به گزارش اصفهان زیبا؛ در شرایط کنونی ارتباط میان دولت‌ها، شاهد هستیم این روابط بیش از هر زمان دیگری بر زندگی ملت‌ها تأثیرگذار هستند و آنچه میان دولت‌ها در قالب توافق یا معاهده‌ای جاری می‌شود، به‌واسطه تعاملات گسترده سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین کشورها، مطمئنا نقش اساسی در توسعه و پیشرفت شهرها خواهد داشت. سفر اخیر رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان و روسیه در اواخر دی‌ماه و توافقات و معاهده‌های به امضارسیده در این سفر، دقیقا در همین چارچوب جای می‌گیرند؛ دستاوردی که فراتر از دست‌دادن‌های رسمی و امضای سندها، یادداشت‌ها و توافقنامه‌ها، حامل وعده‌های برای توسعه و همکاری‌های دوجانبه و با بازیگران جدید است.
توسعه شهرها از مسیر توافقات با تاجیکستان و روسیه
توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه آن‌طور که در متن معاهده آمده، به‌منظور ارتقای روابط دوستانه بین دولتی به سطحی جدید و اعطای خصلت جامع، بلندمدت و راهبردی به آن و همچنین تقویت شالوده‌های حقوقی آن‌ها، با اعتقاد به اینکه توسعه مشارکت جامع راهبردی در خدمت منافع اساسی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه قرار دارد، به امضا رسید و توافقات با تاجیکستان نیز در قالب امضای ۲۳ یادداشت و سند همکاری در حوزه‌های مختلف که می‌گویند منافع مشترک بسیاری در پی دارد، بسترهای تازه‌ای برای تقویت مناسبات ایجاد کرده‌اند.
اما پرسش اینجاست که این توافقات چگونه می‌توانند به زندگی شهروندان و توسعه مناطق خاصی از ایران، همانند اصفهان، گره بخورند؟ شهری که مهد هنر، صنعت و تجارت است و می‌تواند از بهره‌برداران اصلی این همکاری‌ها باشد؛ به‌خصوص اینکه در ماده‌ای از معاهده راهبردی ایران و روسیه، به‌طور خاص بر همکاری‌های بین‌استانی با هدف گسترش روابط دوجانبه هم تأکید شده است. آنچه این فرصت را به اصفهان که تاریخچه‌ای از روابط تجاری و فرهنگی و البته تجربه روابط دوستی و خواهرخواندگی با شهرهایی از روسیه را در رزومه خود دارند، این امکان را می‌دهد که به دروازه‌ای برای تعاملات بین‌المللی شهرهای ایران تبدیل شود.
علاوه بر این، توافقات ایران و تاجیکستان نیز فرصت‌های تازه‌ای را برای اصفهان رقم خواهد زد؛ به‌عنوان‌مثال امضای تفاهم‌نامه لغو روادید که در این سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان بین دو کشور به امضا رسید، نه‌تنها امکان افزایش تبادلات فرهنگی و گردشگری طرفین را فراهم می‌کند؛ بلکه می‌تواند اصفهان را هم به یکی از مقاصد اصلی گردشگران تاجیک تبدیل کند؛ شرایطی که شباهت‌های زبانی و فرهنگی دوطرف و علاقه تاجیک‌ها به تاریخ و هنر ایرانی، تکمیل‌کننده آن است و باعث جذب بیشتر گردشگران به اصفهان خواهد شد. از طرفی، تاجیکستان به‌عنوان پلی میان ایران و قفقاز، می‌تواند به گسترش بازارهای صادراتی محصولات صنعتی و هنری اصفهان کمک کند. فرصت‌هایی در بستر توافقات میان دولت‌ها در سطح کلان که لازمه آن تقویت زیرساخت‌ها و مدیریت همه‌جانبه توأم با برنامه‌ریزی دقیق و تخصصی است، تا در آینده نه‌چندان دور شاهد توسعه شهری اصفهان و ارتقای جایگاه بین‌المللی این شهر از این مسیر تازه‌بازشده برای اصفهان باشیم.
نیاز مبرم روسیه به فولاد و آهن اصفهان
حامد خسروشاهی، پژوهشگر حوزه قفقاز، معتقد است توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه که هفته گذشته در سفر رئیس‌جمهور ایران به مسکو به امضا رسید، فرصت‌های گسترده‌ای را برای استان اصفهان ایجاد خواهد کرد. او با بیان اینکه این معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدراتیو روسیه که ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شامل می‌شود، می‌تواند بسترهای همکاری‌های گسترده در زمینه‌های مختلف را برای اصفهان فراهم کند، به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «اگر بخواهیم از این توافقنامه در استان بهره ببریم، می‌توانیم به چندین بخش مهم اشاره کنیم که اصفهان می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.» او می‌افزاید: «اولین و مهم‌ترین بخش، حوزه اقتصادی و صنعتی است. اصفهان به‌عنوان مرکز تولید فولاد و آهن در کشور می‌تواند با توجه به نیاز مبرم روسیه به این محصولات این کشور را از این نظر تأمین کند؛ روسیه به‌طور خاص در صنایع ساختمانی، خودروسازی و دفاعی به فولاد و آهن نیاز دارد و با توجه به عدم تأمین این دو محصول در آینده‌ای نه‌چندان دور، اصفهان می‌تواند سهم عمده‌ای از این بازار روسیه را در دست گیرد.»
او همچنین به جذب سرمایه‌گذاران روسی از سوی اصفهان اشاره‌کرده و تصریح می‌کند: «اصفهان می‌تواند در جذب سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها و بانک‌های روسی برای به‌روزرسانی واحدهای صنعتی و تولیدی و حتی راه‌اندازی واحدهای تولیدی مشترک جدید اقدام کند. همچنین در حوزه‌هایی مانند متالورژی، ماشین‌سازی و پتروشیمی که روسیه در آن‌ها پیشرفت‌های خوبی داشته است، می‌توان با همکاری‌های مشترک با این کشور، پروژه‌های جدیدی را در اصفهان با جذب سرمایه‌گذار ایجاد کرد.»
پژوهشگر حوزه قفقاز همچنین به اهمیت کریدور شمال به جنوب اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از وجوه جامع همکاری‌های ایران و روسیه در سال‌ها و دهه‌های آتی، کریدور شمال به جنوب است که رهبران روسیه و سیاست‌گذاران این کشور را طی سال‌های گذشته به خود مشغول کرده است؛ راه‌های جدید منطقه و شاهراه‌های جدید جهان در قالب کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب که از منطقه قفقاز آسیای میانه عبور خواهد کرد و قفقاز و آسیای میانه چهارراه‌های این اتصال خواهند بود؛ ازاین‌رو نقش اصفهان که در گذشته در گذرگاه جاده ابریشم، نقشی اساسی بوده، در کریدور شمال به جنوب هم قابل‌توجه است؛ با این شرط که نگاه مسئولان اصفهان به جایگاه اصفهان در شاهراه‌های آینده جهان باشد که مطمئنا با سیاست‌گذاری‌های درست می‌توان به این مهم دست پیدا کرد.»
نیاز به ایجاد پروازهای مستمر از اصفهان به شهرهای مختلف روسیه
خسروشاهی می‌افزاید: «صنعت گردشگری روسیه هم در حوزه جذب گردشگر و هم ارسال گردشگر به سراسر جهان بسیار قوی است. اصفهان به‌عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در ایران، می‌تواند به جذب گردشگران روسی در این فضا کمک کند. با توجه به مشکلاتی که روسیه در ارتباط با غرب دارد و همچنین کاهش ارزش روبل در برابر دلار، ایران قطعا می‌تواند یک مقصد مهم گردشگری برای روس‌ها باشد،که اصفهان در این فضا می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران، نقشی چشمگیر ایفا کند. ایجاد پروازهای مستمر از اصفهان به شهرهای مختلف روسیه همچون مسکو، سن‌پترزبورگ و کازان، می‌تواند این روند را تسهیل کند.»
استفاده از تجربیات روسیه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و بازیافت منابع
پژوهشگر حوزه قفقاز همچنین به لزوم تقویت همکاری‌های علمی و آموزشی بین اصفهان و روسیه اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر، برخی از دانشگاه‌های اصفهان همکاری‌های خوبی با دانشگاه‌های روسیه در قالب تبادل علمی و دانشجو دارند؛ اما این همکاری‌ها باید با علاقه و انگیزه بیشتری گسترش یابد. علاوه بر این، در حوزه انرژی، اصفهان می‌تواند از تجربیات روسیه در زمینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و بازیافت منابع استفاده کند و در این حوزه همکاری‌های مشترکی داشته باشد. آن‌طور که رئیس‌جمهور ایران نیز بر این موضوع بسیار تأکید دارد و به‌نوعی ایران در حال حرکت به سمت استفاده از منابع انرژی جایگزین است که روسیه در این زمینه پیشرفت‌های خوبی داشته و می‌توان از این ظرفیت به‌خوبی استفاده کرد.»
او در ادامه می‌افزاید: «اصفهان همچنین در زمینه کشاورزی و تأمین محصولات کشاورزی برای روسیه ظرفیت‌های زیادی دارد و می‌تواند به‌عنوان پیشران صادرات محصولات کشاورزی به روسیه به دلیل عدم تولید کافی بسیاری از محصولات کشاورزی روسیه، اقدام و با به‌روزکردن صنایع فرآوری و بسته‌بندی خود، بیشتر این نیازها را برطرف کند.»
صادرات هنر اصفهان به روسیه
خسروشاهی همچنین به همکاری‌های فرهنگی اشاره و تصریح می‌کند: «یکی از بهترین راه‌ها برای نزدیک‌ترشدن ایران و روسیه، همکاری‌های فرهنگی است. برگزاری رویدادهای مشترک مانند نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و کنفرانس‌ها، می‌تواند به تقویت روابط دو ملت کمک کند. ایجاد یک مرکز فرهنگی در اصفهان با محوریت روابط فرهنگی ایران و روسیه نیز می‌تواند بازار صادراتی خوبی برای هنر اصفهان فراهم کند؛ فضایی که می‌تواند به توسعه اقتصادی با جذب سرمایه‌گذار و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید بینجامد؛ بستری که البته می‌تواند به توسعه روابط علمی فرهنگی اصفهان با روسیه نیز کمک کند.»
استفاده از ظرفیت کنسولگری روسیه در اصفهان
پژوهشگر حوزه قفقاز در ادامه به وجود کنسولگری روسیه در اصفهان اشاره و تأکید می‌کند: «استفاده از ظرفیت کنسولگری روسیه در اصفهان برای گسترش دیپلماسی فرهنگی، علمی و اقتصادی ضروری است؛ فرصتی عظیم که استاندار باید از آن به بهترین نحو ممکن بهره‌برداری کند تا همکاری‌های دوجانبه به شکلی ملموس‌تر و مؤثرتر پیش برود.»
تقویت روابط خواهرخواندگی در بستر همکاری‌های ایران و روسیه
خسروشاهی همچنین در خصوص اهمیت روابط بین‌استانی دو کشور ایران و روسیه که یکی از نکات تأکید شده در معاهده راهبردی بین ایران و روسیه است، عنوان می‌کند: «یکی از بخش‌های مهم این معاهده، همکاری‌های بین‌استانی است. در همین راستا و با توجه به روابط خواهرخواندگی اصفهان با سن‌پترزبورگ، باید تلاش‌های بیشتری برای گسترش این همکاری‌ها صورت گیرد. تنها برقراری روابط نمادین کافی نیست؛ روابط باید به همکاری‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی واقعی تبدیل شود. در این فضا همکاری‌های ایران و روسیه می‌تواند بستری برای قدرت بخشی به روابط اصفهان با خواهرخوانده‌هایش به شمار آید.»
او درنهایت به توافقات صورت‌گرفته میان ایران و تاجیکستان می‌پردازد و در خصوص بهره‌برداری اصفهان از این فضای همکاری دو کشور می‌گوید: «تاجیکستان، به‌عنوان یکی از کشورهایی که در گذشته بخشی از شوروی بوده و همچنان در بسیاری از موارد از سیاست‌های روسیه پیروی می‌کند، کشوری که 20درصد جمعیت آن در روسیه مشغول به کار هستند و به‌عنوان نقطه‌ای مهم در کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب به‌شمار می‌آید، می‌تواند نقش اصفهان را در مسیر این کریدورها به‌عنوان یکی از شاهراه‌های تبادلاتی آینده مهم جهان قابل‌توجه کند.»
