با خشکی گاوخونی، منتظر بدتر از کرونا باشید

وبینار همایش «روز جهانی تالاب‌ها» هم‌زمان با پنجاهمین سالگرد کنوانسیون رامسر با عنوان «هم‌پیمانان با تالاب گاوخونی» روز گذشته در اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان برگزار شد. عباس مقتدایی، نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در این همایش به صورت برخط (آنلاین) حاضر بود، اظهار کرد: در روزجهانی تالاب‌ها و درحالی که آمده‌ایم تا این روز را گرامی بداریم، باید بپذیریم که بار سنگینی برعهده داریم و ضرورتا باید با جدیت بیشتری کارها را دنبال کنیم. او با بیان این‌که تالاب گاوخونی نه تنها در سطح ملی بلکه بین المللی ارزش ویژه‌ای دارد، خاطرنشان کرد: این تالاب به عنوان ارزش زیست محیطی نیاز به رسیدگی بیشتری دارد.

تاریخ انتشار: ۰۷:۴۹ - سه شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۹
مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: حفاظت و بهره‌برداری معقول از تالاب‌ها به عنوان یک اصل، شناخته‌ شده است؛ بنابراین ما نیز باید با جدیت بیشتری پیش برویم. مقتدایی تصریح کرد: طرح نجات تالاب گاوخونی در مجلس نهم مطرح شد که متأسفانه به دلیل عدم همکاری سازمان محیط زیست عملا اقدامات مورد نیاز صورت نگرفت. مقـــتدایی با اشاره به مدیریت بحران در کشور، یکی از بخش‌های بحران‌زده را تالاب عنوان کرد و افزود: بحث حفاظت از تالاب گاوخونی باید جدی‌تر گرفته شود.

درخواست رسیدگی آنی به تالاب گاوخونی از رئیس‌جمهور

او به مکاتبه جدید خود با رئیس‌جمهور در زمینه رسیدگی آنی به وضعیت تالاب گاوخونی اشاره و ابراز امیدواری کرد که حفاظت از این تالاب به عنوان یک موضوع بحرانی مورد توجه قرار گرفته و دستورات لازم از بالاترین سطح کشوری ارائه شود. مقتدایی افزود: نه‌تنها انسان‌ها بلکه امروز محیط‌زیست اعم از گونه‌های جانوری و گیاهی نیز امروز از ما می‌خواهند به داد اقلیم تالاب گاوخونی برسیم و جلوی دست‌درازی‌ها به طبیعت این منطقه را بگیریم. او با اشاره به بهره‌برداری‌های غیرمجاز از تپه‌های ماسه‌ای در شرق اصفهان گفت: در این زمینه باید بررسی‌ها و برخوردهای لازم صورت گیرد و بخشی از این اتفاقات به دلیل بی‌برنامگی‌هاست.

عزمی برای احیای گاوخونی هنوز جزم نشده است

به گفته نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، متأسفانه عزم لازم برای حفاظت از تالاب گاوخونی هنوز در سطح استان و حتی سطح ملی به وجود نیامده است. نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اگر به دنبال رونق اقتصادی در منطقه هستیم، توجه به بحث حوزه گردشگری در منطقه تالاب گاوخونی ضروری است. او با اشاره به مشکلات پیش‌آمده ناشی از خشکی زاینده‌رود و تالاب گاوخونی در سال‌های اخیر، بی‌توجهی‌های ادامه‌دار به این منطقه را زمینه‌ساز بروز مشکلات جدی‌تر که سلامت مردم را به حتم نشانه خواهد گرفت، در سال‌های آینده عنوان کرد. مقتدایی گفت: مجلس یازدهم آمادگی هر نوع کمکی را در این زمینه دارد. او با اشاره به پیگیری اجرای مصوبه ۹ ماده‌ای شورای عالی آب در سطح ملی خاطرنشان کرد: با توجه به جلسه هفته گذشته، مصوب شد شورای عالی آب به زودی مجموعه‌ای از کارها را در این راستا انجام دهد. مقتدایی ادامه داد: اکنون نه تنها خاطرات یک سرزمین اقتضا می‌کند که به رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی رسیدگی کنیم، بلکه باید با حفاظت همه‌جانبه به کمک محیط زیست در این منطقه آمده و ویرانی‌های قبلی را اصلاح کنیم.

گاوخونی؛ سرمایه‌ای بین نسلی

او تالاب گاوخونی را یک سرمایه بین‌نسلی عنوان کرد و اذعان داشت: تالاب گاوخونی در مرکز کشور، از چنان اهمیتی برخوردار است که نمی‌توان ارزش آن را تنها محدود به اصفهان و اصفهانی‌ها کرد. مقتدایی گفت: زنده‌بودن گاوخونی امروزه بیش از گذشته، یک مطالبه مردمی است و باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. او با بیان اینکه مردم استان اصفهان تشنه آب هستند، خاطرنشان کرد: همه ما معتقدیم اگر قرار بر اجرای عدالت باشد، باید از محیط‌زیست و رسیدگی به آن‌هایی که صدایشان را نمی‌شنویم، اما سهمی بزرگ در منطقه دارند، شروع کرد. مقتدایی ابراز امیدواری کرد مجلس یازدهم و نمایندگان اصفهان بتوانند با جدیت موضوعات مربوط به آب این استان را پیش برده و صدای مردم را به گوش مسئولان برسانند.

وزارت نیرو حقابه گاوخونی را نمی‌دهد

ایرج حشمتی، مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اصفهان نیز در این همایش با اشاره به موقعیت مکانی تالاب گاوخونی، از ارزش‌های اکولوژیکی آن گفت و خاطرنشان کرد: تالاب گاوخونی با ۴۷ هزار هکتار و ۴۱۰ متر طول در شرق اصفهان، در سال ۵۴ به ثبت رسیده و دارای ارزش‌های اکولوژیکی بسیار پایداری بوده است. او در ادامـــه خــــاطرنـــشـــان کرد: تالاب گاوخونی هر چهار سطح ارزش را دارد؛ به گونه‌ای که برای منـــطقه منافـــع زیـــست محـــیطی، منافع زیبایی‌شناختی، استفاده از ظرفیت‌های این تالاب برای توسعه گردشگری و همچنین کمک به تثبیت آب‌های زیر زمینی را دارد. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان از بی‌توجهی وزارت نیرو برای اختصاص حقابه گاوخونی ابراز گله کرد و افزود: حقابه تالاب گاوخونی براساس تحقیقات انجام‌شده دانشگاهی، ۳۱۳ میلیون متر مکعب است و این درحالی است که وزیر نیرو کل حق‌آبه تالاب را ۱۷۶‌میلیون متر مکعب عنوان کرد و مذاکرات ما برای اثبات این موضوع هیچ نتیجه‌ای نداشته است.
حشمتی همچنین تأکید کرد: متأسفانه بی‌توجهی به اصول آمایش سرزمین و بارگذاری‌های غلط بدون رعایت حق‌آبه تالاب گاوخونی شرایط فعلی را برای گاوخونی رقم زده است. او ادامه داد: متأسفانه این باور وجود ندارد که باید به مسئولیت‌های اجتماعی در محیط زیست پایبند باشیم؛ چرا که همه گونه‌های زنده حق حیات دارند. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به این موضوع که حیات ۹۵ درصد از تالاب گاوخونی به رودخانه زاینده‌رود بستگی دارد، افزود: این در حالی است که در یک دهه اخیر در این زمینه تخصیص آبی نداشته‌ایم. حشمتی یادآور شد: از ۶۹ میلیون متر مکعب سهمیه آب اختصاص داده‌شده به گاوخونی درسال گذشته، تنها ۴۱میلیون متر مکعب آن محقق شد که آن هم جز نمناک‌کردن گاوخونی در چهار دوره تأثیر دیگری نداشت. او با اشاره به ضررهای اقتصادی ناشی از خشکی تالاب گاوخونی، فرونشست زمین، گرد و غبار، کاهش کیفیت منابع آبی سفره‌های آب زیرزمینی و… را از جمله آسیب‌های دیگر برآمده از خشکی این تالاب عنوان کرد. حشمتی گفت: این ضررها در حالی است که هشت‌درصد از محصولات کشاورزی استان اصفهان از تالاب گاوخونی تأمین می‌شود.

در مقابل تالاب گاوخونی کم‌فروشی نکرده‌ایم

حشمتی با بیان اینکه ارزش یک‌هکتار تالاب ۲۰۰ برابر یک هکتار زمین کشاورزی است، اظهار کرد: به همین خاطر لازم است مسئولان بیش از گذشته به اهمیت وجود تالاب توجه داشته باشند. مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تأکید کرد: ما در مقابل تالاب گاوخونی کم‌فروشی نکرده‌ایم و برای این امر از همه ظرفیت‌ها استفاده کرده‌ایم. حشتمی افزود: ما در این راستا از حقابه زیست محیطی دفاع و برنامه جامع زیست‌محیطی تالاب را نیز تدوین کرده‌ایم. او ضمن تشکر از جوانان ورزنه اظهار داشت: مردم این منطقه اعم از پیر و جوان در حالی به میدان آمده‌اند که آب منطقه‌ای کمترین توجه را نسبت به احیای تالاب گاوخونی دارد.

 از بارگذاری‌های جدید در منطقه جلوگیری شود

منـــصور شــیـــشه‌فـــروش، مـــدیــرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز در این جلسه گفت: در حال حاضر ۷۵ درصد از استان اصفهان در شرایط خشک به سر می‌برد، این در حالی است که میزان بارندگی‌ها در استان نیز رو به کاهش است. او خاطر نشان کرد: برای بازگشت حیات مجدد تالاب گاوخونی باید از سه‌منبع رودخانه زاینده‌رود، رودخانه زرچشمه کوه‌های جنوبی شهرضا و حق‌آبه‌های رودخانه از سوی دشت اسفنداران استفاده کرد. شیشه‌فروش در تأیید وضعیت نامناسب رودخانه زاینده‌رود و خشکی‌های موجود در استان اصفهان گفت: آب‌رسانی با تانکر به ۱۶۹ روستای استان اصفهان بیانگر شکننده‌بودن شرایط و تأیید این ادعاست. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان خاطرنشان کرد: منابع طبیعی استان اصفهان باید در اجرای طرح‌های سامان‌دهی آب‌های سطحی نسبت به حق‌آبه تالاب از رودخانه زرچشمه توجه داشته باشد. شیشه‌فروش خواستار جلوگیری از بارگذاری‌های جدید در منطقه شد و گفت: سامان‌دهی ۸۰ کیلومتر محور رودخانه زاینده‌رود از جمله اقدامات صورت‌گرفته برای آب‌رسانی سریع‌تر به تالاب گاوخونی است. او خطاب به مسئولان در سازمان محیط زیست گفت: احیای تالاب گاوخونی باید همانند احیای دریاچه ارومیه مورد توجه قرار گیرد.

اکوسیستم گاوخونی ویران شده است

امید حقیقی، بخشدار بن‌رود نیز در ادامه گفت: در کنار همه مباحثی که امروز برای احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی عنوان می‌شود، باید هشتگ «احیا و بقای تالاب گاوخونی اصفهان بزرگ» را نیز تشکیل داد. او با اشاره به اینکه منکر عدم تعلق حقابه گاوخونی نیستیم، اظهار کرد: سهم برداشت‌های ناصحیح از زاینده‌رود هم کمتر از تخصیص نیافتن حقابه نیست.حقیقی با اشاره به اکوسیستم ویران‌شده تالاب گاوخونی گفت: متأسفانه اکوسیستم منطقه نامتعادل شده و بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی ما به فنا رفته است. او افزود: بارش‌ها در سرچشمه‌ها ایجاد شده اما آنچه که اکوسیستم گاوخونی را رو به ویرانی برده، بیشتر خطاهای انسانی است.بخشدار بن‌رود گفت: متأسفانه برای برداشت از زاینده‌رود شاهد صدور مجوزهایی هستیم که بدون هیچ فکر و منطقی داده می‌شوند. حقیقی با اشاره به تغییر زیست بوم تالاب‌ها به دست انسان خاطرنشان کرد: طبیعت با کسی شوخی ندارد و راه خودش را می‌رود. او افزود: اگر تالاب گاوخونی را به حال خود رها کنید باید منتظر بیماری‌هایی بدتر از کووید 19 در سال‌های آینده باشید. حقیقی در خاتمه با بیان این‌که مسئولان باید هرچه زودتر فکری برای حقابه زاینده‌رود و گاوخونی بکنند، گفت: متأسفانه در دولت آقای روحانی، زاینده‌رود خشک ترین روزها را به خود دید؛ این درحالی است که شعارهای انتخاباتی ایشان برخلاف این موضوع بود.