به گزارش اصفهان زیبا؛ پیری، فرایندی اجتنابناپذیر است که در اثر تغییرات تدریجی در بدن ایجاد مـیشـود. درواقع پیر شـدن به علت تغییری ناگهانی در اعمال فیزیولوژیک بدن نیست؛ بلکه نتیجه تغییرات تدریجی است که طی سالهای متمادی به وجود میآید. حالا برای اینکه بیشتر با این روند آشنا شوید و بدانید با چه رژیمی میتوان روند پیری را به تأخیر انداخت، نظر دکتر زینب مختاری، متخصص تغذیه و عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات امنیت غـذایـی دانـشگـاه علومپزشکی اصفهان را جویا شدیم که در ادامه میخوانید.
از دیرباز بشر به دنبال جاودانگی و عمر طولانی بوده است. امروزه نیز دانشمندان بهدنبال راههایی برای به تأخیرانداختن پیری و افزایش طول عمر هستند؛ اما عوامل مختلفی ازجمله ژنتیک و عوامل محیطی و نیز وضعیت تغذیه میتواند بر فرایند پیری اثرگذار باشد.
کمخوری و کمکالری
دراینبین کمخوردن و رژیمهایی با محدودیت کالری بدون سوءتغذیه ازجمله راهکارهای تغذیهای برای افزایش طول عمر است.
در این زمینه مطالعات پژوهشی متعددی انجام شده است؛ بهطوریکه رژیمهای کمکالری سبب افزایش طول عمر در موجودات با ساختار سادهتـر نظیر مخمرها، کرمها و موشها میشود.
باوجوداین، اثرات چنین رژیمهایی هنوز بهطور کامل شناختهشده نیست. پژوهشهای مختلف نشان میدهند که کمخوری یا رژیمهای با کالری کم میتواند تحلیل مغز را به تأخیر بیندازد. علاوه بر آن، میتواند مشکلات استخوانی نظیر پوکی استخوان، آرتریت و نرمی استخوان را کاهش دهد؛ همچنین این رژیمها از طریق تأثیر بر ساعت زیستی بدن میتوانند عوامل افزایشدهنده طول عمر تولید کنند.
در ضمن منظور از رژیمهای کمکالری، دریافت کافی ویتامینها و ریزمغذیهای لازم برای بدن همراه با دریافت کمتر مواد غذایی نشاستهای و مواد غذایی پرچرب است. انواع مـختلف رژیمهای کمکالری وجود دارد که با افزایش طول عمر در ارتباط هستند.
رژیمهای روزهداری و شبهروزهداری که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند نیز ازجمله رژیمهای دارای خواص ضدپیری محسوب میشوند.
عادتهای غذایی سالم
عادتهای غذایی سالم ازجمله دریافت کافی آنتیاکسیدانها و فـلاونـولهـا از طریق اثـرگذاری بر وضعیت کروموزومهای بدن نیز میتوانند اثرات ضدپیری برای بدن داشته باشند. سیر، کورکومین(موجود در زردچوبه)، زنجبیل، انگور قرمز، چای سبز و ویتامینهای C و E ازجمله منابع غذایی سرشار از آنتیاکسیدانها هستند.
آلوسیاه، شکلات تیره، کاکائو، توت سیاه و تمشک سیاه نیز منابع غنی از فلاونولها هستند که میتوانند در این زمینه تأثیرگذار باشند.
بهطورکلی دریافت حدود سه تا چهار واحد میوه و دریافت کافی سبزیها و انواع سالادها میتواند باعث افزایش دریافت کافی آنتیاکسیدانهـا شـود. درواقع بـهـتـر است میوه و سبزیهای سرشار از آنتیاکسیدان در برنامه غذایی به اندازه لازم گنجانده شوند.
غذاهای کمنمک
یافتههای پژوهشهای اخیر نشان میدهد که نمک میتواند سبب کاهش عـوامـل ضـدپیری در خون افراد شود.
علاوه بر آن، از طریق مکانیسمهای سلولی فرایند پیری را تسریع کند. مصرف غذاهای پرنمک و استفاده از نمکدان در وعده غذایی سبب افزایش دریافت نمک دریافتی روزانه میشود؛ بـنـابـرایـن تـوصـیـه میشود دریافت مواد غذایی پرنمک نظیر فستفودها، انواع غذاهای کنسروی و غذاهای دودی در زمان جوانی و میانسالی تا حد امکان بهطور محدود مصرف شود.
آب کافی
پوست انسان ازجمله بخشهایی از بدن است که تحت تأثیر افزایش سن و پیری قرار میگیرد. دراینبین تغذیه ناصحیح در طول زندگی هر فرد یکی از عوامل اصلی پیری پوست محسوب میشود.بهتر است بدانید دریافت آب کافی در طول روز سبب حفظ سلامتی پوست میشود. علاوه بر این، پیروی از رژیم غـذایی متعادل و متنوع میتواند اثرات ضدپیری بر وضعیت پوست داشته باشد.
پروتئین کافی
دریافت کافی پروتئین از منابع غذایی گیاهی نظیر حبوبات و گوشت سفید میتواند در حفظ بافتهای کلاژن پوست اثرگذار باشد.
در مـقابـل مـصـرف سـیگـار، قـلـیـان، الکـل، دریـافـت شکـر و کـیـک و شیرینیها میتواند از طریق افزایش التهاب، افــزایــش رنگدانههای پـوســت، کـاهـش سفتی و شادابی پوست سبب تسریع اثرات پیری بر پوست شود.
پروبیوتیکها و پرهبیوتیکها
میکروفلور روده ازجمله عوامل تأثیرگذار در بدن انسان است. اگرچه ارتباط بین میکروبهای روده و عوامل ضدپیری در بدن انسان هنوز بهطور کامل شناخته نشده است، باوجوداین، تحقیقات مختلف نشان میدهند که میکروبهای روده با ترشح عوامل مختلف میتـوانـنـد بر فـرایـنـدهای مرتبط با پیری نظیر التهاب و استرس اکسیداتیو اثرگذار باشند.
علاوه بر آن، پیری سبب میشود ترکیب میکروفلور روده تغییر پیدا کند؛ لذا توصیه میشود مصرف مواد غذایی غنیشده با پروبیوتیکها نظیر ماست و پنیر پروبیوتیک، دوغ کفیر، مکمل پروبیوتیک(زیر نظر متخصص تغذیه)، موادغذایی با فیبر بالا نظیر میوهها و سبزیها و پرهبیوتیکها در برنامه غذایی هر فرد اضافه شود.
پرهبیوتیکها که شامل مواد غذایی مقاوم به هضم و تخمیرپذیر در روده است نیز سبب بهبود ترکیب فلور روده میشود.
پیاز، مارچوبه، سیر، حبوبات و غلات کـامـل ازجمله منابع غذایی پرهبیوتیک محـسـوب میشـونـد.
افزایش میکربهای مفید روده نظیر لاکتوباسیلوسها و بیفیدوباکترها هم میتواند سبب افزایش سلامت روده و پیشگیری از مواد تسریعکننده پیری شود.