آموزش آنلاین یا آموزش حضوری

خاطراتی که یک‌زمانی نهایت سه ماه تابستان از آن دور بودیم. حالا که چندین ماه است زنگ مدرسه و حیاط و شلوغ‌بازی‌های داخل کلاس جای خودش را به میز آشپزخانه و لپ‌تاپ و موبایلی که روی آن است داده، بیشتر از قبل قدردان لحظات قبل هستیم. تابستان در حال تمام شدن است و هنوز هم دانش‌آموزان نمی‌دانند برای سال تحصیلی جدید، تکلیفشان چیست. از طرفی دوست دارند بار دیگر در همان فضای پرهیجان مدرسه درس خواندن را از سر بگیرند و از طرف دیگر خواهان ماندن در خانه و مصون ماندن از ویروس هستند. گزارش امروز ما درباره انتخاب مکان تحصیل برای شروع سال آموزشی جدید توسط دانش‌آموزان نوجوان است: خانه یا مدرسه؟

الناز سال آخر رشته انسانی است. این‌طور که خودش می‌گوید کلاس‌های آماده‌سازی کنکور مدرسه‌شان از 21 تیر شروع‌شده و الان با روال مجازی سر کلاس می‌روند. ازآنجایی‌که رشته الناز انسانی است، ترجیح خودش و بقیه هم‌کلاسی‌هایش این بوده که درس‌هایی مثل ریاضی، منطق و فلسفه و جامعه‌شناسی حضوری باشد تا بیشتر بتوانند آن‌ها را درک کنند و بفهمند. الناز می‌گوید: «اگرچه من خودم مشکلی با این درس‌های ادراکی، حتی به‌صورت آنلاین ندارم و مطلب را به‌صورت مجازی هم یاد می‌گیرم ولی معلم‌ها می‌توانند درس‌هایی را که حفظی هستند، با گفتن نکات و جزوه‌هایی که بهمان می‌دهند، آنلاین پیش ببرند.» البته عمده مشکل الناز هم مثل بیشتر دانش‌آموزان، قطعی مدام اینترنت است. در تدریس آنلاین بیشتر وقت دانش‌آموزان صرف قطعی یا کندی اینترنت خودشان یا معلمشان می‌شود. الناز در آخر حرف‌هایش به نکته خوبی اشاره می‌کند. او می‌گوید: «به‌جز بحث تدریس، حضور در فضای مدرسه و کنار دوست‌ها بودن و ارتباط مستقیم با مشاور و دبیر، فشارهای روانی و استرس را کمتر می‌کند. پس ترجیحم این است که حداقل امسال نیمه‌حضوری بشود و بخشی از سال را حضوری به مدرسه برویم. اگر هم شرایط کرونا تغییر کند و بشود کل سال را حضوری رفت که از خدامونه!»

نیلوفر هم‌سن الناز است. او هم سال دوازدهم است و در سال آینده کنکور دارد؛ اما ترجیحش برعکس الناز است. نیلوفر ترجیح می‌دهد امسال مدارس به‌صورت غیرحضوری باشد. دلیلش ر ا هم این‌طور بیان می‌کند: «آخه ترس و واهمه‌ای که در فضای مدرسه در حالت حضوری حاکم می‌شود، کاملاً آدم را از درس و تمرکز دور می‌کند. اول تیرماه یک هفته کلاس‌هایمان به‌صورت حضوری برگزار شد؛ اما وضعیت کرونا که بدتر شد تصمیم گرفتند که غیرحضوری برگزار کنند.»

ترجیح محدثه هم این است که به‌صورت حضوری درس بخواند؛ چون به گفته خودش در فضای مجازی نمی‌تواند با معلم‌ها ارتباط بگیرد. محدثه می‌گوید که اصلاً خیلی از دبیران با شرایط آموزش مجازی آشنایی ندارند و این باعث می‌شد خیلی باکیفیت نتوانند به آن‌ها آموزش بدهند. محدثه بعد از گفتن این حرف‌ها می‌گوید که بااینکه آموزش حضوری باکیفیت‌تر و بهتر است اما بازهم در این اوضاع شیوع کرونا ترجیح می‌دهد سال تحصیلی را مجازی سپری کند؛ اما به شرط اینکه آموزش‌وپرورش فکری به حال تدریس درست معلمان و دانش‌آموزهایی که نمی‌توانند به فضای مجازی دسترسی داشته باشند، بکند. انگار که محدثه بین درس خواندن در خانه یا درس‌خواندن در مدرسه دودل است. این‌طور که خودش اول اشاره کرد، ارتباط با معلمان در فضای مجازی سخت و وقت‌گیر است اما اگر به مدرسه هم بروند اوضاع غیرقابل‌کنترل می‌شود. او می‌گوید: «حتی اگر یک روز در میان هم به مدرسه برویم و معلم‌ها و دانش‌آموزان بخواهند فاصله اجتماعی را رعایت کنند، بازهم شرایط از کنترل خارج می‌شود. مخصوصاً زنگ تفریح‌ها و در مسیر رفت‌وآمد به خانه و مدرسه.»

دینا در رشته ریاضی درس می‌خواند. ترجیح او این است که برای بعضی از دروس تخصصی حضور داشته باشد. دینا دو سال دیگر کنکور دارد و از این شرایط ناراضی است. او می‌گوید: «برای ماهایی که دو سال دیگر کنکور داریم این روزها، روزهای سرنوشت‌سازی است اما واقعا این آموزش مجازی برایمان کافی نیست و باعث می‌شود خیلی درس‌ها را در این فضا جدی نگیریم. حتی امتحان‌های مجازی هم کیفیت مطلوب سابق را نداشت.» دینا هم مثل محدثه و بقیه دانش‌آموزان تدریس معلم‌ها در فضای مجازی را ضعیف می‌داند و خواستار آموزش سایر معلم‌ها برای تدریس در این فضاست.

سیما، سام، روناک، رامتین، امیر و چندین نفر دیگر هم که در این گزارش با آن‌ها حرف زدم، ترجیحشان آموزش حضوری در مدرسه بود؛ اما چاره‌ای نداشتند چون بین ماندن در خانه، آموزش مجازی و مصون ماندن از کرونا یا رفتن به مدرسه و اضطراب گرفتاری به کرونا مردد بودند. اینکه کیفیت آموزش حضوری خیلی بیشتر و بالاتر از آموزش مجازی است، شکی نیست؛ اما در این شرایط باید برای سلامتی خودمان، خانواده و شهروندان تاوان‌هایی بدهیم؛ که یکی‌اش همین صبوری برای آموزش مجازی در سال تحصیلی پیش‌رو است.

 من برای اینکه مطمئن شوم که بین آموزش مجازی یا آموزش حضوری کدام‌یک مطلوب‌تر است، سراغ یک معلم رفتم و از او خواستم تا به نمایندگی از قشر معلم‌ها به این سوالم پاسخ دهد که ترجیحش برای سال تحصیلی جدید چیست؟ آموزش حضوری یا مجازی؟ خانم هاشمی این طور به سوالم جواب داد: «برای جواب دادن به این سؤال باید دو موضوع را بررسی کرد؛ یکی بحث سلامتی است که اگر بخواهم به بُعد سلامت جامعه نگاه کنم، کلاس‌های آنلاین را ترجیح می‌دهم؛ اما بُعد دیگر، بُعد اثربخشی آموزشی برای دانش‌آموزان و حتی راحتی معلم است؛ که خب برای این بُعد من کلاس‌های حضوری را ترجیح می‌دهم.» در ادامه خانم هاشمی به یکی از معضلات کلاس آنلاین اشاره می‌کند: «در سال تحصیلی جدید من با دانش‌آموزان جدید روبه‌رو می‌شوم که خیلی از آن‌ها را نمی‌شناسم و بار اول است که آن‌ها را می‌بینم. خب در این شرایط چطور متوجه روحیات آن‌ها شوم؟ چطور بفهمم که فلان دانش‌آموز هوش خوبی دارد، کدام دیرتر موضوع را می‌گیرد؟ در کلاس‌های حضوری معلم خیلی زود شرایط روحی و هوشی دانش‌آموز را می‌فهمد و می‌داند چطور باید با او رفتار کند، چه درس‌هایی برای چه دانش‌آموزی دشوار است و باید بیشتر آن را توضیح دهد و … . ولی در کلاس آنلاین اصلا شرایط چنین چیزی وجود ندارد. از طرف دیگر تدریس آنلاین برای معلمان واقعا عذاب‌آور است. جدا از دردسرهای اینترنتی، معلم کل شبانه‌روز درگیر فیلم‌گرفتن از آموزشش است و این خیلی خسته‌کننده است.» ترجیح خانم هاشمی این است که کلاس‌های مدرسه یک روز در میان تشکیل شود. چون در این شرایط معلم دانش‌آموزش را به‌صورت حضوری می‌بیند و مطمئن می‌شود که او درس را فهمیده یا نه.