احمدتولا، دبیر انجمن انبوهسازان چندیپیش به اصفهانزیبا گفت روی خانهها نباید زیاد حساب باز کرد، زیرا برای تعداد زیادی از آنها تقاضا وجود ندارد و تعدادی متعلق به نهادهای دولتی هستند. با این حال تعداد زیادی از خانههای خالی شهر متعلق به افرادی است که نه آن را میفروشند و نه اجاره میدهند. تعدادی از این افراد امروز از ترس مالیات برای خانههای خالی وارد بازار مسکن شدهاند.
چرا مالکان خانههای خالی آنها را نه میفروشند و نه اجاره میدهند؟
صفوی، مالک سه آپارتمان خالی در محله اردیبهشت، از ترس قانون مالیات برعایدی سرمایه دنبال مستأجر میگشت در پاسخ به این سؤال گفت: «مستأجر ملک را نابود میکند، مگر یک سال چقدر اجاره میگیریم، صد میلیون تومان؟ سیصد میلیون کابینت یا سیستم گرمایشی و سرمایشی واحد مستهلک میشود.» مالکان خانههای خالی، ملک را به دلایل مختلفی خریدهاند. تعدادی از آنها برای سرمایهگذاری یک واحد مسکن خریدهاند، تعدادی برای فرزندان خود ملک خریدهاند و برخی هم خریده بودند تا بفروشند ولی مدتهاست موفق به فروش نشدهاند. دو دسته اول در پاسخ به این سؤال که چرا ملک خود را اجاره نمیدهند دلایلی شبیه به صفوی بیان میکردند.قاسمی یکی دیگر از مالکان خانههای خالی میگوید مستأجر استهلاک سنگینی برای ملک دارد: « بهترین سنگ را در خانه کار کردهام، همراه با بهترین کاغذ دیوار تا پسرم یکی دو سال دیگر ازدواج کرد داخل این واحد زندگی کند، به نظر شما مستأجر کاغذ دیواری میلیونی واحد را خراب نمیکند؟» قطعات داخلی ساختمان هزینه استهلاک سنگینی دارند. یک دست کابینت یا کمد دیواری امدیاف بالاتر از 200 میلیون تومان قیمتگذاری میشود و در صورت استفاده نادرست به سرعت فرسوده میشوند. سیستم گرمایشی پکیج نیز دستگاهی هزینهبر است.قطعات داخل ساختمان آنقدر قیمت بالایی دارند که سازندگان ساختمانها را به صورت شرکتی میفروشند، یعنی ساختمان هیچ نوع امکاناتی ندارد و همین مسئله باعث شده تا ترس از استهلاک بر تعداد خانههای خالی بیفزاید. توکلی مالک دو آپارتمان خالی در محله میرزاطاهر میگوید سپردهگذاری در بانک را دوست ندارد، از نگهداری طلا، سکه و دلار نیز میترسد، در نتیجه با پساندازش خانه خریده ولی اجاره نمیدهد: «فرض کنید خانه را به دست مستأجر سپردم و ماهی 10 میلیون تومان اجاره گرفتم، چند سال دیگر وقت فروش دیگر خانه صفر نیست و با قیمت کمتری فروخته میشود، ضمن اینکه قطعات داخلی مستهلک شدهاست. چند ده میلیون تومان باید هزینه استهلاک بدهم؟»درصد بالایی از مالکان خانههای خالی بهخصوص در محلههای گرانقیمت شهر عقیده دارند اجاره پاسخگوی هزینه استهلاک ملک نیست و ترجیح میدهند خانه خالی بماند، آنها به دلایل مختلف فروشنده هم نیستند. نارضایتی این مستأجران نسبت به اجارهبها در حالی اتفاق میافتد که رشد سنگین قیمتها در این بازار در سال جاری برای مستأجران هم دردسرساز شد.در بازار مسکن رهن یک چهارم تا یکششم قیمت ملک است و هر میلیون رهن برابر با 25 تا 30 هزار تومان اجاره میشود. تابستان 99 با وجود نارضایتی مستأجران از افزایش بیرویه قیمتها ولی مالکان هم از نرخ اجارهبها رضایت ندارند، به همین دلیل تعدادی از صاحبخانهها ملک خود را اجاره ندادهاند.
یکی از این افراد در منطقه شهید کشوری در اینباره میگوید: «آپارتمان من یک میلیارد و دویست میلیون تومان است یعنی باید دستکم 120 میلیون تومان رهن بگیرم و ماهی سه میلیون تومان اجاره، همین مبلغ هم استهلاک داخلی ملک را پوشش نمیدهد ولی برای نصف این مقدار هم مستأجر نیست، چرا به خاطر ماهی دو میلیون به ملک خسارت چند ده میلیونی بزنم؟» از این دست مالکان در بازار مسکن اصفهان کم نیستند، آنها با بیان دلایل مختلف ثابت میکنند اجاره دادن ملک با این قیمتها منطقی نیست. اگرچه بخشی از آنها امروز از ترس قانون مالیات بر عایدی سرمایه وارد گود شدهاند تا هرچه زودتر ملک خود را به مستأجر بسپارند.
درکنار افرادی که ملک را اجاره نمیدهند تا مستهلک نشود دو دسته دیگر از مالکان با خانههای خالی در بازار حضور دارند. دسته اول شامل دلالان هستند. دلالها تعداد زیادی خانه خالی دارند و به دنبال شرایط خوب برای معامله یا فروش آنها هستند. ملک را دست مستأجر نمیدهند تا هر لحظه برای فروش آماده باشد. بخشی از مالکان خانههای خالی نیز ملک خود را نمیفروشند و اجاره نمیدهند چون مشتری ندارند.