این، اصلیترین انگیزه ما در ضرورت تداوم جایزه خندستان است. درواقع مهمترین رویداد، شناخت ما از وضعیت این نوع از درام طی سالهای اخیر بود که هم به شکل آماری و هم تحلیلی به یک نتیجه قابل تعریف رسیدیم.» او در ادامه، کیفیت آثار رسیده را اینطور تشریح کرد: «طنزنویسی، طنز نمایشی و کمدی نوشتن ضمن اینکه نیاز به شناخت اصول و قواعد این نوع از ادبیات دارد، به یک جور طنازی در جوهره وجود نویسنده هم احتیاج دارد. این ویژگی مهمِ همه نویسندگان آثار طنز و کمدی است. کمدی برای آفریدهشدن، بهجز دانش قواعد به یک انرژی دوبرابر در خلق موقعیتها، آدمها و رویدادها نیاز دارد. مجموع اینها، یعنی شناخت نویسندگان از ساختار درام و کمدی درام و بعد هم داشتن این جوهره طنازی، کیفیت اثر را رقم میزند. این تجربه ما در خوانش ۴۷۵ اثر رسیده به دبیرخانه جایزه است. تعدادی از آثار رسیده در پردازش یک متن نمایشی دچار مشکل بودند. تعدادی دیگر بهطور کامل به یک متن کمدی تبدیل نشده و آثاری هم با خلق موقعیتهای کمدی و آدمهای کمدی، یک داستان نمایشی کمدی را رقم زده بودند؛ با این حال ارزیابیها به ما میگوید هرچند ما وضعیت مطلوبی در این نوع ادبی نمایشی نداریم، اما این گرایش به سمت نگارش و تولید آثار کمدی و استقبال از آن بهطور جدی در بین نمایشنامهنویسان ما وجود دارد وبسیار امیدوارکننده است.»
شگفتزده شدیم
دبیر علمی بخش پژوهش خندستان هم گفت: «تعداد و کیفیت آثار ارسالشده برای این بخش موجب شگفتزدگی هیئتداوران شده است.»به گزارش ستاد خبری سومین جشنواره بینالمللی نمایشنامهنویسی خندستان، لیلا پرویزی، کارگردان، مدرس و پژوهشگر تئاتر، بیان کرد: «متأسفانه ملت ما ضعف بزرگی در زمینه ثبت و ضبط وقایع دارند. میتوان به آن بهمثابه یک ضعف تاریخی نگریست که همواره بیش از هر حوزه دیگری در بحث پژوهش خود را نشان داده است؛ به همین دلیل انتظار نداشتیم در بخش پژوهش جشنواره خندستان نیز استقبال چندانی از سوی مخاطبان صورت بگیرد.»او افزود: «خوشبختانه برخلاف آنچه تصور میکردیم، استقبال خوبی شد. حدود 58 اثر در این بخش به دبیرخانه ارسال شد. 41 اثر به بخش پژوهش، جستار و تجربهنگاری و 17 اثر به بخش جایزه استاد مهدی ممیزان تعلق دارد.»او بابیان اینکه این آثار کیفیت و سطوح علمی پژوهشی متفاوتی دارند، تأکید کرد: «این تنوع در مدیوم، بهویژه در بخش جایزه استاد مهدی ممیزان، باعث شد آثار بسیار متنوع باشد و هیئتداوران شگفتزده شوند.»به گفته پرویزی، آثار در این بخش در دو حوزه مقاله و تصویر (فیلم، هنرهای تجسمی و زیرمجموعههای آن) ارزیابی و داوری شد و در نهایت سه مقاله در بخش مقالهها و چهار اثر در بخش تصویر به مرحله نهایی راه یافت.او درباره میزان استقبال پژوهشگران از این بخش نیز توضیح داد: «در بخش مقالهها، جستار و تجربهنگاری مشخصا رغبت پژوهشگران به نوشتن مقاله نسبت به جستار و تجربهنگاری بیشتر بود. شاهد این مدعا هم تعداد آثار رسیده در این بخش است. در بخش جایزه استاد مهدی ممیزان نیز تنوع آثار زیاد، و گرایش به سمت تهیه فیلم، گزارش و مصاحبه بود.»
برای شناخت مهدی ممیزان منابع لازم موجود نبود
علیرضا ارواحی، داور بخش ممیزان جشنواره، گفت: «آثار دریافتی در بخش جنبی جشنواره خندستان که به مهدی ممیزان میپرداخت، دارای دو سویه اصلی بود: نخست، تلاش نویسندگان و هنرمندان برای ارائه اثر و دوم، بالابودن سطح کیفی تعداد اندکی از آثار.»او یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر این دو سویه را نبود منابع لازم درباره آثار و شخصیت این نمایشنامهنویس اصفهانی دانست و تأکید کرد: «متأسفانه تا به امروز (پس از گذشت 20 سال از فوت مهدی ممیزان) تلاش جدی برای چاپ آثار او انجام نشده و پژوهشگران و هنرمندان بدون منابع لازم نتوانسته بودند درباره آثار او آنطور که شایسته است، بنویسند یا اثری ارائه کنند.»به گفته او، کمبود یا حتی نبود منابع موردنیاز باعث شد برخی پژوهشگران و هنرمندان صرفا به ایدههای خلاقانه روی بیاورند و آثاری ارائه دهند.
او در پاسخ به اینکه وضعیت آثار در بخش ممیزان از حیث کمی چگونه بود، اظهار کرد: «از نظر کمی، انتظار میرفت تعداد آثار کمتری دریافت شود؛ ولی پژوهشگران و هنرمندان به این موضوع علاقه نشان دادند و آثار متنوعی ارائه کردند که تلاش آنان ستودنی است.»او اضافه کرد: «این آثار در دو بخش دستهبندی میشود: نخست، آثار نوشتاری (شامل مقاله، جستار و…) و دوم، آثار دیداری و شنیداری (شامل فیلم، پادکست، کاریکاتور، تایپوگرافی و…). آثار دریافتی بخش اول با بخش دوم تقریبا یکسان بود.»ارواحی همچنین پرداختن به آثار و شخصیت مهدی ممیزان در جشنواره خندستان را گام مهمی برای معرفی این نمایشنامهنویس پرکار اصفهانی دانست و گفت: «متأسفانه نمایش و تئاتر اصفهان غالبا به یک نام محدود میشود و هرکجا از نمایش و تئاتر اصفهان حرفی به میان میآید، کمتر یادی از افراد اثرگذاری مانند ناصر فرهمند، علیمحمد رجایی، محمدمیرزا رفیعی، مهدی ممیزان و دیگر هنرمندان مهم این عرصه میشود. به نظر میرسد در سالهای پیش رو، با همت و تلاش پژوهشگران و فعالان هنری و نهادهای مربوط، بیش از پیش درباره هنرمندان مغفول تئاتر و نمایش اصفهان خواهیم شنید.» شایان ذکر است، مراسم اختتامیه این جشنواره روز پنجشنبه 18 آذر ماه 1400 با معرفی برگزیدگان در تالار هنر اصفهان برگزار میشود.
