جاماندگان از سواد!

به گزارش اصفهان زیبا؛ طبق آخرین آمار، اصفهان جزو پنج استان باسواد کشور است.

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان شهریور امسال مصادف با روز جهانی سوادآموزی اعلام کرد، شش هزار و سیصد نفر در اصفهان تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی قرار گرفتند.

سید احمد امامیه با اشاره به وضعیت سوادآموزی در استان اصفهان گفته است که در حال حاضر در استان اصفهان آمار افراد جامانده از سواد یا کم‌سواد در بازه سنی 10 تا 49 سال احصا شده و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری حدود شش‌هزار نفر دیگر جذب این کلاس‌ها شوند.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: طبق سرشماری سال 1395 نرخ باسوادی استان اصفهان  96.9 درصد بوده و اکنون این آمار بالای 98.5 درصد است.

او درباره اطلاع از   آمار دقیق افراد جامانده از سواد در  استان می‌افزاید: باید منتظر سرشماری سال 1405 باشیم؛ اما آنچه مشخص است، اینکه تعداد سواد‌آموزان زن در استان بیش از مردان است. به گفته امامیه، بنا بر آمار تقریبی حدود 70هزار نفر در سطح استان جامانده از سواد یا کم‌سواد داریم.

شناسایی و جذب افراد جامانده از سواد بسیار سخت و پیچیده است

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان در مورد نحوه شناسایی افراد کم‌سواد یا بی‌سواد می‌افزاید: امروزه کار شناسایی و جذب افراد جامانده از سواد بسیار سخت و پیچیده است و این کار به‌وسیله آموزش‌دهندگان پرتلاش و مخلص صورت می‌پذیرد که به معنای واقعی جهادی عمل می‌کنند.

شاید  بتوان گفت یک دلیل این موضوع  تغییر سیستماتیک باشد؛ چراکه در گذشته یک مسیر برای استخدام در آموزش‌وپرورش باسواد کردن تعداد مشخص و محدودی از زنان و مردان بی‌سواد در قالب نهضت سوادآموزی بوده است.

امروزه اما  این مسیر حذف شده است. از طرفی هم می‌توان گفت در حال حاضر بی‌سوادی یا کم‌سوادی  برای افراد جامعه عیب  محسوب می‌شود؛ برای همین چنین افرادی سخت زیر بار حضور در کلاس‌های نهضت آموزی می‌روند.

کمال  قصیری، رئیس نهضت سوادآموزی شهرستان نجف‌آباد در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» علاوه بر تأیید این موضوع می‌گوید: «سواد‌آموزان علاوه بر ارائه کپی مدارک، اصل مدارکشان را نیز باید اسکن رنگی کنند تا در سیستم وارد شوند؛ بنابراین بعضی از آن‌ها به دلایل مختلف حاضر به ارائه اصل مدرک به آموزش‌دهنده نیستند.»

او درباره دیگر علت سختی کار آموزگاران نهضت سوادآموزی می‌گوید: آموزش‌دهندگان فاقد کارت شناسایی هستند و هیچ مدرکی که نشان‌دهنده آموزگار بودن آنان باشد برایشان صادر نشده است؛ بنابراین امر آموزش به سواد آموزان توسط افراد مخلص و جهادی صورت می‌گیرد.

قصیری می‌افزاید: شناسایی افراد جامانده از تحصیل از طریق ارتباط مدارس با اولیا، مراکز بهداشت، بسیج، جهاد کشاورزی و کمیته امداد انجام می‌شود.

رئیس نهضت سوادآموزی شهرستان نجف‌آباد همچنین  در توضیح تفاوت سنی سوادآموزان امروز با گذشته می‌گوید: رنج سنی پذیرش افراد جامانده از تحصیل بین ۱۰ تا ۴۹ سال اعلام شده بود که در سال تحصیلی آینده به ۶۰ سال نیز افزایش پیدا کرده است.

قصیری درباره میانگین سنی سوادآموزان شهرستان نجف‌آباد اعلام می‌کند: این افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن دارند. رئیس نهضت سوادآموزی شهرستان نجف‌آباد در ادامه به علت پایین آمدن سن سواد‌آموزان به اتباع مهاجر، کودکان کار، عشایر بازمانده از تحصیل و افرادی که به دلیل اوضاع نابسامان اقتصادی قادر به تحصیل نبوده‌اند  اشاره می‌کند و می‌گوید: در شهرستان نجف‌آباد و حومه ۴۲۰ نفر در حال سوادآموزی هستند.

خبری از پیرمردها و پیرزن‌ها نیست!

لحظاتی در یکی از کلاس‌های  نهضت سوادآموزی روستای «فیلور» از توابع  شهرستان نجف‌آباد، طی می‌کنیم و تا از آنچه در این کلاس‌ها می‌گذرد، روایت کنیم. برخلاف گذشته خبری از پیرزن یا پیرمرد نیست. از بین یک کلاس حدوداده نفره تنها یک خانم نسبتا مسن حدودا ۵۰ ساله حضور دارد که کدبانویی زرنگ و دست‌وپا‌دار به نظر می‌رسد.

خانم محمدی در مورد اینکه چرا دیر به فکر درس خواندن افتاده می‌گوید: «خانواده‌ام مرا زود شوهر دادند، و کارهای خانه و بچه‌داری فرصت درس خواندن  را از من گرفت،» او که در حد چند کلاس اندکی سواد خواندن دارد می‌گوید: استفاده از موبایل و فضای مجازی در اوقات فراغت هم وقتم را می‌گرفت و هم نیازم به تحصیل و آموزش را کمتر می‌کرد تا اینکه متوجه  شدم برای کمک به درس و تحصیل فرزندانم همچنین  استفاده بهتر از فضای مجازی می‌بایست سطح آموزش  و سوادم را بالا ببرم.»

فضای مجازی شکل و شمایل آموزش را متفاوت کرده است

ناگفته نماند یک جامعه‌شناس در این زمینه  معتقد است، امروزه وجود گوشی‌های همراه در دست افراد مسن ولو کم‌سواد، بسیاری از نیازهای روزمره آنان را رفع‌ورجوع کرده است. به گفته حجت ایران‌پور، در شرایطی که والدین و  پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با چند ساعت آموزش در کنار فرزندان و نوه‌هایشان نحوه استفاده از فضای مجازی و کاربردهای آن را فرامی‌گیرند، شاید وجود نهضت سوادآموزی کارایی گذشته را نداشته باشد و می‌بایست دست‌اندرکاران  سازمان نهضت سوادآموزی به شکلی دیگر برنامه‌ریزی کنند و وارد عمل شوند. او آموزش از راه دور و به شکل مجازی را یکی از این راه‌ها عنوان کرد.

این جامعه‌شناس همچنین  در ادامه به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: مگر نه اینکه هدف نهضت سوادآموزی  بهبود کیفیت زندگی افراد برای داشتن زندگی  بهتر است؛ پس چنانچه طرح توسعه ملی آموزش‌وپرورش انجام شود و به‌تبع آن دانش لازم برای فضای مجازی به‌منظور بهبود کیفیت زندگی به وجود آید، می‌توان به تحول عظیم نه‌تنها در نهضت سوادآموزی بلکه در تمام ارکان آموزش‌وپرورش امیدوار بود. به اعتقاد ایران‌پور وجود زیرساخت‌های لازم  ازجمله اینترنت رایگان، می‌تواند  از عوامل گسترش دانش لازم  و رفاه اجتماعی شود.

این جامعه‌شناس همچنین با اشاره به اصل ۳۰ قانون اساسی که آموزش  را برای همه ملت ایران از ابتدایی تا پایان متوسطه رایگان اعلام کرده است گفت: اجرای این اصل می‌تواند سبب شود تعداد  افراد جامانده از تحصیل به حداقل برسد تا کودکی که به علت فقر مالی نتوانسته درس بخواند، مجبور نباشد در بزرگ‌سالی سواد یاد بگیرد.

به اعتقاد او شیوه‌های نوین آموزش در دنیا می‌بایست به وزارت آموزش‌وپرورش کشور ما راه یابد؛ همچنین روش‌های سوادآموزی نیز تغییر کند تا بتوان گفت: سوادآموزان ما نه‌تنها با خواندن و نوشتن بلکه با یادگیری سواد رسانه و فضای مجازی بتوانند همگام و همراه با فرزندان خود در جامعه پیش روند.