تغییر آیین‌های سوگواری را باید بپذیریم

مراسم‌های سنتی سوگواری درحال تغییر هستند! در سال‌های اخیر، تصاویر و فیلم‌های مختلفی در فضای مجازی دست به دست شده‌اند که در آن عزاداران به جای پوشیدن لباس سیاه و شیون و زاری، لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند.

تاریخ انتشار: ۱۰:۳۰ - چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۴
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه
تغییر آیین‌های سوگواری را باید بپذیریم

به گزارش اصفهان زیبا؛ مراسم‌های سنتی سوگواری درحال تغییر هستند! در سال‌های اخیر، تصاویر و فیلم‌های مختلفی در فضای مجازی دست به دست شده‌اند که در آن عزاداران به جای پوشیدن لباس سیاه و شیون و زاری، لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند. خوانندگان در برخی از این مراسم، جایگزین مداحان شده‌اند و ناله و فغان برای فرد از دست رفته جای خود را به دف‌نوازی و خوش و بش با مهمانان داده‌ است.

موضوعی که تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» دلیل آن را تکثر جامعه می‌داند و می‌گوید: اگر امروز را با دیروز مقایسه کنیم، مرتکب خطا شده‌ایم؛ زیرا ایرانِ امروز، ایرانِ دیروز نیست و انتظارات نیز باید متناسب با این تغییرات دگرگون شوند. ساختار اجتماعی در گذشته قبیله‌ای بوده است و اکنون تغییر کرده؛ دیروز زنان در خانه می‌ماندند، اما امروز مشارکت بیشتری در عرصه‌های مختلف دارند. به گفته او، گروه‌های اجتماعی در مناسک مختلف، معناهای متعددی را دنبال می‌کنند؛ زیرا اگر این مناسک، برای آن ها معنا نداشته باشد، اصلا در آن شرکت نمی‌کنند؛ درواقع افراد بر اساس فهم فرهنگی خود کنش انجام می‌دهند.

این جامعه‌شناس درباره رنگ باختن آیین‌های سنتی سوگواری می‌گوید: تا دیروز ما با جامعه‌ای‌ یکدست روبه‌رو بودیم؛ به همین دلیل وقت عزاداری، همه سیاه می‌پوشیدند و شیون و زاری به راه می‌انداختند. اما جامعه اکنون متکثر است و صداها و سلیقه‌های زیادی در آن وجود دارد. چه اشکالی دارد که افراد در مراسم سوگواری سیاه نپوشند؟ اینگونه که آزاد ارمکی می‌گوید: بخشی از جامعه اعتقاد ندارد که برای مراسم عزاداری باید مراسم سنتی برگزار شود و به همین خاطر آن را به شکل دیگری برگزار می‌کنند.

به گفته او، حتی در عزاداری امام حسین (ع) که از دیرباز تا کنون برگزار می‌شود، همه‌ افراد سیاه نمی‌پوشند؛ این را من به عنوان کسی که در هیئت بزرگ شده‌ است، می‌گویم.

این استاد دانشگاه بیان می‌کند: در مراسم سوگواری، برخی گروه‌های اجتماعی سوگواری را با معنایی دیگر (مانند شادی) تفسیر می‌کنند و اعتقاد دارند که افراد پس از مرگ به دنیای دیگر می‌روند، پس واقعا نمرده‌اند! وقتی اجتماع متکثر می‌شود، همه یک‌شکل نخواهند بود. اتفاقا این نشان می‌دهد، جامعه همچنان دین‌دار و به سنت‌های اجتماعی به شکل‌های متنوعی پای‌بند است.

آنطور که این استاد دانشگاه معتقد است: بعضی از افراد درباره مرگ تعبیر مثبتی ارائه می‌دهند و معتقدند فرد بعد از فوت به جای دیگری می‌رود و زندگی دوباره‌ای در انتظارش خواهد بود.
به اعتقاد همین افراد این ایده که دنیای دیگری وجود دارد، دلیلی برای گریه باقی نمی‌گذارد؛ مگر این‌که بگوییم او از دست رفته است.