به گزارش اصفهان زیبا؛ بخش معادن و صنایع معدنی اصفهان از مزیت‌ها و ظرفیت‌های بالقوه چشمگیری برای کمک به رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در اقتصاد استان برخوردار است؛ اما وجود بعضی موانع حجم بهره‌برداری از معادن را دچار چالش کرده و برخی از معادن را به حالت تعطیل و نیمه‌تعطیل درآورده است.
بخشی از چالش‌های حوزه معدن استان با حمایت صندوق‌های بیمه سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های معدنی قابل‌رفع هستند؛ با‌وجوداین، این صندوق‌ها کارکرد و رسالت اصلی‌شان را در قبال حمایت از معادن استان انجام نداده‌اند. فعالان بخش معدن استان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» از کارکرد این صندوق برای معادن استان می‌گویند و به دلایل استقبال پایین بخش معادن اصفهان از حمایت‌های این صندوق، اشاره می‌کنند.
موفقیت صندوق برای ضمانت‌نامه
دبیر و عضو هیئت‌مدیره انجمن معدن‌داران استان اصفهان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» درباره عملکرد صندوق بیمه سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های معدنی اظهار داشت: یکی از اهداف تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی ایران به این خاطر بود که بانک‌ها پروانه بهره‌برداری معادن را به اسم ضمانت قبول نمی‌کردند. این صندوق به این دلیل تشکیل شد که این مشکل برطرف شود و تا حدود زیادی نیز این اتفاق افتاد.
مهدی جباری افزود: با یک پروانه بهره‌برداری و با هر مبلغی نمی‌توان وام دریافت کرد؛ چون مالکیتی برای آن وجود ندارد. در این راستا، صندوق سرمایه‌گذاری معدنی، سازوکاری را فراهم کرد که با دریافت ضمانت‌هایی غیر از پروانه بهره‌برداری وام پرداخت شود؛ مانند چک و سفته. او ادامه داد: بیمه‌نامه‌هایی صادر می‌شد که حدود ۲ یا ۳درصد از کل تسهیلات را به اسم بیمه‌نامه قلمداد و وام پرداخت می‌کردند. این وام صندوق سرمایه‌گذاری معدنی به‌صورت نقدی نیست؛ بلکه به شکل خرید تجهیزات از شرکت‌های امین صندوق است؛ به این صورت که ۲۰درصد آن آورده متقاضی است و ۸۰درصد آن را صندوق حمایت می‌کند.
بهره وام صندوق برای معدنی‌ها بالاست
دبیر و عضو هیئت‌مدیره انجمن معدن‌داران استان اصفهان عنوان کرد: این صندوق شرایطی دارد که گاها پیچیده است؛ درست است که وام صندوق بیمه معدنی بهره پایینی نسبت به بانک‌ها دارد، اما بهره بین ۹ تا ۱۴درصد هم برای بخش پرریسکی مثل معدن بسیار زیاد است. به‌صورت کلی در شرایطی که بانک‌ها کمک نمی‌کنند یا با ضمانت‌نامه ملکی تسهیلات می‌دهند، این صندوق می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
شرایط دریافت وام از صندوق‌های معدنی
جباری در خصوص شرایط دریافت وام از این صندوق‌ها بیان کرد: حداقل سه سال به پایان پروانه معدن باقی مانده باشد؛ در دو سال گذشته معدن فعال باشد؛ همچنین معادن در دو سال گذشته حداقل ۵۰درصد ظرفیت اسمی را برآورده کرده باشند. او افزود: با همه این اوصاف و در شرایطی که تأمین مالی از هر جای دیگری امکان‌پذیر نیست، استفاده از صندوق‌های بیمه معدنی بسیار خوب است.
دریافت وام از صندوق دشوار است
دبیر و عضو هیئت‌مدیره انجمن معدن‌داران استان اصفهان در خصوص علت اینکه از این صندوق‌ها استقبال کمی انجام می‌شود، گفت: بخشی به این موضوع برمی‌گردد که دریافت وام از این صندوق برای بهره‌بردار سخت است. این کار دوندگی‌های خاص خود را دارد و یک مقدار زمان‌گیر است. در بدو تشکیل پرونده از طرف صندوق کارشناس به معدن اعزام می‌شود و از بررسی‌های کارشناسی تا تهیه گزارش آن کمی زمان می‌گیرد؛ اما با همه این‌ها استنباط من این است که این صندوق بهترین گزینه برای استفاده بهره‌برداران است.
استقبال پایین از صندوق‌های معدنی
جباری در خصوص ظرفیت صندوق‌های بیمه سرمایه‌گذاری عنوان کرد: این صندوق‌ها در بیشتر مواقع ظرفیت مالی خوبی دارند و برای بهره‌برداری و اکتشاف نیز گزینه بسیار مناسبی هستند. او افزود: در دو سال گذشته به همت اتاق بازرگانی و کمیسیون معدن اتاق بازرگانی استان اصفهان و مدیرعامل صندوق در خصوص مزایای این صندوق توضیح‌هایی ارائه شد؛ اما از آن استقبال چندانی نشد. دلیل عدم استقبال نیز مسائل بوروکراسی اداری و هزینه‌های اولیه سنگین تشکیل پرونده بود.
از طرف دیگر، یک نوبت بازدید از معدن بالای ۳۰میلیون تومان هزینه دارد که بسیار گزاف است. به هر عنوان این هزینه‌ها زیاد است؛ ولی اگر از عدد وام کسر شود، استقبال بیشتر می‌شود. دبیر و عضو هیئت‌مدیره انجمن معدن‌داران استان اصفهان در خصوص خرید و توسعه ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی اظهار کرد: باید فضای بیشتری برای حمایت از توسعه ماشین‌آلات به‌منظور اکتشاف و بهره‌برداری مهیا شود. تشخیص اینکه یک معدن با بیل ۲۰۰ کار کند یا بیل ۳۰۰ باید برعهده بهره‌بردار گذاشته شود. وقتی این تشخیص به عهده سیستم گذاشته شود، اعداد خود را دارد؛ ولی این اعداد و قوانین در طبیعت معدن جایگاهی ندارد. با همه مشکلات صندوق بیمه خوب عمل می‌کند.
ناشناخته‌بودن صندوق بیمه معدنی برای بسیاری از معادن
جباری بیان کرد: به نظر من باید تفاهم‌نامه‌ای بین اتاق بازرگانی و کمیسیون معدن با صندوق بیمه امضا شود که نه‌فقط به‌صورت یک امضای یادگاری، بلکه کاربردی باشد؛ به این صورت که مسیر اصفهان تا تهران برای بهره‌بردار حذف شود. درواقع اتاق بازرگانی با ظرفیتی که دارد می‌تواند به آسان‌کردن این موضوع کمک کند؛ همچنین خانه صنعت و معدن اصفهان نیز می‌تواند پیگیری‌های لازم را در این زمینه انجام دهد. او اظهار کرد: صندوق‌های بیمه معدنی برای خیلی از معادن ناشناخته است. معادن بسیاری نمی‌دانند صندوقی وجود دارد که می‌تواند به آن‌ها کمک کند. این کمک از طرف صندوق، آنی و سریع نیست و بوروکراسی اداری خود را می‌طلبد؛ ولی ارزشش را دارد که برای آن، وقت و هزینه صرف شود.
زمان‌بربودن بوروکراسی اداری آفت است
به اعتقاد جباری، بوروکراسی اداری در مملکت ما به‌خاطر زمان‌بربودن آن یک آفت است. صندوق‌های بیمه معدنی با ظرفیت‌های مالی و کارشناسی که دارند، می‌توانند این زمان را کاهش دهند. او ادامه داد: شما اگر از چند بهره‌بردار بپرسید صورت‌های حسابرسی‌شده دارند یا خیر، می‌گویند که ندارند. می‌توان صورت‌حساب‌های دارایی را جایگزین آن کرد؛ مانند عددی برای اظهارنامه‌ها یا عددی که برای حمل مواد معدنی به وزارت صمت می‌دهند، این صندوق‌ها بپذیرند. این راهکار فراهم است؛ اما همت می‌خواهد که این کار انجام شود.
تعهدهای سخت از متقاضیان و زمان‌برشدن پرداخت‌ها
در همین راستا، امیرحسین دهقانی، رئیس اداره امور معادن صمت استان نیز در خصوص کارکرد این صندوق‌ها اظهار کرد: از بودجه صندوق اطلاعی ندارم؛ ولی مکتشفان و معدن‌کاران استان به دلایلی از خدمات صندوق استقبال نمی‌کنند. یکی از این دلایل، دشواربودن فرایند تأیید بلامانع‌بودن ارائه استفاده از تسهیلات اکتشافی برای دارندگان پروانه اکتشاف است. در برخی موارد پس از بازدید و بررسی کارشناسان صندوق به دلیل کیفیت و کمیت پایین ذخیره قرارداد بسته نمی‌شود.
از طرف دیگر، مبلغ تسهیلات اکتشافی پایین است و به‌صورت مرحله‌ای و زمان‌بر پرداخت می‌شود. دهقانی افزود: درباره معادن دارای پروانه بهره‌برداری وضعیت بهتر است؛ ولی شرایط خاصی برای متقاضیان ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین رغبتی به این امر نشان نمی‌دهند. به‌طورکلی نامه‌نگاری‌های زیاد و گرفتن تعهدهای سخت از متقاضیان و زمان‌برشدن پرداخت‌ها باعث عدم استقبال متقاضیان شده است.
