به گزارش اصفهان زیبا؛ کارشناسان بر این باورند که افزایش جرائم رانندگی نه‌تنها باعث رعایت بیشتر قوانین توسط رانندگان می‌شود، بلکه تأثیر مثبتی بر کاهش تصادفات و ارتقای ایمنی جاده‌ها دارد.
حدود دو ماه پیش نرخ‌نامه جدید جریمه تخلف‌های رانندگی اعلام شد که بیشترین مبالغ جریمه‌ها شامل حرکات پرخطر در رانندگی، سبقت غیرمجاز، دنده‌عقب، سبقت غیرمجاز، رانندگی در حالت مستی و غیرارادی و نیز عبور از چراغ‌قرمز است. افزایش چشمگیر جرائم رانندگی به‌منظور کاهش تصادفات رانندگی انجام شد؛ تصادفاتی که تعداد آن‌ها در اصفهان نیز کم نیست. همین دیروز بود که سازمان پزشکی قانونی نسبت به افزایش شمار قربانیان حوادث رانندگی در شهریورماه هشدار داد و اعلام کرد بررسی‌های صورت‌گرفته در آمار حوادث رانندگی طی پنج سال گذشته نشان می‌دهد که بیشترین آمار تلفات حوادث رانندگی در آخرین ماه تابستان و در زمان اوج سفرهای تابستانی اتفاق افتاده است؛ به‌طوری‌که حدود ۱۰ درصد از کل تلفات حوادث رانندگی پنج سال گذشته تنها مربوط به ماه شهریور است.
به گزارش ایسنا، سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲ به‌طورکلی ۸۸ هزار و ۶۵۵ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند که از این تعداد هشت هزار و ۹۹۳ نفر تنها در ماه شهریور جان باخته‌اند. در مدت این پنج سال کمترین آمار تلفات تصادفات مربوط به شهریور ۱۳۹۹ با هزار و ۵۵۸ فوتی است که هم‌زمان با دوره اعمال محدودیت‌های سفر به دلیل شیوع کروناست. اما در سال‌های بعدازآن همواره با رشد تلفات تصادفات مواجه هستیم؛ به‌نحوی‌که این آمار در شهریور سال گذشته به 2 هزار و ۵۰ نفر رسیده است.
براساس این گزارش و مطابق آمارهای موجود تعداد تلفات ناشی از حوادث رانندگی در شهریور از ایام نوروز که با افزایش حجم سفرها مواجه هستیم نیز بیشتر است. به‌عنوان نمونه در شهریور سال گذشته، دوهزار و پنجاه نفر در حوادث رانندگی جان باختند که میانگین روزانه آن برابر با ۶۶.۱ نفر است؛ این در حالی است که آمار تلفات نوروز همان سال هزار و ۱۴۶ نفر یعنی روزانه نزدیک به ۶۱ نفر بوده است. بنا به آنچه آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد، فصل تابستان و به‌ویژه ماه شهریور پرتصادف‌ترین و درنتیجه پرتلفات‌ترین ماه سال است و این موضوع حداقل در پنج سال گذشته ثابت بوده است.
تعداد بالای تصادفات، اما منجر به افزایش جریمه‌های رانندگی شد. سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا ماه گذشته درباره تأثیرگذاری افزایش نرخ جرائم رانندگی در کاهش تخلف‌ها در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته است که افزایش نرخ جرائم رانندگی تأثیر به‌سزایی در کاهش تخلف‌ها و جان‌باختگان حوادث رانندگی داشته است: «در پی جو روانی ایجادشده در سه‌ماهه اول سال جاری درراستای افزایش نرخ جرائم، کاهش ۷.۶ معادل ۳۸۸ نفر کاهش جان‌باختگان را داشتیم. همچنین با اجرای افزایش نرخ جرائم رانندگی از میزان تصادفات و تخلف‌های رانندگی کاسته شده است. این نتایج نشان می‌دهد سخت‌گیری‌های قانونی و افزایش جرائم رانندگی می‌تواند به بهبود ایمنی جاده‌ها و کاهش تلفات منجر شود.»
چرا قوانین راهنمایی و رانندگی نادیده گرفته می‌شوند؟
حال این سؤال مطرح است که علت عدم احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی از طرف مردم چیست؟ چه عاملی پلیس را وادار به افزایش نرخ‌نامه جریمه‌های رانندگی می‌کند؟ خانم رضایی که به گفته خودش راننده متبحری است، می‌گوید علت بی‌تفاوتی مردم نسبت به قوانین راهنمایی و رانندگی را در عملکرد مسئولان باید جست‌وجو کرد: «مسئولان به‌راحتی قوانین را دور می‌زنند و در اغلب موارد به گفته‌ها و وعده‌هایشان عمل نمی‌کنند. مردم هم در سطوح پایین‌تر و در جایی که تحت اختیارشان است، قانون‌شکنی می‌کنند.»
قوانین راهنمایی و رانندگی باید به‌روز شود
آقای احمدی که پا به سن گذاشته و دنیادیده است، در خصوص عدم التزام مردم به قوانین راهنمایی و رانندگی می‌گوید: «اگر از کودکی قوانین راهنمایی و رانندگی آموزش داده شود، در بزرگ‌سالی زمانی که افراد به سن قانونی رانندگی می‌رسند، این قوانین بهتر در وجودشان نهادینه خواهد شد.»
او عدم آموزش صحیح و اصولی را ازجمله مشکلات در این حوزه می‌داند و می‌گوید: «در سن آموزش هم آن‌طور که باید قوانین به جوانان آموخته نمی‌شود و صرف حضور در چند جلسه کلاس‌های آموزشی برای شرکت در آزمون منجر به کسب گواهینامه خواهد شد؛ به‌عنوان‌مثال خیلی از ما بلد نیستیم که در میدان، حق تقدم با کدام خودرو است؟ به‌خصوص که برخی قوانین هم از گذشته تا کنون در حال تغییر است و افرادی مانند من که سال‌ها پیش گواهینامه گرفته‌اند، از تغییرات و قوانین جدید مطلع نیستند؛ بنابراین تجدید آموزش و به‌روز شدن اطلاعات قوانین راهنمایی و رانندگی امری ضروریاست. »
مرضیه، بانویی میان‌سال است که علت تخلف در راهنمایی و رانندگی را در نگاه مردم به یکدیگر و به‌اصطلاح یادگیری از همدیگر می‌داند: «جالب است که برخی از ما شهروندان در شهر و دیارمان قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی‌کنیم؛ اما با سفر به جزیره کیش، در رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی با مردم این جزیره هم‌رنگ می‌شویم.»
اما سحر، عدم برخورداری و نبود جذابیت در مبلمان شهری اصفهان را مطرح می‌کند و می‌گوید: «بیلبوردهای سطح شهر در اصفهانِ ما این‌قدر تکراری و روزمره است که هیچ انگیزه‌ای برای پشت چراغ‌قرمز ایستادن برای راننده‌ها نمی‌ماند.»
او که ساکن اصفهان و دانشجوی تهران است، می‌گوید: «به‌عنوان‌مثال در شهر تهران راننده پشت هر چراغ قرمزی که توقف می‌کند، با انواع و اقسام بیلبوردهای زیبا، جذاب و تبلیغات منحصربه‌فردی مواجه می‌شود که تقریبا ماهی یک‌بار تعویض می‌شود؛ حال‌آنکه در اصفهان این‌گونه نیست.» وی معتقد است در این شرایط افزایش جریمه‌ها تنها راه ملزم کردن مردم به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی است.
انسان به شکل غریزی دچار نوعی لجبازی و عدم همراهی با قانون است
اما دراین‌باره بد نیست نظر یک جامعه‌شناس را هم بدانیم، مهدی محسنی نیا در گفت‌وگو با خبرنگار «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «انسان به شکل غریزی دچار نوعی لجبازی یا عدم همراهی با مواردی است که به‌عنوان قانون به او دیکته می‌شود. این شکل در اجتماع توسعه‌یافته خود را با این امر جایگزین کرده که احترام به قانون احترام به حقوق کل جامعه است. پس اگر در جامعه امری را تحت عنوان قانون‌گریزی یا عدم تمکین و توجه به قانون می‌بینیم درواقع از عدم فهم عمومی نسبت به قانون ناشی می‌شود.»
او می‌افزاید: «چرایی این ناآشنایی ریشه در امر آموزش دارد. ما از اولین کشورهای منطقه هستیم که امر قانون‌گذاری در مواردی همچون راهنمایی و رانندگی در آن شکل گرفت اما در رواج آموزش آن به عموم مردم از ابتدا تاکنون ضعیف عمل کرده‌ایم.»
این جامعه‌شناس معتقد است: «بیشتر مواقع راهکارهای قهری را جایگزین ایجاد همدلی و تشویق در راستای آزمون آموزهایمان قرار می‌دهیم.»
او می‌گوید: «جریمه زور نیست اما برای فردی که به جای آموزش صحیح با یک آزمون آیین‌نامه، گواهینامه گرفته و پس از گرفتن آن دیگر هیچ نوع گفتمان آموزشی ازجمله فرهنگ رانندگی و مهم‌تر از آن فرهنگ قانون‌مداری را نیاموخته است، امری اجباری تلقی می‌شود.»
محسنی‌نیا بزرگ‌ترین آسیب در جامعه امروز ما را عدم آشنایی با خود قانون در عموم جامعه می‌داند و می‌گوید: «جالب اینجاست که هنوز تعداد بی‌شماری از مردم ما مراجعه نکردن به مراجع قانونی را از افتخارات خود می‌دانند و این امر جایی آسیب بیشتری وارد می‌کند.»
به گفته این محقق، دوربین، جریمه و دیگر راهکارهای قهری درواقع جزیی از ابزار قانون‌گذار است برای کنترل هرج‌ومرج؛ اما آنچه شخص را ملزم به تمکین قانون می‌کند، نحوه آشنایی اوست با قانون و بینشی که توسط آموزش صحیح به دست آورده است.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد علاوه بر پلیس راهنمایی و رانندگی، شهرداری اصفهان، آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها هم باید دست‌به‌دست هم دهند تا اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی و احترام به آن در بین تک‌تک افراد جامعه فرهنگ‌سازی و نهادینه شود.
