به گزارش اصفهان زیبا؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئله تغییر ساعت که ریشه در کشورهای غربی داشت، از طرح‌های اساسی کشور کنار گذاشته شد تا اینکه در سال ۱۳۷۰ شمسی، یعنی زمانی که کشور در تلاش برای توسعه و پیشرفت اقتصادی بود، تغییر ساعت و داشتن ساعت تابستانی بار دیگر مطرح شد.
این رخداد نزدیک به 30 سال ادامه داشت و جز چند سال در اواسط دهه هشتاد شمسی، ساعت در اول فروردین به جلو و در روز پایانی شهریور به عقب کشیده می‌شد. بااین‌حال و در سال گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی برای عدم‌تغییر ساعت و حذف ساعت تابستانی ارائه دادند که به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان رسید و از اول فروردین ۱۴۰۲ ساعت به جلو کشیده نشد.
تغییر سبک زندگی با عدم‌تغییر ساعت
دکتر مهدی طغیانی که از مخالفان کلیات این طرح بود بیان کرد: «برخی از تصمیماتی که در مجلس گرفته می‌شود، در زندگی مردم تأثیر چشمگیری دارد. در بحث تغییر ساعت، نگاه ما باید به موقعیت جغرافیایی و منطقه‌ای کشور باشد و نمی‌توان به تقلید از سایر کشورها گام برداشت. چراکه هر کشوری ازنظر جغرافیایی موقعیت ویژه خود را دارد.
بنده بر اساس پژوهشی که داشتم اکنون با کشیدن ساعت به جلو در شش ماه اول سال ساعت اذان صبح در مشهد 26: 3 دقیقه، در تهران 02: 4 دقیقه و در ارومیه 16: 4 دقیقه است؛ اما اگر ساعت به جلو نرود اذان صبح در مشهد به 26: 2 دقیقه، در تهران به 02: 3 دقیقه و در ارومیه به 16: 3 دقیقه می‌رسد. درحالی‌که در روایات توصیه شده مردم بین اذان صبح تا طلوع خورشید بیدار باشند. آیا می‌شود در مشهد از ساعت دو و نیم شب تا طلوع خورشید بیدار ماند؟ این رویه با سبک زندگی اسلامی و موقعیت جغرافیایی کشور سازگار نیست.»
اهمیت بیدار ماندن در بین الطلوعین در قرآن نیز مورد تأکید قرار گرفته است که ازجمله آن می‌توان به آیه 130 سوره طه اشاره کرد که خداوند متعال می‌فرماید: «فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غروب‌ها وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى؛ پس بر آنچه مىگويند شكيبا باش، و پيش از بر آمدن آفتاب و قبل از غروب آن، با ستايش پروردگارت او را تسبيح گوى، و برخى از ساعات شب و حوالى روز را به نيايش پرداز، باشد كه خشنود گردى.» همچنین بر اساس احادیث، بیداری بین‌الطلوعین، موجب افزایش رزق و روزی می‌شود.
تجربه دولت نهم
پیش‌ازاین در دولت نهم نیز به مدت دو سال ساعت به جلو کشیده نشد. غلامحسین الهام، سخن‌گوی وقت دولت، در زمان اعلام این تصمیم دولت که نقض مصوبه هیئت دولت در دهه 70 بود اعلام کرد که بررسی کارشناسانه‌ای مبنی بر اینکه تغییر ساعت در کشور منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی در کشور شده باشد، وجود ندارد.
او دلیل لغو مصوبه پیشین هیئت دولت را «سردرگمی بخش‌های زیادی از جامعه در اثر تغییر ساعت رسمی کشور» و «عدم وجود بررسی‌های دقیق و کارشناسانه برای تأیید صرفه‌جویی در مصرف برق با روش تغییر ساعت» اعلام کرد. این ادعا در حالی مطرح می‌شد که مدتی پیش از آن مدیر دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر از کاهش ۱٫۵ درصدی مصرف برق با تغییر ساعت رسمی کشور در یکم فروردین خبر داده بود و میزان این صرفه‌جویی ظرف شش ماه را بیش از ۷۵ گیگاوات ساعت تخمین زده بود. مجلس شورای اسلامی در آن زمان در تقابل با رئیس‌جمهور وقت، قانون تغییر ساعت را تصویب کرد تا این بار جلوکشیدن ساعت مصوبه مجلس را داشته باشد.
اهمیت ساعت طبیعی بدن
باید توجه داشت هر دو ساعت به‌اصطلاح «قدیم» و «جدید» اعتباری هستند و هیچ یک، اصالتی ندارند؛ پس باید در پی ساعت طبیعی بدن انسان بود که با چرخش طبیعت نیز، هماهنگ است. به نظر می‌رسد «ساعت طبیعی» ساعتی است که با طلوع آفتاب، کار و فعالیت آغاز شود؛ جلو کشیدن ساعت در بهار نیز، دقیقاباعث این می‌شود که افراد در ساعت نزدیک‌تری به طلوع آفتاب، بیدار شوند؛ بنابراین می‌توان گفت جلو کشیدن ساعت در بهار به جهت نزدیکی بیدارشدن مردم به طلوع آفتاب با ساعت طبیعی بدن، سازگارتر است.
نزدیک شدن بیداری به طلوع آفتاب موجب نزدیک شدن بیداری به زمان اقامه نماز صبح نیز می‌شود؛ برای مثال در تابستان اصفهان در حالتی که ساعت‌ها به جلو کشیده نشود، وقت اقامه نماز صبح به حدود ساعت 40: 3 تا ساعت ۵ محدود می‌شود. درصورتی‌که ساعت 24 را به‌عنوان ساعت خواب درنظر بگیریم، بیدار شدن برای نماز صبح به‌شدت دشوار می‌شود. نکته جالب، ساعت اذان صبح در استان‌های شرقی همچون خراسان رضوی است. با عدم‌تغییر ساعت در تابستان، در مشهد وقت اقامه نماز صبح از ساعت 30: 2 تا 15: 4 خواهد بود! به‌طورکلی جلو کشیدن ساعت، شرایط بهتری را برای نمازگزاران، به‌خصوص کسانی که می‌خواهند نماز صبح را در مسجد و به جماعت بخوانند، فراهم می‌کند.
