
بااینکه قوانین خاصی ازجمله قانون جرائم رایانهای در خصوص امکان وقوع و انواع جرائم در حوزه فضای مجازی به تصویب رسیدهاند که با ذکر عنوان و توضیح تخصصی، واسطههای تکنولوژیک نشر و سوءاستفاده غیرمجاز از آثار هنری را تشریح و ابعاد امکان بروز جرم توسط آنا واسطهها را به همراه مجازاتهای مصوب، تشریح کردهاند، اما هنوز برخی از قوانین قدیمی در بندهایی که به چاپ و تکثیر یا نشر آثار اشاره میکنند نیازمند تبدیل برخی مفاهیم به مصداقهای امروز هستند.





پیش از هر عنوانی لازم به توضیح است که در این یادداشت با مفهوم عمومی و ادبی واژه «وقف» مواجه هستیم نه تعریف تخصصی آن در ترمینولوژی (واژهشناسی) حقوقی. زیرا در اختیار قراردادن منافع برای اشخاص یا عموم مردم، در اصطلاح رایج وقف نامیده میشود. اما همین واژه در تعاریف حقوقی علاوه بر مفهومی که ذکر شد بار تخصصی بسیار گستردهتری دارد که در حوزه این یادداشت نیست. پس اینجا مراد از وقف، مفهوم سادهی انتقال منافع آثار هنری است.





به تازگی با انتشار اخبار تأیید شده و تأیید نشدهای مبنی بر برخی اتهامات اخلاقی علیه بعضی از هنرمندان شناخته شده، اعتبار آنها در برابر قضاوت مخاطبان قرار گرفته است. صرف نظر از اینکه این قبیل اتهامات به درستی عنوان شده باشند یا نه، در این یادداشت میخواهیم به این بپردازیم که آیا در آثار هنری مشترک، وقتی یک هنرمند خوشنام در کنار هنرمند دیگری که متهم به مسائل دونشأن هنر قرار گرفته باشد، نفر اول یا وراث وی میتوانند با حذف بخشی که توسط هنرمند دوم ایجاد شده است، پاکی نام پدید آورنده را حفظ کرده و وی را از اتهامات مطرح شده دور نگه دارند؟





علاوه بر پروندههای موضوعات هنری ساده و عادی در حوزه حقوق هنرمندان که تکلیف آنان در قانون روشن است، گاهی ممکن است با وضعیتهای دیگری نیز مواجه باشیم که شامل دعاوی و جرائم مرکب بوده تا حدی نیازمند تعیین تکلیف یا تفسیر باشند. بهعنوانمثال، اگر موضوعی از موضوعات مربوط به حقوق هنرمندان نیز به همراه اصل دعوا جریان داشته و به آن متصل شده باشد، باید نسبت به تفکیک این دعاوی و رابطه آنان با یکدیگر و تعیین دادگاه صالح به رسیدگی تعیین تکلیف شود.