورد.
دولت‌های گذشته نقش خود را در تأمین بودجه حمل‌ونقل کم‌رنگ کردند و همین مسئله با توجه به تحریم‌ها و افزایش سرسام‌آور قیمت اتوبوس، ضربه سنگینی به سیستم حمل‌ونقل و اتوبوس‌رانی زد. شهرداری‌ها توان خرید اتوبوس را نداشتند و کمبود قطعات برای نوسازی اتوبوس‌های فرسوده، این چرخه را معیوب‌تر کرد.
اما در دولت سیزدهم، وضعیت بحرانی سیستم حمل‌ونقل در کلان‌شهرها که داد مدیران شهری و مردم را درآورده بود، دولت را مجاب به همراهی با شهرداری‌ها و پرداخت یارانه برای خرید اتوبوس کرد، اما تأمین اندک اتوبوس در کشور و ممنوعیت واردات چندان سرعت قابل‌توجهی به افزایش ناوگان نداده است.
در دوره جدید مدیریت شهری اصفهان نیز، نگاه به توسعه حمل‌ونقل عمومی افزایش یافت و تلاش شد تا قسمتی از کمبود‌ها جبران شود. افزایش بودجه 45 درصدی بودجه طبق گفته مدیریت شهری به حمل‌ونقل عمومی، که بیشتر آن سهم قطار شهری است و خرید 185 دستگاه اتوبوس کمک مضاعفی به تقویت سیستم ضعیف‌شده حمل‌ونقل عمومی می‌کند. در حال حاضر اتوبوس‌رانی اصفهان برای رسیدن به حد قابل‌قبول و نزدیک شدن به شاخصه توسعه شهرنشینی در حمل‌ونقل، 400 دستگاه اتوبوس کم دارد که اگر این اتوبوس‌ها به‌موقع تزریق شود، شاهد تحولی بزرگ خواهیم بود.
البته باید به این نکته اشاره کرد که طولانی‌شدن زمان رسیدن اتوبوس‌های نو به ناوگان و هم‌زمان با آن فرسوده‌ترشدن ناوگانی که 9 سال از عمر آن می‌گذرد، هر روز فاصله رسیدن به حد مطلوب را بیشتر می‌کند.
این روزها شهرها درگیر ترافیک و آلودگی هوای مضاعفی شده‌اند که سهم خودروها و اتوبوس‌های آلاینده کم نیست. به نظر می‌رسد تنها راه‌حلی که برای برون‌رفت از این بن‌بست، پیش روی مدیران شهری است، توسعه حمل‌ونقل عمومی است. بی‌توجهی به حمل‌ونقل عمومی چوبی است که امروز بر پیکره شهرها خورده شد و آن‌ها را با چالش‌های بزرگ روبه‌رو کرده است.
اما باید توجه کرد که افزایش سهم حمل‌ونقل عمومی و در کنار آن کاهش ترافیک شهری و آلودگی زمانی محقق خواهد شد که همه زیرساخت‌ها مهیا شود. در کنار فرهنگ‌سازی برای ترغیب مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، در نظر گرفتن بودجه مناسب و تزریق اتوبوس به سیستم حمل‌ونقل و توسعه قطار شهری و حرکت در جهت هوشمند سازی می‌تواند کلاف سردرگم ترافیک و آلودگی هوا را در شهرها حل کند.
