به گزارش اصفهان زیبا؛ فصل گرما آمد و اکثر مردم ساکن در محدوده تأمین آب اصفهان بزرگ دچار کم‌آبی با دامنه کم تا زیاد همانند سال‌های قبل شده‌اند و مسئولان مربوطه، این شرایط را معطوف به سه موضوع مصرف بالا، تشدید گرما و برداشت‌های بالادست دانسته‌اند. در این مقاله سعی بر آن است تا این وضعیت را در شرایط زمانی مربوط به 16 خرداد سال 1403 مورد ارزیابی قرار دهیم.
بر مبنای گستره طرح در شرایط فعلی به‌غیراز شهرستان‌های گلپایگان، خوانسار، فریدن، فریدون‌شهر، چادگان، سمیرم، شهرضا، کاشان و آران و بیدگل، نطنز، خور و بیابانک و سایر شهرستان‌ها زیرپوشش تأمین آب شرب یک پارچه از سامانه آب‌رسانی اصفهان بزرگ متشکل از سامانه آب‌رسانی از تصفیه‌خانه باباشیخعلی و به‌صورت محدود از سامانه دوم آب‌رسانی هستند. تقریبا حدود 65درصد جمعیت استان اصفهان که بالغ بر 2/4 میلیون نفر هستند، زیر پوشش تأمین آب این سامانه قرار گرفته‌اند.
از طرفی ظرفیت تأمین آب پاک تصفیه‌خانه باباشیخعلی با توجه به محدودیت تونل اشترجان 10متر مکعب بر ثانیه است که با وارد مدار شدن بخشی از ظرفیت تصفیه‌خانه سامانه دوم به میزان حدود 2متر مکعب بر ثانیه، مدیریت توزیع آب در محدوده اصفهان بزرگ حدودا 12 متر مکعب بر ثانیه خواهد شد.
با یک حساب سرانگشتی سرانه تولید آب پاک حدود 240 لیتر در روز به ازای هر نفر خواهد شد و این بدان معنی است که اگر نیمی از این جمعیت آب کمتر از 240 لیتر در شبانه‌روز دریافت کرده‌اند، قطعا نیمه دیگر جمعیت ساکن در این محدوده بیشتر از 240 لیتر دریافت کرده‌اند. در این راستا چند نکته قابل عنوان است:
1. اینکه برداشت‌های بالادست تأثیر معناداری در برنامه‌ریزی منابع آب رودخانه زاینده‌رود دارد، از اهداف این مقاله نیست و در خصوص این موضع لازم است در جای خود به آن پرداخته شود. مطابق اظهارنظر یکی از نمایندگان مردم شریف اصفهان، دلیل کمبود آب در شرایط حاضر عدم رسیدن آب خام به تصفیه‌خانه باباشیخعلی به‌واسطه برداشت‌های بالادست در استان مجاور عنوان شده است؛ این در صورتی است که بالغ‌بر 40 روز است از سد چم آسمان تا سد نکوآباد در زاینده‌رود آب جاری و دبی بعد از سد چم آسمان در اکثر این زمان بالاتر از 30 متر مکعب بر ثانیه بوده است و تأمین آب تصفیه‌خانه باباشیخعلی به‌صورت کامل انجام می‌شود؛ لذا این اظهارنظر منطبق بر حقیقت موضوع نیست.
2. مطابق اظهارنظرها، صرفه‌جویی در مصرف آب، یکی از راه‌حل‌های عبور از این شرایط عنوان شده و این در حالی است که برای اکثر مردم ساکن در این محدوده با توجه به کمبود شدید آب صرفه‌جویی کلمه بی‌ربطی است. در بخش قبل سرانه تولید آب در این محدوده حدود 240 لیتر در روز برای هر نفر عنوان شده است و این در صورتی است که این سرانه زمانی مفهوم خواهد داشت که آب کافی در دسترس باشد و آنگاه به مقوله صرفه‌جویی پرداخته شود و شرایط حاضر به‌اجبار مردم در تنگنای مصرف آب قرار گرفته‌اند و سرانه مصرف آب در شرایط فعلی قطعا بسیار کمتر از عدد عنوان‌شده خواهد بود. در این محاسبه آب به‌حساب نیامده معادل آب مصرفی فضای سبز در نظر گرفته شده است.
3. با بررسی شرایط درجه حرارت در محدوده تأمین آب شرب اصفهان بزرگ، به شرایط ویژه برخورد نمی‌شود و هنوز اکثر سیستم‌های سرمایشی وابسته به آب در بخش عمده جمعیت ساکن در این محدوده در شب غیرفعال هستند و لذا نمی‌تواند شرایط موجود را تحت تأثیر خود قرار دهد.
4. از اینکه مسئولان متوجه عملکرد سامانه دوم آب‌رسانی در کنترل بحران آب شرب (پدافند غیرعاملی طرح) جمعیت زیر پوشش 5/4 میلیون نفری شده‌اند، لازم است تشکر کرد و تأکید می‌کنم، اگر مسئولان به‌جای پرداختن به طرح‌های غیر توجیهی به این طرح پرداخته بودند، نگرانی تأمین آب شرب مردم به حداقل می‌رسید. با توجه به نکات عنوان‌شده تنها بخش اندکی از شرایط موجود متأثر از شرایط فصل قرار دارد و دو پارامتر برداشت‌های بالادست و افزایش مصرف سرانه مردود است؛ بنابراین محاسبات نشان می‌دهد یا تمام آب تولیدی به سمت بخش شرب هدایت نمی‌شود یا اینکه سامانه‌های عنوان‌شده توان تأمین آب پاک به میزان عنوان‌شده را ندارند؛ لذا لازم است مسئولان مربوط قبل از هرگونه اظهارنظر که فرار به جلو تلقی می‌شود نسبت به شفاف‌سازی مدیریت توزیع آب اقدام و از اظهارنظرهای غیرواقعی پرهیز کنند.
