مجموع این اتفاقات و عدم تولید واکسن داخلی سبب شد تا نگاهها به سمت شرکتهای خصوصی بچرخد و سازمان غذا و دارو برای واردات واکسن دست نیاز به سمتشان دراز کند و با انتشار اطلاعیهای از این شرکتها بخواهد درصورت توانایی در تأمین واکسن کووید19 از منابع معتبر مورد تأیید این سازمان، درخواست خود را به اداره بازرگانی اداره داروی این سازمان ارائه دهند تا این واکسن از سوی هیئتامنای ارزی وارد شود. تعلل و تأخیر در خرید واکسن از کشورهای تولیدکننده، اما حالا ایرانیها را با مشکل تأمین واکسن روبهرو کرده است و به گفته ناصر ریاحی، عضو هیئترئیسه اتاق بازرگانی تهران، بخش عمدهای از فرصت تأمین و واردات واکسن کووید 19 توسط واردکنندگان دارو در ایران، ازدسترفته، زیرا کشورها از ماهها پیش اقدام به ذخیرهسازی این واکسن کردهاند: «البته وزارت بهداشت ایران نیز این کار انجام داده است که به دلیل تحریمها، واکسنهای خریداریشده را با فاصله زمانی تحویل میگیرد.»
این اتفاق بهتازگی اعتراض اعضای سازمان نظام پزشکی را به همراه داشته است: «روند واکسیناسیون کرونا در کشور کند است و باید سرعت بگیرد. تزریق واکسن برای جمعیتی محدود در مقایسه با جمعیت عمومی منتظر واکسن بسیار ناچیز است. چند صدهزار واکسن واردشده در مقابل جمعیت میلیونی ایران میزان قابلتوجهی نیست.»
۱۶۱ هزار نفر واکسن کووید 19 را دریافت کردهاند
اولین محموله واکسن روسی «اسپوتنیک وی» در 500 هزار دز در نیمه بهمنماه و دو سه روز پیش نیز پنجمین محموله شامل 100 هزار دز به ایران رسید تا مجموع واکسنهای کرونای واردشده روسی به کشور به 520 هزار دز برسد. از سوی دیگر پروژه تولید واکسن در داخل ایران نیز هنوز به سرانجام نرسیده و در حال طی کردن مراحل تولید است و همین هم باعث شده تا خلاف وعدههای وزیر بهداشت، تاکنون تنها حدود ۱۶۱ هزار نفر واکسن کووید 19 را دریافت کنند و دیگران چشم امیدی به تزریق این واکسن و کنترل و مهار ویروس آن نداشته باشند.
تا به امروز 18 هزار دز واکسن به کادر درمان اصفهان تزریق شده است
فرایند تزریق واکسن در اصفهان نیز از این قاعده مستثنا نماند و به گفته رضا فدایی، مدیر مرکز بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان، تا به امروز 18 هزار دز واکسن به کادر درمان تزریقشده و قرار است طی دو سه هفته آینده دز جدیدی از واکسن در اختیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان قرار گیرد: «محموله جدید نیز اگر برسد، به سایر گروههای بهداشت و درمان تزریق میشود و درصورتیکه دز بیشتری به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تعلق بگیرد، میتوان ادامه واکسیناسیون را با سایر گروههای دیگری که در اولویت دریافت واکسن قرار دارند، ادامه داد. البته در این میان، روی هم رفته نزدیک به 400 دز واکسن روسی نیز به آسایشگاههای جانبازان و سالمندان اختصاص داده شده است که فرایند واکسیناسیون در این مکانها همچنان ناقص است و نیاز به واکسن بسیار بیشتری دارد.»
واکسیناسیون، تقریبا هیچ!
اواخر اسفندماه معاون بهداشتی دانشگاه علومپزشکی اصفهان با اشاره به کار مشترک انستیتو پاستور ایران و کوبا برای ساخت واکسن کرونا خبر داد که اصفهان بهصورت پایلوت انتخابشده و تا پیش از عید فراخوان برای تزریق 4 هزار دز واکسن برای داوطلبان اعلام خواهد شد. فدایی، اما میگوید که مقدمات این کار، تاکنون فراهم نشده و زمان تزریق واکسن ایرانی و کوبایی در اصفهان، نامعلوم است.
او با اشاره به اینکه واکسیناسیون در اصفهان، همانند دیگر استانها آنطور که انتظار میرفت، انجام نشد، بیان میکند: «واکسن کم و وزارت بهداشت برای تأمین آن لابد با مشکل روبهرو است. بر اساس پیشبینیهایی که صورت گرفته، حدود یکمیلیون و 800 هزار (که این رقم باید در دوضرب شود، چون هر فرد به دو دز واکسن نیاز دارد) گروه هدف واجد دریافت واکسن در اصفهان وجود دارد؛ درحالیکه فعلا 18 هزار واکسن در اختیار کادر درمان قرارگرفته است. با فرض واکسینهشدن گروههای هدف در استان بازهم ایمنی جمعی بهطور کامل اتفاق نمیافتد، زیرا جمعیت تحت پوشش در استان چیزی حدود 4 و نیم میلیون نفر است.» آرش نجیمی، سخنگوی دانشگاه علومپزشکی استان نیز در گفتوگو با «اصفهان زیبا» میگوید که روند واکسیناسیون در اصفهان از ابتدا تابع دستورات وزارت بهداشت است: «درحالیکه پیشبینی میشد تا قبل از تعطیلات، واکسیناسیون کادر درمان و برخی از افراد در اولویت انجام شود، اما به دلیل محدودیتهای موجود، این اتفاق نیفتاد و برنامه واکسیناسیون بر اساس برنامه اعلامی پیش نرفته است.»
عاقبت واکسیناسیون چه میشود؟
بر اساس آنچه رسانهها گزارش دادهاند، در حال حاضر واکسن کرونا بنیاد برکت در حال طی کردن فاز دو و سه مطالعات بالینی است. واکسن انستیتو رازی با نام کووپارس و واکسن وزارت دفاع بانام فخرا در مرحله اول کارآزمایی بالینی قرار دارند و احتمالا تا آخر فروردین یا نیمه اول اردیبهشت هم یک یا دو واکسن دیگر بتوانند مجوز آغاز کارآزمایی را دریافت کنند. روش خط تولید واکسن اسپوتنیک یا وارد ایران شده است و یا تا آخر هفته به کشور میرسد و پیشبینی میشود این واکسن هم طی ۳ ماه آینده تولید تحت لیسانس خود را در ایران آغاز کند؛ این در حالی است که روحانی که روزهای آخر ریاست خود بر پاستور را طی میکند، گفته است که دولت خود در گفتوگو با رسانهها عنوان کرده که دولت خود را بدون کرونا تحویل خواهد داد؛ دولتی که تنها چهار ماه به پایان کارش مانده است، اما به گفته مصطفی قانعی، رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا واکسیناسیون فراگیر از ابتدای مهرماه در کشور آغاز خواهد شد.
حالا باید منتظر ماند و دید وعده تولید واکسن داخلی به کجا میرسد؟ آیا واکســـــنهای داخلی قابلیت ایمنیسازی در برابر ویروس کرونا را دارند؟ ساخت واکسنهای مشترک و واردات واکسن به کجا خواهد رسید؟
