به گزارش اصفهان زیبا؛ محله مصلی از آن محلههای قدیمی است که داشتههای تاریخی زیادی دارد. در شمال شرق فلکه طوقچی از خیابان مصلی، محدوده محله شروع میشود. نام محله از مسجد بزرگی که قرار بود روزی مصلای بزرگ اصفهان بشود، گرفته شده است.
آنچه در کتب تاریخی آمده است: «مصلای تخت پولاد قریب 20جریب مساحت داشت که قدیمالایام، روز 21 رمضان و شبهای جمعه مشحون از مردم بود. از 1300 هجری به بعد که در تخت فولاد مصلی ساخته شد، مصلی خارج دروازه طوقچی که قبل از دیالمه، مصلای شهر بود کمکم از اهمیت افتاد.
مصلی طبق طومار شیخ بهایی، از مادی شایج 10 سهم حقآبه داشته که این سهم، تا عهد پهلوی نیز ادامه داشته است. آخوند ملا محمدباقر فشارکی که یدی مبسوط در اخبار و فقه و زبانی فصیح بر منابر و وعظ و تألیفات و رسالات گرانمایه داشت، منبرش در مسجد مصلی و مسجد قطبیه برای خاص و عام برگزار میشد.»
مسجد مصلی، نگین محله مصلی است
آنچه در نقشههای شهری برای محدوده محله مصلی تعریف شده، این است که محله مصلی بین خیابانهای سروش، لاله، شهید امامجمعه و مادی مرغاب و خیابان اوحدی قرار دارد؛ محلهای پرتراکم و شلوغ که ظرفیتها و ویژگیهای خاصی دارد.
یکی از داشتههای محله مصلی، مسجد بزرگ مصلی است که قدمت و تاریخچه زیادی دارد که در آن کتابخانه و حوزه علمیه سالهاست فعالیت دارند. بعد از مدرسه بزرگ هاتف که تاریخ و افتخارات زیادی در اصفهان خلق کرده است، به امامزاده ابراهیم(ع) میرسیم؛ امامزادهای که در انتهای یک کوچه باریک واقع شده. تابلوی ورودی کوچه رنگورویی ندارد و تابلوی خاصی هم برای معرفی امامزاده نیست. حتی در داخل مقبره امامزاده هم نمیتوانی وجه تسمیهای از آن پیدا کنی. بعد از آن به مناره بزرگ محله مصلی که به مناره باغقوشخانه معروف است میرسی؛ منارهای که زیبایی آن بعد از گذشت قرنها هنوز تو را به شگفتی وادار میکند.
مناره باغقوشخانه؛ یادگاری از دوره ایلخانی
مناره باغقوشخانه یکی از ظریفترین و پرتزیینترین منارههای اواخر عهد ایلخانی است که در محله مصلی قرار دارد.کارشناسان باتوجهبه تزیینات و نحوه معماری، زمان تأسیس آن را قرن هشتم هجری و یادگار دوره ایلخانی میدانند.
نام دیگر این مناره مسجد «باباسوخته» بوده و ارتفاع آن ۳۸متر است. دلیل معروفیت این مناره به باغقوشخانه، مجاورت آن با باغقوشخانه است. تزیین آن به خط بنایی فیروزهای بر زمینه آجری است که بهطورمارپیچ کلمه «اللهاکبر» تکرار شده است. همچنین بالای این خط کوفی، کتیبه خط ثلث ساده با آیه «یا ایهاالناس انتم الفقراء الی الله و هو الغنی الحمید» و با زمینه کاشی فیروزهای و خطوط سفید و حاشیه لاجوردی قرار دارد که این کتیبه خطی با دو کتیبه خطا و اسلیمی در بالا و پایین آن محصور شده است.
این مناره باتوجهبه اینکه قسمتهای مختلفی از آن ۸۰ تا ۱۰۰ درصد تخریب شده بود با تأمین بودجه توسط میراثفرهنگی بهوسیله استاد «احمد همتیار»، یکی از استادان برجسته در رشته مرمت آثار باستانی با حفظ اصالت اثر و طبق آثار بهجامانده از قدیم در مهرماه سال ۱۳۸۵ مرمت شده است.
این مناره یکی از دومنارهای بوده که در دو طرف مسجدی به نام «مسجد باباسوخته» یا مصلی قرار داشته که جفت آن از بین رفته است. منار باغقوشخانه را «مناره طوقچی» و به واسطه مجاورت آن با آرامگاه علی بن سهل، مناره «علیبنسهل» نیز مینامند. قسمتی از تارک مناره و تزیینات کاشیکاری آن فروریخته است. در حال حاضر مناره در کنار مسجدی به نام امامزمان(عج) قرار گرفته که به گفته خادم مسجد این بنا مربوط به دوره سلجوقی و قرون سه و چهار هجری است. منار باغقوشخانه در خیابانی به نام علی ابن سهل قرار دارد. ابوالحسن علی ابن سهل ابن محمد ابن ازهر اصفهانی متوفی 280 هجری قمری در اصفهان و در زمان معتضد عباسی میزیسته است.
هجویری در «کشفالمحجوب» میگوید: «ابوالحسن علی ابن سهل نصرآبادی اصفهانی، عالم عارف زاهد و از قدمای مشایخ اصفهان است. جماعتی کثیر از علما و عرفا در حدیث و عرفان نزد او تلمذ نموده که از آن جمله سلیمان ابن احمد طبرانی، قشیری، ممشاد دینوری، ابوبکر محمد ابن عبدالله طبرانی هستند و از استادان وی میتوان به احمد ابن مهدی، جنید بغدادی، محمد ابن یوسف ابن معدان بناء اصفهانی و یونس ابن حبیب اشاره کرد.» علی ابن سهل در شمال قبرستان طوقچی در اصفهان، خانقاه و محل درسی داشته که بعد از فوت، پیکرش را در همان جا دفن میکنند و به «خانقاه مطهریه علی ابن سهل» معروف است.
