به گزارش اصفهان زیبا؛ این روزها شهرهای بزرگ با مسائل عظیمی دستوپنجه نرم میکنند و گاهی با بحرانهایی روبهرو هستند که توجه به مدیریت بحران و ارتقای زیرساختهای سختافزاری و نرمافزاری آن، از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ اصفهان هم از این قاعده مستثنا نبوده و با خشکشدن زایندهرود با بحران بزرگی چون فرونشست بعد از آن در کنار فرسودگی شبکه فاضلاب، با فروریزش مواجه است. این اتفاقها میطلبد تا شهر و شهرداری اصفهان در حوزه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وضعیت مطلوبی داشته باشد و جایگاهش را هر روز ارتقا دهد و بهروزرسانی کند. برای بررسی وضعیت مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شهرداری اصفهان به سراغ احمدرضا کیانی، مدیر بحران و پدافند غیرعامل شهرداری اصفهان رفتیم تا از زبان او وضعیت را جویا شویم.
قرار مصاحبه با مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شهرداری در ساختمان جدید این ادارهکل که بعد از سالها، روزهای پایانی تکمیل را طی میکند و به افتتاح نزدیک میشود، اتفاق افتاد. تغییر نگاه شهرداری به حوزه مدیریت بحران و تغییر ساختار اداری آن، اولیناقدام مدیریتشهری ششم برای این حوزه بوده است. این اتفاق فال نیکی برای آغاز گفتوگوی من با احمدرضا کیانی شد که در ادامه آن را میخوانید.
بهعنوان اولین پرسش بفرمایید جایگاه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شهرداری این روزها کجاست؟
در دوسال اخیر و در این دوره از مدیریت شهری، اقدامهای خوبی در حوزه مدیریت شهری انجام شده است. نگاه ویژهای به بحران و پدافند غیرعامل بوده است. این دوره مدیریت بحران، یکی از حوزههای اثرگذار مهم تلقی شده و از لحاظ ساختار سختافزاری نگاه ویژهای به آن شده است. به دلیل اتفاقهایی که در یکیدو سال اخیر در کشور رخ داد، به این نتیجه رسیدند که گروه بحران به ادارهکل بحران و پدافند غیرعامل ارتقا پیدا کند. ازلحاظ سختافزاری نیز ساختمانی در یکی از ایستگاههای قطارشهری داشتیم و ساختمان مدیریت بحران از سال 95 بلاتکلیف بود و 30درصد پیشرفت فیزیکی کرده و رها شده بود. در مدیریت شهری جدید، ساختمان مدیریت بعد از دو سالونیم به مرکز فرماندهی عملیات در شرایط اضطراری و امکانات سختافزاری مجهز شد.
اگر بخواهید به اقدامهای نرمافزاری مدیریت بحران اشاره کنید، چه اتفاقهای مثبتی رخداده است؟
اقدامهای نرمافزاری ما شروعشدن مطالعات دو پروژه بوده و دستورالعملهای مورد نیاز هم تدوین شده است. در سه سال اخیر هر هفته جلسه قرارگاه اضطرار با حضور شهردار و معاونان برگزار و مباحث بحرانها پیگیری شده است. ما در نگاه به مسائل بحرانی چرخه پیشگیری، آمادگی، مقابله، بازتوانی و بازسازی و آموزش را داریم و تلاش شده به پیشگیری و آمادگی توجه بیشتری شود تا در شرایط اضطراری بتوانیم اقدامهای خوبی داشته باشیم.
این آمادگی برای بحران در کل مناطق شهرداری وجود دارد؟
بله. ابلاغ ساختارهای ستادهای مدیریت بحران در مناطق و تشکیل آنها با مدیریت مناطق پانزدهگانه شهرداری انجام شده است. نشست فصلی که برگزار میشود، خودش نشاندهنده انسجام در این مناطق است. کارگروههای شورای پدافند غیر عامل تشکیل شده و اقدامهایی در حوزه پیشگیری وآمادگی در این کارگروهها، به نتیجه رسیده است.
آموزش عمومی مردم در مواجهه با بحرانها به چه صورت بوده است؟ به نظر میرسد در سطح شهر آموزشهای زیادی به چشم نمیخورد.
در حوزه آموزش اقدامهای خوبی برای کارکنان آموزش عمومی انجام شد. در خصوص آگاهیبخشی به مردم نشستهای تخصصی برگزار شده است. پدافند غیرعامل یعنی چه؟ یعنی دفاع غیرمسلحانه در برابر حوادث و خرابکاریها، حوادث انسانساخت یا طبیعی. کمیته فرهنگی شهروندی هم با نصب برنوشته و برنامههای شهری تلاش کرده این آگاهی را به مردم منتقل کند و مانع حوادث شود. به نظرم کمیته فرهنگ شهروندی نقش خوبی را ایفا کرده و مؤثر بوده است؛ ما هم در اداره آموزش و تحول در حوزه آگاهیبخشی به مردم، کلاس کمکهای اولیه و کارگاه خودمراقبتی، برای کارکنان و مجموعههای فرهنگی داشتیم. در حوزه آگاهیبخشی در حوادثی مثل آنفولانزا و پشه آئدس، با نصب اعلامیه در اتوبوس و پخش آگهی تلویزیونی در تلویزیونهای شهری و قطار شهری، به فرهنگسازی کمک کردیم.
هماهنگی بین ارگانهای دخیل در حوادث چه میزان است؟ آیا به مجموعهای واحد برای کنترل بحران در زمان حوادث رسیدهاید؟
در شهرداری هماهنگی بینبخشی دستگاهها، مثل آتشنشانی، خدمات موتوری، پسماند و آرامستان و مجموعههای درگیر با حوادث با محوریت مدیریت بحران وجود دارد. در ارتباطهای برونسازمانی مدیریت بحران با دستگاههای مرتبط امدادی و خدماترسان و مجموعههای انتظامی ارتباط برقرار میکند؛ به طور مثال، در بحث سیلاب، دستگاههای خارج از مجموعه شهرداری اگر بحث ایمنی را در اراضی تحت مدیریت خودشان انجام دهند، کنترل سیلاب بهخوبی انجام شده و کمترین خسارتها به مجموعه شهری وارد میشود.
در مصاحبه اخیرتان از طرح مطالعاتی ساماندهی سیلاب و جمعآوری آبهای سطحی گفته بودید. درباره این طرح بیشتر توضیح دهید.
نکتهای که در شهر اصفهان وجود دارد، بحث سیلابهای فصلی است. تقریبا از 1400 مشاوری برای پروژه سیلاب شهری گرفته شد تا مطالعات جمعآوری آبهای سطحی را انجام دهد. اواخر 1403 مطالعات انجام شد ونتایج خوبی برای شهرداری و دستگاههایی که وظایفی در قبال سیلاب دارند، بهدست آمد. اگر مجموعهای با مدیریت واحد، سیلاب را کنترل کند، نباید سیلاب بهسمت شهر سرازیر شود. سیلاب باید مدیریتشده وارد شهر شود تا شهر را درگیر خسارت ناشی از بالادست نکند. دراین مطالعات 300 کیلومتر کانال و حفر 16هزار حلقه چاه جذبی، دیدهشده تا سیلابهای شهری را با اتصال کانال و با چاههای جذبی در نقاط مختلف شهر به لایههای زیرین، هدایت کنیم و در بحث فرونشست و پرشدن سطح آبهای زیر زمینی کمکی کرده باشیم.
این مطالعات به اجرا نرسیده است؟
ما هر سال ردیف بودجه برای طرح گذاشتیم و امسال مطالعات اجرایی میشود. برای هر منطقه شهرداری مشخص شده چقدر اعتبار دارد و برای جمعآوری سیلاب، باید بر اساس این مطالعات اقدامهای خودشان را انجام دهند. اگر قرار است کانال احداث و چاه حفر کنند، باید بر اساس این مطالعات انجام شود.
در حوزههای دیگری هم مطالعات داشتید؟
در پهنهبندی حریق و زلزله هم مطالعاتی انجام شده است. نیاز به این داریم که به سمت اقدامهای اجرایی برویم. ما الان دو مطالعه در دست اقدام داریم. مطالعه اسکان اضطراری به دنبال مطالعات سیلاب و زلزله اتفاق خواهد افتاد و مناطقی که میتوانند اسکان در شرایط اضطراری را پوشش دهند، شناسایی میشوند. بحث تخلیه اضطراری شهر و دسترسی این مناطق در مطالعات انجام و وارد مرحله اقدام میشود.
چرا هنوز به مرحله اقدامهای اجرایی نرسیده است؛دلیل آن نرسیدن بودجه بوده یا زمان تحقق نرسیده است؟
ما قبلا مطالعات را در فاز صفر و یک انجام میدادیم؛ الان مطالعات باید به فاز دوم، یعنی فاز اجرایی برسد؛ یعنی بتوانیم مطالعاتی را که انجامشده، به مرحله اقدامهای اجرایی برسانیم. اینکه مطالعهای انجام شود وما روی مطالعه اقدام انجام ندهیم، مثل پژوهش کتابخانهای میشود. مشکل مالی نداریم، طرحها باید تعریف شود.
وقتی مطالعهای انجام میشود، باید پیوست اقدامها دررابطهبا اصلاح مطالعه بیاید. اگر مطالعهای بحث اقدامی نداشته باشد، غالبا عملیاتی نیست و مطالعه کتابخانهای است . وقتی کارفرمای پروژه از مشاوران بخواهد که مثلا مطالعات اسکان اجرایی شهر را انجام دهد، باید مشاور جزئیات اجرا را هم تعریف کند.
به اسکان اضطراری اشاره کردید، این طرح در حد مطالعه است؟
یک مقطعی برای پنج منطقه شهر مطالعات اسکان اضطراری را انجام دادند؛ ولی بعد رها شد. الان نیاز داریم 15 منطقه مطالعاتش انجام شود. از لحاظ زیرساختهای اضطراری و بحثهای نرمافزاری؛ تهیه نقشه، تابلوی راهنما و نقاط امن در مطالعه از سمت مشاور باید تعیین و انجام شود. الان طرح کاهش خطر در فاز پروپوزال و اسکان اضطراری برای پنج منطقه در مرحله تعیین مشاور است.
اولویتبندی شما در حوزه بحران برای شهر اصفهان چیست و برای چه بحرانهایی در اصفهان برنامهریزی میکنید؟
در اتاق فکری که داریم، اولویتبندی انجام شده است. سیلاب، فرونشست و خشکسالی را در اتاق فکر باوجود استادان معتبر کشور رصد میکنیم.
آیا زیرساختها و استانداردهای موردنیاز برای مدیریت بحران در شهر ترسیم شده است؟
استانداردهایی که باید در شهر تعریف شود، نیازمند انجام مطالعات کاهش خطر است. مطالعات کاهش خطر انجام و ارائه میشود. اول باید مخاطرههای شهری در حوزه مرتبط با خودش را شناسایی کنیم و بعد برای آن، اقدامهای پیشگیرانه انجام دهیم. آنچه ما احتیاج داشتیم در این چند سال اخیر، برای مدیریت بهتر بحران در شهر، برطرف و مسائل بودجهای آن حل شده است و ما مشکلی برای بحث بودجه نداشتیم. شهرداری مناطق 15 هم برای سیلاب و حوادثی که وجود دارد، مجهز هستند.
آیا تجهیزاتشان برای مناطق تحت پوشش کافی است؟
بله، در آن حد هست؛ هرسال نیز یک ردیف اعتباری برای نوسازی، بهسازی و توسعه امکانات مناطق، تعریف میشود. در بحث مخاطرههای منطقهای هم در حوزه شهرداری مرکزی، پیشبینی لازم انجام شده است؛ ولی اگر درگیر مخاطرههای وسیع شویم، باید استان پیشبینی کند و این کار را انجام داده است. دستگاههایی که در قانون مدیریت بحران، وظایفی برعهده آنها گذاشته شده است، باید در بحرانهای طبیعی و انسانساز به وظایفشان عمل کنند.
الان شهر اصفهان برای مقابله با بحرانها چقدر آمادگی دارد؟
ما در شهرداری اصفهان به وظایفی که قانون مدیریت بحران برعهده شهرداری قرار داده است، عمل کردیم. در حوزه شهر اصفهان تقریبا 60درصد از لحاظ سختافزاری، تجهیز هستیم و باید در ادامه، فرایند تجهیزات را هم بهروزرسانی و نوسازی کنیم.
آیا کسری سختافزاری شهرداری، امسال جبران میشود؟ در موقع بحران دچار مشکل نمیشویم؟
تا الان و در حوادث شهری مشکلی پیش نیامده است. از لحاظ سختافزاری سعی میکنیم در 1404 تجهیزات موردنیاز را تأمین کنیم. البته در حوزه شهری دستگاههایی که قانون برای آنها اقدامهایی را تعریف کرده است، موظفاند خودشان را تجهیز واقدامهای لازم را انجام دهند. در قانون مدیریت بحران دو بند قانونی ماده 16 و18 سازمان بحران کشور را مکلف به تأمین بودجه کرده است.
آیا سازمان مدیریت بحران کشور به وظیفهاش عمل کرده است؟
تا الان فقط شهرداری برای مدیریت بحران و جلوگیری از حوادث هزینه کرده است. ما دو مجموعه اسکان اضطراری تأمین کردیم: در باغ فدک و مجموعه پارک شرق. مجموعه 70هکتاری که دیوارکشیهای آن انجام شده و مشغول بحث روشنایی هستیم و تا آخر خرداد گام اولیه این مجموعه به بهرهبرداری میرسد. این مجموعه با اعتباری بالغ بر 60میلیارد تومان جلو رفته ونزدیک به 300 میلیارد تومان برای بحثهای تکمیلی پروژه نیاز است.
پارک شرق از مهمترین پروژههای 1404 است؟
یکی از آنهاست. ما راهاندازی «مدرسه آماده» را در دستورکار داریم. تلاش میکنیم در مهرماه افتتاح داشته باشیم. طرح آموزش دختران و پسران مقطع متوسطه است. اردوهای نیمروزه برگزار میشود و بحث ایمنی، اطفای حریق، پسماند و بهداشت را خواهیم داشت. تکمیل پد بالگرد شرق و احداث ایستگاه آتشنشانی شرق پشتیبان سایت هستهای اصفهان که اقدام مشترک بیندستگاهی است و احداث سوله بحران در منطقه 12 و 8 را خواهیم داشت.
مهمترین بحرانی که این روزها شهر را تهدید میکند، چیست؟
قبلا روانابهای شهری بوده، اما امروز فروریزشهای شهری است. فروریزشها به دلیل شکستگیهای شبکه آبوفاضلاب شهری و فرسودگی بهوجود میآید. بر اساس آمار آبفا 44 کیلومتر از شبکه فاضلاب شهری ما وضعیت کاملا بحرانی دارد. با بحث آلودگی هوا و خشکسالی و کمآبی مواجهایم وباید هرکدام از دستگاههای مرتبط با بحران ورود داشته باشند.
طرح جمعآوری آبهای سطحی چه موقع اجرا میشود؟
هم سال گذشته وهم امسال در کارهای عمرانی مناطق دیده شده است.
بودجه مدیریت بحران خوب بوده است؟
در این چند ساله هر رقمی خواستیم، تأمین شده است. همین ساختمان مدیریت بحران سالها معطل بود. فراهمکردن تجهیزات نشان میدهد که مدیریتشهری به مدیریت بحران تغییر نگاهداشته و درک عمیق و فنی از حوزه بحران دارد. این مسئله باعث میشود مسائل بهتر پیش برود و بتوانیم اقدامهای مؤثری در حوزه مدیریت بحران و پدافند عامل در شهر اصفهان داشته باشیم.
