به گزارش اصفهان زیبا؛ «اگر شغل مناسب پیدا نمی‌کنی و درگیر مشکلات مالی هستی یا اینکه نمی‌توانی ازدواج کنی یا بیماری داری، با تغییر نام می‌توانی سرنوشت خودت را به‌طورکلی عوض کنی و زندگی جدیدی را برای خود یا خانواده‌ات رقم بزنی. کافی است اسمِ خود را تغییر بدهی و بر اساس حروف ابجد نام جدیدی را انتخاب کنی.» کانال‌ها و پیج‌های مختلفی این روزها در حال تبلیغ برای تغییر نام هستند؛ کانال‌هایی که مدعی هستند با عوض‌شدن اسم و استفاده از حروف ابجد، سرنوشت افراد تغییر پیدا می‌کند و زندگی آن‌ها زیرورو می‌شود و اتفاقات بسیار خوبی می‌افتد.
در یکی از این کانال‌ها نوشته شده است: «اسم شاید چیز خیلی جزئی در زندگی به نظر آید؛ ولی سرنوشتتان را تعیین می‌کند. اگر اسمِ شما حادثه‌ساز باشد، زندگی‌تان هم پر از حادثه خواهد بود!» یا «کسی که زندگی‌اش روی روال نیست، همیشه توی خانه با همسرش دعوا می‌کند یا پول ندارد و بیکار است یا بیماری دارد و همیشه مشکلی در زندگی‌اش هست. همه این‌ها فقط به خاطر اسمش است!» و «دیدید خیلی وقت‌ها توی کارهایتان گره می‌افتد؟ همیشه یک مشکلی توی زندگی‌تان هست؟ ماشینتان خراب می‌شود، درستش می‌کنید! اجاره خانه عقب می‌افتد و اجاره خانه را می‌دهید، یخچال خراب می‌شود!
خلاصه همیشه یک مشکلی هست که سرش حرص بخورید! همه این‌ها به خاطر اسم است!» صاحبان کانال‌های تلگرامی همه مشکلات افراد را به اسم و رسم آن‌ها ربط داده‌اند و به آن‌ها تلقین می‌کنند که برای خوشبخت‌شدن و بهبود وضعیت باید اسمِ خود را عوض کنند؛ موضوعی که در سال‌های اخیر بسیار باب شده است و در گوشه و کنارمان آدم‌هایی را می‌بینیم که به امید حل مشکلات خود، به این افراد مراجعه کرده‌اند و اسمِ خود یا فرزندانشان را تغییر داده‌اند. «مهدی» یکی از این افراد است.
می‌گوید نام پسرش «حسین» بود: «از وقتی به دنیا آمد، بیمار بود. خیلی دوا و درمان کردیم؛ اما خوب نشد؛ تا اینکه اطرافیانمان گفتند بیماری‌اش به خاطر اسمش است. نام “حسین” برای او سنگین است و همین هم سبب شده تا مریض شود. آدم‌های زیادی را معرفی کردند که تغییر نام را انجام می‌دادند. بالاخره پیش یکی از آن‌ها رفتیم و او با استفاده از حروف ابجد نام پسرم را تغییر داد. می‌گفتند او علوم غریبه را می‌داند.»
او می‌گوید که یک سال از تغییر نام فرزندش گذشته؛ اما هنوز اتفاقی نیفتاده و پسرش همچنان بیمار است. «محسن» اما می‌گوید تغییر نام خواهرش برای او آمد داشته و باعث شده تا ازدواج کند. می‌گوید تا قبل از این، خواستگاری‌های خواهرش به نتیجه نمی‌رسید: «بعضی توصیه کردند که نام او را تغییر دهیم. این کار را کردیم و چندماه بعد، خواهرم ازدواج کرد.»
چرا افراد نام خود را تغییر می‌دهند؟
تغییر نام در سال‌های اخیر در جامعه بسیار رخ می‌دهد؛ اما چندسالی است که توجه به حروف ابجد و تغییر نام بر اساس آن‌ها باب شده و عده‌ای برای رفع مشکلات خود به این موضوع روی می‌آورند. فضای مجازی نیز به این موضوع دامن می‌زند و با ترفندهای مختلف آن را ترویج می‌کند. در یکی از سایت‌های تعیین اسم توضیحی در باب علم اسامی نیز آمده است: «نام هر شخص در یکی از دسته‌های دوازده‌گانه قرار دارد که این دسته‌ها شامل چهار دسته اصلی و سه دسته فرعی است و دقت به این دسته‌ها در موقع انتخاب نام می‌تواند سرنوشت خانواده‌تان را به‌راحتی تغییر دهد. چهار دسته اصلی عبارت‌اند از: اشرافی، حادثه‌آفرین، کم‌درآمد و عرفانی و هرکدام از این‌ها عالی، عادی و متضرر را شامل می‌شوند».
این در حالی است که حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا علاءالدین، پژوهشگر علوم دینی در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» با اشاره به اینکه فلسفه نام‌گذاری ربطی به حروف ابجد ندارد بلکه ماهیت خود را دارد، می‌گوید: «زمانی که پیامبر (ص) در مدینه حکومت اسلامی را تشکیل دادند، اسامی را که نشانه‌ای از کفر و شرک و فساد داشت تغییر دادند و به‌جای آن نام‌هایی را انتخاب کردند که نمادی از توحید و معنویت داشتند.»
به گفته او، اسامی که در جامعه انتخاب می‌شوند طبعا بر اساس گرایش‌ها و ارزش‌های اسلامی است؛ بنابراین می‌طلبد اسامی شایسته‌ای انتخاب شود که از تأثیرگذاری بالایی برخوردار باشند.
این پژوهشگر علوم دینی با اشاره به تغییر نام بر اساس حروف ابجد که این روزها در جامعه رایج شده است، بیان می‌کند: «این مسئله به هیچ عنوان پایه و اساس شرعی ندارد و عده‌ای فقط در و دکان راه انداخته‌اند. اصلا این‌گونه نیست که اسمِ افراد در سرنوشت آن‌ها دخیل باشد؛ برای مثال صدام نیز نامش «حسین» بود؛ اما آیا این مسئله باعث آخر و عاقبت‌به‌خیرشدن او شد؟ این مسائل ریشه در خرافات و صوفیگری و درویشگری دارد، نه دین اسلام. متأسفانه اکنون برخی از روحانیون نیز به دلیل ضعف پژوهش‌های دینی به این موضوع دامن می‌زنند و خودشان نیز این کار را انجام می‌دهند؛ درحالی‌که در آیات قرآن و مبانی دینی و روایات به آن اشاره‌ای نشده است.»
به گفته او، عده‌ای از جهالت مردم استفاده و برای خود دکان راه‌اندازی می‌کنند؛ درحالی‌که این موضوع آسیب‌زاست و باعث رواج خرافه در جامعه می‌شود. در بین کشورهای مسیحی آمریکا را متدین‌تر می‌دانند؛ چراکه آن‌ها خرافه‌پرست‌تر از بقیه هستند و خیلی‌ها فکر می‌کنند خرافه بخشی از دین است؛ درحالی‌که نشانه جهل است.
تمایل بیشتر زنان به تغییر نام
تمایل به تغییر نام در جامعه افزایش یافته است و افراد زیادی به بهانه‌های مختلف دست به تغییر اسمِ خود می‌زنند. نتایج پژوهشی تحت عنوان «دگردیسی هویت و تغییر نام اشخاص؛ بررسی نام شناختی اجتماعی» که در نشریه مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران به انتشار رسیده است، نشان می‌دهد از میان کسانی که اسمِ خود را تغییر داده‌اند 22/5 درصد پسر و 77/5 درصد دختر بوده‌اند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، تمایل به هویت ملی در دانشجوهای پسر و هویت فراملی در دانشجوهای دختر بیشتر وجود دارد.
همچنین تغییر نام از نام‌های مذهبی کهن به مذهبی جدید و توجه به نام‌های ملی در دانشجویان پسر بیشتر دیده شده است؛ درحالی‌که دانشجوهای دختر بیشتر به تغییر نام از ملی و مذهبی به فراملی گرایش داشتند. در میان انگیزه‌های تغییر نام در میان دانشجوهای پسر، علاقه شخصی و ایرانی بودن نام (انگیزه درونی و بیرونی) و در میان دانشجوهای دختر، ارتقای جایگاه و زیبابودن نام (انگیزه درونی) مهم‌ترین عامل بوده است. تغییر نام متقاضیان زیادی دارد. خرافه‌پرستی، قدیمی‌بودن اسم و زیبا نبودن و… باعث شده است تا افراد دست به تغییر نام بزنند.
مجتبی یکتامنش، مدیرکل ثبت‌احوال استان در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» می‌گوید: «متقاضیان تغییر نام از تمام اقشار هستند؛ حتی زنان مسن نیز برای تغییر نام اقدام می‌کنند. برخی نیز بنا به خرافه این کار را انجام می‌دهند؛ برای مثال افراد نزد فالگیر رفته‌اند و او به آن‌ها گفته است که برای حل مشکلاتشان باید اسمِ خود را عوض کنند. متأسفانه این مسئله اصلا صحت نداشته و تغییر اسم هیچ تأثیری بر زندگی افراد ندارد. برخی با این ترفندها از ناآگاهی مردم سوءاستفاده می‌کنند و دست به کلاه‌برداری می‌زنند؛ مثلا برای تغییر نام با حروف ابجد از 500 هزار تومان تا 15 میلیون تومان پول می‌گیرند؛ درحالی‌که اصلا چنین چیزی صحت ندارد.»
او با اشاره به اینکه ثبت‌احوال برای تغییر نام‌های غیرمذهبی محدودیتی ندارد، می‌گوید: «اما تغییر برخی از نام‌ها باید براساس آیین‌های داخلی صورت بگیرد؛ برای مثال برخی از اسامی مذهبی را خود ثبت‌احوال نمی‌تواند تغییر دهد و متقاضیان باید با ارائه دادخواست به مراجع قضایی درخواست خودشان را ثبت کنند تا بتوانند نامشان را عوض کنند.»
به گفته او، با توجه به اینکه نام کاری به عقاید مذهبی افراد ندارد و انتخابی است، تصریح می‌کند:«به خاطر همین، افراد می‌توانند اسم خود را تغییر دهند؛ برای مثال اسمِ فردی در شناسنامه چیز دیگری است؛ اما در خانه یا توسط دوستانش با اسمِ دیگری او را صدا می‌زنند که معمولا قاضی با تغییر این اسامی موافقت می‌کند. جدیدا نیز دادگاه‌های صلح به این موضوع ورود می‌کنند و تا پیش‌ازاین نیز ثبت‌احوال امکان اعتراض به رأی را داشت؛ اما اکنون معمولا این اتفاق نمی‌افتد و فرآیند تغییر نام به‌راحتی انجام می‌شود و نام آن‌ها بر روی مدارکشان نیز به‌تدریج تغییر می‌کند.»
افزایش 60 درصدی متقاضیان تغییرنام در استان اصفهان
به گفته یکتامنش، در سال‌های اخیر، تغییر نام نسبت به سال‌های گذشته با افزایش حدود 50 تا 60 درصدی مواجه شده؛ شاید دلیل آن نیز به خاطر تبلیغ در فضای مجازی یا صداوسیما بوده است. میل به تغییر نام در خانم‌ها بیشتر به چشم می‌خورد و تقریبا 70 درصد متقاضیان خانم‌ها هستند. برخی از تقاضاها نیز از سوی کسانی بوده که اسمشان با جنسیتشان مطابقت نداشته باشد یا اینکه بد تلفظ می‌شده یا مشکل نگارشی داشته است؛ برای مثال فردی مراجعه کرده بود که اسم او “حسن‌محمدعلی” بود. می‌گفت می‌خواهم به خارج از کشور سفر کنم و آنجا فقط قسمت اول نام را صدا می‌زنند. البته ممنوعیت‌هایی نیز وجود دارد؛ مثلا اسم‌های خارجی پذیرفته نمی‌شوند؛ مگر اینکه فرد مُصر باشد و مستنداتی بیاورد که آن برای سازمان مرکزی ارسال و بررسی می‌شود.»
به گفته او، نام‌های فاطمه و زهرا و رستا و هلما در پنج سال اخیر بیشترین فراوانی در اصفهان را داشته است. به گزارش «ایرنا»، قانون ضوابطی را برای انتخاب نام مقرر داشته است که طبق آن جز در موارد مصرح در قانون، افراد در انتخاب نام برای فرزند خود آزاد هستند. ماده ۲۰ قانون ثبت‌احوال مقرر داشته انتخاب اسامی که موجب هتک حیثیت و مقدسات اسلامی باشند، عناوین کشوری یا لشکری و القاب، نام‌های زننده و مستهجن، نام‌های نامتناسب با جنسیت، نام‌های معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش‌های والای انسانی و نام‌هایی که موجب تحقیر اشخاص می‌شود، ممنوع بوده و قانون تغییر آن‌ها را جایز دانسته است؛ همچنین درصورتی‌که شخصی معتقد باشد نام کوچک او اسمی نیست که به آن علاقه دارد و همگان او را به اسم دیگری می‌شناسند و او را به آن نام مخاطب قرار می‌دهند، با انجام مراحل قانونی می‌تواند اسم کوچک خود را تغییر دهد.
