به گزارش اصفهان زیبا؛ نمایشگاه کتاب تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور که 11 روز در سال اهالی کتاب و صنعت نشر را درگیر می‌کند، مهم‌ترین فضا برای بروز و ظهور توانایی‌های ناشران است.
درواقع اگر فقط به وجه نمایشگاهی این رویداد توجه کنیم، بهترین فضاست تا همه اهالی حلقه نشر کتاب، از ناشر و نویسنده و مترجم گرفته تا طراح و ویراستار و مخاطب با یکدیگر آشنا شوند و تعامل‌های گسترده‌ای را در راستای پیشبرد اهدافشان در زمینه‌های مرتبط شکل دهند.
وجه فروشگاهی نیز جنبه دیگر است که هرچند به آن ان‌قلت‌هایی وارد است و بسیاری این وجه را خطا می‌دانند، از اولین‌سال برگزاری این رویداد در دستورکار بوده و ناشران شرکت‌کننده می‌توانند بخش چشمگیری از نقدینگی سالانه خود را از این طریق تأمین کنند.
حال، اگر ناشران را که ذی‌نفع اصلی نمایشگاه کتاب تهران‌اند، به دو دسته ناشران تهرانی و غیرتهرانی تقسیم کنیم، درمی‌یابیم که سود اصلی این رویداد، هم از لحاظ فروش و هم از لحاظ برقراری تعامل‌های نشری، سهم ناشران ساکن تهران می‌شود.
یک ناشر مستقل که تصمیم به حضور در نمایشگاه کتاب می‌گیرد، مجبور است هزینه‌های سنگینی را همچون اسکان و مسائل رفاهی و حمل‌ونقل به جان بخرد؛ تاجایی‌که اغلب با دخل‌وخرجی کاملا آشفته مواجه شده و ناچار است چند برابر سود حاصله را خرج این حضور 11روزه کند.
در سال‌های اخیر که وضعیت اقتصادی کشور با نوسان‌های چشمگیری روبه‌رو شده است، ناشران نیز به‌دلیل افزایش غم‌انگیز قیمت کاغذ از این وضعیت آسیب‌های فراوان دیده‌اند؛ به همین دلیل به‌جرئت می‌توان گفت که ترکش‌های اوضاع اقتصادی و افزایش هزینه‌های تولید کتاب به‌طور ویژه گریبان‌گیر ناشران غیرتهرانی شده است. شاهد این مدعا همین 11 روز برگزاری نمایشگاه کتاب است.
حال اگر ذره‌بین را کمی جابه‌جا کنیم، متوجه یک غیبت معنادار می‌شویم.
متأسفانه آمار دقیقی در دسترس نیست؛ اما با پرس‌وجو می‌شود به این نتیجه رسید که حضور ناشران غیرتهرانی در نمایشگاه کتاب تهران، به‌ویژه ناشران مستقل و غیرسازمانی، سال‌به‌سال کم‌رنگ‌تر شده و دور نیست روزی که این آمار به صفر برسد.
با توجه به اینکه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان آمار دقیقی از حضور ناشران اصفهانی در نمایشگاه کتاب ندارد، با بررسی میدانی و پرس‌وجو از اهالی نشر دریافتیم که تعداد ناشران حضوریافته از اصفهان کمتر از انگشتان دو دست بوده و نیمی از این آمار را ناشران وابسته و سازمانی تشکیل داده‌اند.
با این حساب باید منتظر روزی باشیم که کل غرفه‌های نمایشگاه را ناشران سازمانی و غیرمستقل پرکنند و ناشران مستقل نهایتا در نمایشگاه مجازی حضور یابند و فرصت تعامل‌های گسترده و امتیازهای ویژه حضور فیزیکی را برای همیشه از دست بدهند.
این در حالی است که سال‌های گذشته ناشران برای دریافت غرفه با یکدیگر رقابت می‌کردند و با تمام قوا در این رویداد حاضر می‌شدند.
در این میان، تدبیر دولت پیشین در خصوص راه‌اندازی نمایشگاه مجازی شایسته بود و توانست آن بخش مربوط به فروش را برای ناشران کل کشور که توانایی حضور فیزیکی را در نمایشگاه ندارند، تأمین کند؛ اما همان‌طور که گفته شد، فرصت تعامل‌های رودررو با اهالی این عرصه بزرگ از دست می‌رود.
و اما نقش اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در این خصوص چیست؟ قطعا این نهاد به مسائل و مشکلات عرصه نشر واقف است؛ بااین‌حال در سال‌های اخیر، از طرف مهم‌ترین نهاد فرهنگی استان که متولی عرصه نشر است، برای تأمین حداقل بخشی از امکانات رفاهی ناشران برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران حمایتی ارائه نشده است.
از سوی دیگر، سال‌هاست از نمایشگاه کتاب اصفهان نیز به‌عنوان جایگزینی هرچند کوچک خبری نیست و آخرین دوره برگزاری این رویداد مربوط به سال‌های پیش از کروناست.
آیا ناشران مستقلی که روی پای خود ایستاده‌اند و بدون هیچ حمایتی و تنها از راه سود حاصل از فروش کتب در این وضعیت نابسامان اقتصادی و گرانی ملزومات چاپ امرارمعاش می‌کنند، نیاز به فضاهایی برای تعامل‌های نشری و دیدن و دیده‌شدن ندارند؟ درحالی‌که تولید و چاپ تنها بخشی از فرایند نشر است و بدون ایجاد تعامل و آشنایی با دیگر فعالان عرصه نشر و مواجهه چهره‌به‌چهره با مخاطب، این فرایند ناقص می‌ماند.
شایسته است اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان به‌عنوان متولی اصلی صنعت نشر به نقش و جایگاه پدرانه خود بازگردد و عرصه را برای فعالیت گسترده ناشران به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی چرخه نشر فراهم کند؛ چراکه ناشران یکی از بازوهای تأمین‌کننده سواد و تزریق فرهنگ به جامعه‌اند و با لنگ‌شدن و نابودی آن‌ها، کُمیت فرهنگ کل جامعه لنگ خواهد زد و نابود خواهد شد!
