به گزارش اصفهان زیبا؛ مسجد در اسلام محلی است که باید استفاده چندمنظوره داشته باشد. در صدر اسلام مسجد کوفه محل مشورت، قضاوت، سؤال‌وجواب، عبادت و دیگر امور بود. مسجد باید به محور فعالیت‌های دینی و فرهنگی در جامعه اسلامی تبدیل شود. آن هم زمانی که در هر جامعه‌ای، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین، فراهم‌شدن محیطی سالم برای فرزندانشان جهت آموزش، رشد، خصوصا گذراندن اوقات فراغت است؛ محیطی که بتواند علاوه بر کارکرد آموزشی، کارکرد تربیتی و پرورشی هم داشته باشد.
به‌طورمعمول مکان‌هایی که یک نوجوان در آن رفت‌وآمد می‌کند، عبارت‌اند از: مدرسه، محله، محیط خانه و خانواده، محیط‌های اجتماعی، مهمانی‌ها، محیط‌های دوستانه، پارک‌ها و اماکن تفریحی، اماکن مذهبی، مساجد، هیئت‌ها و… . یکی از این محیط‌ها که می‌تواند فضای مناسب و سالمی برای نوجوان باشد که متأسفانه امروزه در جامعه ما به علت‌های مختلف نقش کم‌رنگی گرفته است، بیت‌الله یا همان مسجد است. مسجد علی بن ابیطالب (ع) که در شهرک کاوه قرار گرفته است، یکی از مساجدی است که تلاش کرده است علاوه بر برنامه‌های مذهبی به فعالیت‌های دیگری نیز بپردازد و فضای نسبتا مناسبی برای فعالیت نوجوانان و جوانان باشد. برای آگاهی و بررسی فعالیت‌های مسجد علی بن ابیطالب (ع) با حبیب‌الله زارعان، مسئول خیریه و کانون خدمت رضوی مسجد و علی رفیعی، مسئول کانون فرهنگی هنری مسجد به گفت‌وگو پرداختیم.
حتی کوک‌کردن هم نیاز به فرهنگ‌سازی دارد
گفت‌وگو را با مسئول خیریه و کانون خدمت رضوی مسجد علی بن ابیطالب (ع) شروع می‌کنم. زارعان درباره چگونگی تشکیل خیریه و کانون خدمت رضوی می‌گوید: داخل مسجد یک خیریه داخلی وجود دارد که از سال 1394 راه‌اندازی شده است و از دی‌ماه سال 1399 از طرف دبیرخانه آستان قدس رضوی اصفهان یک شعبه کانون خدمت رضوی هم در مسجد راه‌اندازی می‌شود. یکی از فعالیت‌های اصلی کانون خدمت رضوی ارائه خدمات عمومی و کمک به نیازمندان است. از آنجایی که فعالیت‌های خیریه و کانون خدمت رضوی در راستای یکدیگر بود، تصمیم گرفتیم خیریه و کانون خدمت رضوی در کنار هم به فعالیت بپردازند. پرسیدم در خیریه و کانون خدمت رضوی چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهید؟
او در پاسخ به سؤال من گفت: عمده فعالیت‌های ما کمک به محرومان و نیازمندان است که شامل اهدای بسته‌های حمایتی، لوازم‌التحریر، تعمیر منزل، تهیه جهیزیه، تهیه دارو برای بیماران صعب‌العلاج، کمک‌های موردی و… است. همه کمک‌هایی که بیان کردم، با اولویت‌بندی نیازمندان و تحقیق از شرایط آن‌ها صورت گرفته است. زمانی که کمک‌های صورت‌گرفته را بیان می‌کرد، یک سؤال در ذهنم ایجاد شد که باعث شد دوباره صحبت زارعان را قطع کنم و بگویم: انجام این کمک‌ها قطعا نیازمند منابع مالی است. این منبع از کجا تأمین می‌شود؟ او باز هم با گشاده‌رویی شروع به پاسخ دادن به سؤال من کرد: منابع مالی همه کمک‌هایی که صورت گرفته مردمی است. چندین سال است یکشنبه‌شب‌ها در مسجد برای خیریه کمک‌های مالی را جمع‌آوری می‌کنیم. البته در رابطه با خیرینی که به نیازمندان کمک می‌کنند، باید فرهنگ‌سازی شود.
تفکری غلط در ذهن خیرین
او افزود: برخی مکان‌ها مانند حصه و زینبیه تبدیل به مکان کمک‌های خیرین شده است؛ درصورتی‌که ما در این محله نیازمندانی داریم که وضعیت بدتری نسبت به آن محله‌ها دارند؛ اما چون این محله اسم‌ورسم آن محله را ندارد به آن کم‌توجهی می‌شود. در حصه و برخی از محله‌های زینبیه اجاره‌کردن خانه‌ها سرقفلی دارد؛ به‌عنوان‌مثال اگر من بخواهم آنجا منزلی اجاره کنم صاحب‌خانه می‌گوید این خانه ناهار و شام هم دارد. این یعنی در آن محله خیرین مرتب غذا پخش می‌کنند و کاری به این مسئله ندارند که شخصی که در این منزل زندگی می‌کند واقعا نیازمند است یا خیر؟ متأسفانه برخی خیرین تصور می‌کنند هرکس در این خانه زندگی کند نیازمند است؛ درصورتی‌که این تفکر به‌اشتباه در ذهن آن‌ها و سایر مردم جا افتاده است. همین عوامل باعث شده صاحب‌خانه‌ها منازل آن محدوده را به‌عنوان سرقفلی ناهار و شام اجاره می‌دهند. برای جلوگیری از این کار بهتر است خیرین به خیریه‌های آن منطقه مراجعه کنند تا مواد غذایی و… فقط بین نیازمندان پخش شود نه همه ساکنان محله که ممکن است نیازمند نباشند.
آن‌ها یک فعالیت زیبای دیگری هم انجام می‌دهند که زارعان در انتهای گفت‌وگویی که داشتیم به آن اشاره کرد: تا به امروز اکثر کمک‌ها را با نام امام رضا (ع) ثبت کردیم. به‌عنوان‌مثال به سوپرمارکت‌های مختلف مراجعه کردیم و با تحقیق صورت‌گرفته بدهی اشخاص نیازمند را حساب کردیم و به صاحب سوپرمارکت گفتیم بگوید امام رضا (ع) صورت‌حساب را تسویه کرده است. با این کار ارادت خاصی بین مردم و امام‌رضا (ع) ایجاد و حس تعلق بین مردم و اهل‌بیت (ع) بیشتر می‌شود.
کانونی پربار برای نوجوانان و جوانان
بلافاصله پس از اتمام گفت‌وگو با مسئول خیریه و کانون خدمت رضوی مسجد علی‌بن ابیطالب(ع) گفت‌وگوی خود را با علی رفیعی مسئول کانون فرهنگی‌هنری مسجد آغاز می‌کنم. او در ابتدا از تاریخچه 28 سال و فعالیت‌های انجام‌شده در کانون علی بن ابیطالب (ع) می‌گوید: این کانون در سال 1375 تأسیس شد و اکنون 28 سال سابقه فعالیت دارد. فعالیت‌ها به چند بخش هفتگی، فصلی و مناسبت‌های طول سال که به‌صورت ملی و مذهبی صورت می‌گیرد، تقسیم می‌شود. در برنامه‌های هفتگی هیئت دانش‌آموزی داریم که روز پنجشنبه برگزار می‌شود. محتوای این برنامه نسبت به مناسبت‌های مختلف سال متفاوت است. هر هفته در روز جمعه ورزش‌هایی ازجمله فوتبال، فوتسال، تنیس روی میز، ایرهاکی و… را برای نوجوانان و جوانان برگزار می‌کنیم.
برای این ورزش‌ها هرچند هفته یک‌بار مسابقه نیز برگزار می‌کنیم؛ سپس به فعالیت‌های هفتگی، ماهانه و برنامه‌هایی که در طول سال انجام می‌شود، می‌پردازد و می‌گوید: برنامه گردشگری در سطح شهر و اکران فیلم یکی از فعالیت‌های تفریحی هفتگی برای نوجوانان و جوانان است. جلسات قرآن را هر دو هفته یک‌بار در منازل برگزار می‌کنیم. دو جلسه دیگر نیز هر هفته برگزار می‌شود که متعلق به عموم مردم است. این دو جلسه شامل تفسیر قرآن در روز شنبه و شرح نهج‌البلاغه در روز چهارشنبه است. در خصوص برنامه‌های فصلی هم کلاس‌های تابستانی مانند کلاس‌های مهارتی، علمی، هنری و… برگزار شد. همچنین مسابقات ورزشی و اردوهای داخل شهر و خارج شهر، کلاس‌های اخلاق و احکام را در فصول مختلف برگزار کردیم. جشن‌ها و مراسم را بسته به مناسبت آن نیز در طول سال برگزار می‌کنیم. ازآنجایی‌که منطقه ما در فعالیت‌های قرآنی فعال بود، اینجا را به‌عنوان یکی از کانون‌های برگزاری محفل قرآنی معرفی کردند و ما هرماه یک‌بار یک محفل قرآن با دعوت از یک قاری قرآن استانی و کشوری برگزار می‌کنیم. البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که حدود دو ماه است کانون دختران هم راه‌اندازی شده است و گروه سرود فعالی دارند.
اعتکافی با قدمت 20 سال
او ادامه داد: هر سال در ماه رجب مراسم اعتکاف را بیش از 20 سال است برگزار می‌کنیم. حدود 15 سال است پس از خواندن نماز عید فطر در مسجد به‌صورت سنتی در شهرک راهپیمایی راه می‌اندازیم. این راهپیمایی از مسجد شروع می‌شود و پس از طی کردن همه شهرک در مسجد به پایان می‌رسد.
بین کانون‌های فعال و غیرفعال هیچ تفاوتی وجود ندارد!
رفیعی از اینکه اکنون 260 نفر دختر و پسر عضو کانون فرهنگی هنری مسجد هستند و کانون سبب حضور نوجوانان و جوانان در مسجد شده است خوشحال است. اما از مسائلی هم ناراحت بود و آن را بیان کرد: در رابطه با کانون فرهنگی هنری مساجد چند مشکل وجود دارد. اول اینکه مردم برای فعالیت فرهنگی هزینه نمی‌کنند. دوم اینکه همکاری ارگان‌های مختلف با کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کم است.
به‌عنوان‌مثال اردو برای جذب نوجوانان خیلی مؤثر است و هزینه سنگینی دارد اما برای این هزینه‌ها هیچ کمکی به ما نمی‌شود. سومین مسئله این است که تفاوتی بین کانون‌های فعال با کانون‌های دیگر وجود ندارد. باید بین کانون‌های فرهنگی هنری مساجدی که فعال هستند با کانون‌هایی که فعال نیستند تفاوتی وجود داشته باشد تا برای کانون‌های فعال انگیزه ایجاد شود. ما تنوع فعالیت زیادی داریم اما وسعت مکان کم است و برای انجام فعالیت‌ها دچار مشکل هستیم.
