به گزارش اصفهان زیبا؛ اصفهان به روال سال‌های قبل، پاییز و زمستان آلوده‌ای را پشت سر گذاشت؛ اتفاقی که مسبوق به سابقه است و سال‌هاست با فرا رسیدن فصل سرد، آسمان این کلان‌شهر سیاه می‌شود تا نفس کشیدن را برای شهروندانش سخت کند و جان آن‌ها را به ستوه آورد؛ به‌ویژه اینکه امسال و سال گذشته به دلیل کمبود گاز، مشعل‌های مازوت در نیروگاه نیز به مدار آمدند و شروع به سوزاندن این سوخت کردند.
هرچند بنا به گزارش‌های محیط‌زیست، اصفهان سال گذشته و در همین بازه زمانی ۱۷۴ روز هوای سالم و ۱۲ روز هوای پاک داشت؛ درحالی‌که این شاخص‌ها در سال جاری به ترتیب به ۱۶۸ و ۱۰ روز کاهش یافته است. همچنین این گزارش‌ها نشان می‌دهند در سال جاری (تا 30 دی) ۱۰۴ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲۲ روز ناسالم برای عموم در کلان‌شهر اصفهان ثبت شده است.
اماواگرهای خاموشی ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا
آلودگی‌های پی‌درپی در اصفهان، اما در حالی است که ایستگاه‌های سنجش در برخی از نقاط شهر خاموش هستند و اطلاعات دقیقی به شهروندان ارائه نمی‌دهند. خاموش بودن ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در برخی از نقاط مهم شهر و همچنین بعضی از شهرستان‌ها مثل لنجان و مبارکه و… همواره محلی برای بحث‌وجدل بوده است و بسیاری از شهروندان به آن گلایه دارند. دراین‌باره حسین احمدی‌کیا، مدیرگروه پژوهشی آلودگی هوای دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه حدود 18 ایستگاه سنجش آلودگی هوا در اصفهان وجود دارد که متعلق به شهرداری و محیط‌زیست است، بیان می‌کند: ایستگاه‌هایی که مربوط به محیط‌زیست است، فقط آلاینده‌های PM2. 5 را نشان می‌دهند. سایر ایستگاه‌ها اما هم PM2. 5 و هم گاز را نشان می‌دهند.
او در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» با اشاره به اینکه ایستگاه‌های محیط‌زیست، معمولا خاموش هستند، چون نیاز به کالیبره روزانه دارند، می‌افزاید: این ایستگاه‌ها درصورتی‌که خاموش نشوند، اعداد درستی را نشان نمی‌دهند. البته معمولا دستگاه تست در کنار آن‌ها قرار دارد و به سنجش آلودگی هوا می‌پردازد.
این استاد دانشگاه معتقد است: در تهران با جمعیت 10 میلیونی، حدود 22 ایستگاه سنجش آلودگی وجود دارد؛ بنابراین وجود 18 ایستگاه در اصفهان، منطقی و مطلوب است؛ حتی اگر 10 ایستگاه نیز روشن باشد، می‌تواند تا حدودی آلودگی هوای اصفهان را نشان دهد و مشکلی به وجود نیاورد.
بی‌پولی دستگاه‌ها را خاموش کرد!
احمدی‌کیا هزینه نگهداری از ایستگاه‌های محیط‌زیست را بالا می‌داند؛ آنجا که می‌گوید: کالیبره کردن ایستگاه‌ها نیاز به هزینه بسیار بالایی دارد؛ درحالی‌که محیط‌زیست بودجه آن‌چنانی برای انجام این کار ندارد. به همین دلیل است که ایستگاه‌های سنجش آلودگی در لنجان و نجف‌آباد و مبارکه و… معمولا خاموش هستند.
به گفته او، ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا نیز ممکن است دچار خطا شوند و اعداد نادرستی را نشان دهند. ممکن است شرایطی پیش بیاید که باعث اختلال در کار این ایستگاه‌ها شود؛ مثل عبور خودروی سنگین از کنار آن‌ها. البته این مسئله با توجه به روند آلودگی هوا در آن منطقه قابل‌تشخیص است. بابک صادقیان، رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان نیز دراین‌باره در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» با اشاره به اینکه یک شبکه 20 تایی از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در اصفهان وجود داشت، بیان می‌کند: اما در سال‌های اخیر به دلیل عدم تأمین منابع ملی و مشکلات فنی و تأمین نشدن قطعات تعداد این ایستگاه‌ها به‌مرور کم شد و به 10 عدد رسید. محیط‌زیست سعی دارد این 10 ایستگاه را که متعلق به خودش است و البته ظرفیت آن کامل نیست، در مدار نگه دارد. به گفته او، تمرکز این ایستگاه‌ها بر ذرات معلق PM2. 5 است.
صادقی می‌گوید: ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا دارای مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری هستند و به همین دلیل اکنون حدود چهار ایستگاه امکان انتقال دیتا بر سامانه را ندارند که در حال مکاتبه با سازمان محیط‌زیست هستیم تا مشکلشان حل شود.
این‌گونه که صادقیان می‌گوید: ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا به‌صورت شبانه‌روزی و آنلاین کار می‌کنند و به همین دلیل ممکن است برای آن‌ها مشکلی پیش آید و ایستگاه‌ها از مدار خارج شوند. اگر این ایستگاه‌ها به‌صورت آفلاین و با تأخیر اطلاعات ارائه می‌دادند، بسیار از مسائلی که یک‌باره اتفاق می‌افتد، قابل مدیریت کردن بود، اما هیچ دخل و تصرفی در داده‌های ایستگاه‌ها نبوده و نمایش اطلاعات سامانه عمدی و سهوی نیست. پشتیبانی سامانه نرم‌افزاری سنجش آلودگی هوا توسط یک شرکت پیمانکار طرف قرارداد با سازمان محیط‌زیست در تهران انجام می‌شود.
حمل‌ونقل؛ بلای جان سلامت شهروندان
آلودگی هوای اصفهان دلایل مختلفی دارد؛ عللی که باعث شده اصفهانی‌ها به‌ویژه در فصول سرد نتوانند هوای پاکی استشمام کنند. خاموشی ایستگاه‌ها اما باعث می‌شود که آمار و ارقام اشتباهی به شهروندان ارائه شود. جمشید لقایی، مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان به «ایمنا» درباره اختلال در ایستگاه‌های شهرداری می‌گوید: «گاهی اوقات ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای شهرداری اصفهان نیز با مشکلات فنی یا اتمام فیلتر مواجه می‌شوند که اعداد را غیرمعقول در سطح بسیار بالا یا پایین به هر علتی نشان می‌دهد، لذا با مشخص شدن نادرستی داده‌ها، از فهرست مجموعه‌های داده حذف خواهد شد و شاخص براساس میانگین‌های سایر شاخص‌ها اعلام می‌شود؛ اما امروز به هر علتی این هماهنگی انجام نشد، ازاین‌رو شاخص‌ها باید براساس میانگین سایر ایستگاه‌ها مندرج شود.»
آمار دستگاه آنالایزر سنجش ازن شهرداری اصفهان در ایستگاه خیابان ۲۵ آبان سنجیده می‌شود؛ ازاین‌رو به لحاظ آلودگی ازن، داده‌های ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوای شهرداری بیشتر وضعیت روزهای قرمز و بنفش را طی سال ثبت خواهد کرد. لقایی تصریح می‌کند: برای نمونه در فصل‌های بهار و تابستان که روزهای گرم سال زودهنگام یا دیرتر آغاز می‌شود، به دلیل انتشار گازهای ازن به‌عنوان آلاینده غالب در اوج گرمای هوا با روزهای بسیار ناسالم (بنفش) و ناسالم (قرمز) مواجه هستیم؛ لذا اختلاف در ثبت اعداد و تعداد روزهای سالم، ناسالم و پاک، بین دستگاه‌های شاخص کیفی شهرداری و محیط‌زیست اصفهان ایجاد خواهد شد.
او ادامه می‌دهد: این اختلاف داده‌ها و آمار از ایستگاه‌های محیط‌زیست و شهرداری اصفهان از نیمه دوم خرداد تا اوایل مهر به دلیل آلایندگی‌های ازن ایجاد می‌شود، اما در ماه‌های سرد سال با نبود آلاینده ازن، داده‌های دریافتی از ایستگاه‌های هر دو سازمان، بسیار نزدیک به هم گزارش و ثبت می‌شود.
