به گزارش اصفهان زیبا؛ در قلب فلات ایران، شهری باشکوه از تاریخ و هنر ایستاده است؛ اصفهان، نگین نیمهجان جهان، که نهتنها در گنبدهای فیروزهای و پلهای سربهفلککشیدهاش، بلکه در سینما و خاطرههای هنریاش نیز نفس میکشد.
این شهر، زادگاه مردان و زنانی است که با هنر جانشان، سینما و تلویزیون ایران را زنده نگاه داشتهاند. از نقشآفرینیهای ماندگار روی پرده نقرهای تا تصویرگریهای تأثیرگذار در قاب کوچک خانهها، بازیگران اصفهانی نهفقط بااستعداد، که با عشق به ریشههای هنریشان، تاریخ سینمای ایران را رقمزدهاند.
اینجا اصفهان تنها یک جغرافیا نیست؛ یک «سبک» است در بازیگری، ترکیبی از ظرافت لهجه اصیل، صلابت شخصیتپردازی و عمقی که از فرهنگ غنی این دیار آب میخورد.
امروز 14 اردیبهشت در تقویم ایرانیان روز بازیگر است. بر همین اساس، در ادامه با زندگی هنری و حرفهای چندنفر از بزرگان سینما و بازیگری اصفهان آشنا میشویم.
نصرتالله وحدت
اسطوره کمدی و پایهگذار تئاتر اصفهان
-16 شهریور 1304 تا 15 مهر 1399
-نمایش: 120 نمایش ازجمله «خلیفه یکروزه»
-که منجر به ورود او به عرصه هنر شد.
-سینما: بیش از 43 فیلم ازجمله عروس فرنگی
-(1343، برنده جایزه دلفین طلایی جشنواره آسیایی)، یک اصفهان در نیویورک، مردی از اصفهان و دنیای پول
-همکاری با: رضا ارحام صدر (تأسیس تئاتر سپاهان) و محمدعلی کشاورز
-شاخصه هنری: نماد طنز اصیل اصفهانی و یادآور هنر بیپروا
رضا ارحام صدر، شکرپاره اصفهان
و طنزپردازی که صدای مردم شد
-12 اردیبهشت 1302 تا 24 آذر 1387
-متولد: محله پاقلعه اصفهان
-نمایش: رفیق ناجنس، بوقلمونها، اداره کاریکاتورسازی
-سینما: 17 فیلم سینمایی ازجمله شبنشینی در جهنم (1336)
-جعفرخان از فرنگ برگشته (1366)، افسانه لاجوردی (1370)،
-نصف جهان (1371)، درسا (1384)
-تلویزیون: تلهتئاتر وادنگ و سریال هزارویکشب
-تأسیس گروههای پیشرو: تئاتر سپاهان و گروه هنری ارحام
-سایر فعالیتها: ساخت هتل عباسی
-پایهگذار: تئاتر مدرن ایران و مکتب کمدی انتقادی (مکتب تئاتر اصفهان)
-شاخصه هنری: بداههپردازی بیهمتا: نمایشهایش بدون متن ازپیشنوشتهشده اجرا میشد و هر شب با واکنش -مخاطبان تغییر میکرد. این سبک، او را به استادی بیبدیل در بداههگویی تبدیل کرد.
محمدعلی کشاورز
پدرسالار سینمای ایران
-26 فروردین 1309 تا 25 خرداد 1399
-تولد: محله سیچان اصفهان
-اصالتا: گرجی/ تحصیلات: تحصیل در هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک
-نمایش: خودکشی (1339، به کارگردانی علی نصیریان)، ویولنساز کرهمونا، آنتیگون، ادیپوس شهریار، سیاوش بر باد و دوزخ
-سینما: شب قوزی (1343، فرخ غفاری)، مادر (1368، علی حاتمی)، زیر درختان زیتون
-(1373، عباس کیارستمی)، صادق کرده (1351، ناصر تقوایی)، آقای هالو (داریوش مهرجویی)، کمالالملک و پدرسالار
-تلویزیون: داییجان ناپلئون، آتش بدون دود، سربداران، پدرسالار و هزاردستان
-موفق به دریافت: نشان درجهیک فرهنگ و هنر
-نامزد: سیمرغ بلورین برای فیلم «مادر»
-جایگاه و افتخارات: عضویت در گروه پنجتن سینمای ایران به همراه علی نصیریان، عزتالله انتظامی، داوود رشیدی و جمشید مشایخی/ شاخصه هنری: به قول امین تارخ، کشاورز پشت هر نقش را به خاک میمالید و آن را مال خود میکرد.
صدرالدین حجازی
ترازوی هنر
-16 مرداد 1327 تا 24 شهریور 1403
-تحصیلات: دانشگاه هنر تهران
-نمایش: تله و صیادان
-سینما: زنجیرهای ابریشمی (1364)، ناخدا خورشید، سنتوری، تردید و آژانس شیشهای
-تلویزیون: کوچک جنگلی (1363)، مختارنامه، روزی روزگاری، تنهاترین سردار، تفنگ سرپر، زیرزمین و چاردیواری
-جوایز:«اسب طلایی» در سال 1356
-بهعنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد تئاتر
-شاخصه هنری: او نهتنها بازیگری چندبعدی بود؛ بلکه بهعنوان شاعر و نویسنده نیز آثاری از خود بهجا گذاشت. او با صدای رسا و منحصربهفردش در گویندگی نیز شناخته میشد.
هوشنگ حریرچیان
ستاره بیمدال هنر ایران
-20 مرداد 1311 تا 30 مرداد 1403
-تولد: در اصفهان/تحصیلات: دیپلم از دبیرستان اقدسیه اصفهان ورود با تئاتر اصفهان زیر نظر ناصر فرهمند
-تئاتر: عضویت در تئاتر سپاهان
-سینما: جعفرخان از فرنگ برگشته (1366)، فرش باد (1381)، یک بوس کوچولو (1384)، قاعده بازی (1385)، آخرین شب نیایش (1400)
-تلویزیون: شو نقشجهان (1343)، عکاسباشی (1348)، آشپزباشی (1389)، ساختمان پزشکان (1390) و پژمان (1391)، هشتبهشت و تفنگ سرپر
-سایر فعالیتها: گویندگی، تهیهکنندگی وکارگردانی برنامههای تفریحی رادیو اصفهان
-شاخصه هنری: حریرچیان با حضوری پررنگ در نقشهای طنز و شخصیتهای محلی، همواره اصالت اصفهانیاش را حفظ کرد.
سروش صحت
معمار طنز و قصههای ماندگار
-8 آذر 1344
-تولد: نائین اصفهان
-ورود با: مجموعه طنز جنگ 77
-سینما: بیش از 30 فیلم ازجمله شراره (1378)، نان، عشق و موتور 1000، گاوخونی،50 کیلو آلبالو، صبحانه با زرافهها (1402)
-تلویزیون: ساختمان پزشکان (1389)، پژمان (1392)، لیسانسهها (1395-1398)
-نمایش خانگی: کارگردانی سریال مگه تموم عمر چندتا بهاره؟(1402)
-جوایز: سیمرغ بهترین کارگردانی (1398) برای فیلم «جهان با من برقص»
-سایر فعالیتها: مجری برنامه پرمخاطب «کتابباز» (1395-1400)، افتتاح شهر کتاب اصفهان در سال 1397
-شاخصه هنری: طنز انتقادی و پرداختن به مسائل اجتماعی، همچنین استفاده از استعارهها برای بازتاب مفاهیم فلسفی
جهانبخش سلطانی
آخ ناتون سریال «یوسف پیامبر»
-1330
-ورود با: فیلم افق (1367) به کارگردانی رسول ملاقلیپور
-نمایش: کارگردانی نمایشهایی مانند که عشق آسان نمود اول (1386)
-سینما: شرم (1370، کیومرث پوراحمد)
-حمله خرچنگها (1371)، مهریه بیبی (1373) و دل بیقرار (1391)
-تلویزیون: قصههای مجید (1369)، مردان آنجلس (1377)
-یوسف پیامبر (1387-1383)
-جوایز: سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر (1370) برای فیلم «شرم»
حسن اکلیلی
طلایهدار طنز اصفهانی
-1332
-تحصیلات: دیپلم طبیعی از دبیرستان ادب اصفهان و شاگرد رضا ارحامصدر
-نمایش: بیش 25 نمایش ازجمله رمال باشی (1367)، مردهخور (1367)، قهرمان عوضی (1376)
-سینما: هوای تازه (1365)
-سلام سرزمین گمشده من (1367)، جنگجوی پیروز (1377)
-تلویزیون: آقای گرفتار (1370)، پشت کوههای بلند (1391)
-تهیهکنندگی: دخالتی (1372) و غفلت (1375)
-شاخصه هنری: اکلیلی با ترکیب لهجه اصفهانی، حرکات موزون و دیالوگهای طنزآمیز، سبکی خاص خلق کرد که هم مردمپسند بود و هم حامل پیامهای اجتماعی. نمایشهایش اغلب به مسائلی چون فقر، تبعیض و ریاکاری میپرداختند؛ اما با زبانی شیرین که مخاطب را میخنداند و به فکر وامیداشت.
محمد نریمانی، چهره پیشکسوت
تئاتر اصفهان و مدیر هنرهای نمایشی
-1340
-تحصیلات: دیپلم دبیرستان صارمیه اصفهان
-ورود با: نمایشهای دبیرستانی
-تئاتر: فرشتگان، صدای تیر، ثبتنام، لج و لجبازی (1370) و مجلسیها (1383) به عنوان دو اثر شاخص او شناخته میشوند.
-تلویزیون: خواستگاری، مستند داستانی سفر سبز (1370)، خشت اول، کلاف
-جوایز و افتخارات: بهترین بازیگر در جشنواره دانشآموزی اصفهان (۱۳۵۵)، تقدیر از سوی ریاست فرهنگ و ارشاد اصفهان و نهادهای آموزشی و حضور مؤثر در جشنوارههای معتبری مانند «رضوی» و «فجر» با نمایش «دزد آب»
-شاخصه هنری: نریمانی با ترکیب طنز اجتماعی و روایتهای اصیل اصفهانی، آثاری خلق کرده که هم مخاطب عام را جذب میکند و هم نقدهای کارشناسانه را برمیانگیزد.
قدرتالله ایزدی
آقارشید اصفهان
-4 تیر 1335
-تولد: گز برخوار اصفهان/نام هنری: آقا رشید
-تئاتر: خواستگاری (1364)، رؤیای ژاپن (1375)
-عروس نمایشگاه (1376) و یک در دوهزار دردسر (1382)
-سینما: اتلمتلتوتوله (1370) به کارگردانی ایرج طهماسب
بازگشت لوک خوششانس (1391)، مفتبر (1402) و کفایت مذاکرات (1403)
-تلویزیون: کارآگاه رشید (1385)، المشنگه (1388)
شمعدونی (1393) و مگه تموم عمر چندتا بهاره (1402)
-جوایز و افتخارات: برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر مرد کمدی در سال ۱۴۰۳
برای سریال «مگه تموم عمر چندتا بهاره»، اجراهای بینالمللی در لندن، پاریس
دبی و ترکیه بهعنوان سفیر طنز ایرانی
-سایر فعالیتها: استخدام آموزشوپرورش در سال 1358 به عنوان معلم کلاس اول و ناظم
-شاخصه هنری: او بهرغم داشتن قدی کوتاه نام هنری رشید را برای خود برگزید و به طنازی روی صحنه و جلوی دوربین پرداخت.
کیومرث پوراحمد، راوی هویت ایرانی
-25 آذر 1328 تا 16 فروردین 1402
-ورود: نقدنویسی در ماهنامه فیلم
-دستیاری: نادر ابراهیمی در مجموعه آتش بدون دود (1353) / تئاتر: خرده خانوم
-سینما: قصههای مجید (1369)، خواهران غریب (1374)، اتوبوس شب (1385)، شب یلدا (1379)
-تلویزیون: سرنخ (دهه 70)، تابستان سال آینده و باران (دهه 60)
-جوایز: برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر در سال 1374 فیلم «خواهران غریب»
-شاخصه هنری: او جهان سینمایی خود را با ادبیات، تضادهای اجتماعی و عشق به انسانها آمیخت.
امرالله احمدجو
جلوه فرهنگ بومی
-1 دی 1332
-تولد: میمه اصفهان
-تحصیلات: رشته فیلمبرداری از مدرسه عالی تلویزیون و سینما
-ورود با: فیلم شاخههای بید
-تلویزیون: روزی روزگاری (1370)، دنیای وارونه (1376)، تفنگ سرپر (1381) و پشت کوههای بلند (1391)
-جوایز: دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر برای فیلم «شاخههای بید»
-شاخصه هنری: امرالله احمدجو با ترکیب اخلاق، فرهنگ و روایتهای بومی، آثاری خلق کرده که فراتر از سرگرمی، آیینهای از جامعه ایرانی است.
همایون اسعدیان، چهره چندوجهی سینما و تلویزیون
-25 بهمن 1337
-تحصیلات: ناتمام در رشته سینما (دانشکده هنرهای دراماتیک)
-ورود با: بازیگری فیلم گفت هر سهنفرشان (1359)
-تلویزیون: چراغ جادو (1379) و لحظه گرگومیش (1397)
-عکاسی: فیلم دبیرستان (1365) / برنامهریزی و دستیار کارگردانی: مار و دو همسفر
-کارگردانی: نیش (1373) / تهیهکنندگی: خسوف و شریک جرم
-نویسندگی: طلا و مس (1387)، شب روباه و آخر بازی
-جوایز و افتخارات: بهترین عکاسی برای فیلم «دو همسفر» در جشنواره فیلم فجر (1372)، دیپلم افتخار بهترین کارگردانی برای «آخر بازی» در جشنواره فیلم فجر (1379) و نامزدی بهترین کارگردانی تلویزیونی برای «لحظه گرگومیش» در جشن حافظ (1398)
-شاخصه هنری: اسعدیان، هنرمندی جسور و صریحاللهجه است که همواره از حقوق هنرمندان و مواضع صنفی دفاع کرده و زندگی هنری او، ترکیبی از خلاقیت، پشتکار و تعهد به هنر متعهد است.
