این روزها فعالان گردشگری کشور از حجم بالای سخت‌گیری سفارتخانه‌ها نسبت به مسافران ایرانی و مهاجر و پناهنده‌شدن شماری از مسافران اظهار نگرانی می‌کنند. روند صدور ویزا ها زمان‌برتر و هزینه‌برتر شده و ویزاهایی هم که صادر می‌شوند معمولا برای مدت کوتاهی هستند؛ مثلا ممکن است تقاضای ویزای شش‌ماهه هند بدهید؛ اما ویزای یک‌ماهه با امکان فقط یک هفته ماندن بدون امکان تغییر دلیل سفر، برایتان صادر کنند! ویزایی که نه می‌توانید با آن سفر کنید و نه دلتان می‌آید قیدش را بزنید. حالا سؤال این است که آیا همچنان که فاتحه گردشگری ورودی را خوانده‌ایم، باید فاتحه گردشگری خروجی را هم بخوانیم؟!
هفت‌خوان رستم ویزا هندوستان!
از آخر شهریورماه امسال با شروع اعتراضات، سفارت هند در ایران برای مدتی کار صدور ویزا را متوقف کرد و همین هم باعث شد بعد از شروع مجدد، تقاضای ویزا بیش از قبل باشد و کار برای همه سخت شود؛تا جایی که گفته شده بعضی‌ها که در مضیقه زمانی دریافت ویزا بوده‌اند، در روزهای اول ازسرگیری صدور ویزا، شب را در ماشین خوابیده‌اند تا صبح، نفر اولی باشند که اسمشان را در لیست می‌نویسند.
حالا اما قبل از ساعت 8 صبح باید به آژانس همسفران البرز در خیابان نلسون‌ماندلای تهران رسیده و اسمتان را در لیست متقاضیان تحویل مدارک ویزای هند نوشته باشید. بعد، می‌توانید روی صندلی‌های سالن انتظار بنشیند تا رأس ساعت 8یکی از کارکنان آژانس، لیست را به داخـل دفتـر ببـرد و سـاعـــت 8:30، یکی‌یکی افراد را برای تحویل مدارک فرابخواند. از اینجا به بعد سه‌مرحله در پیش دارید؛ تحویل مدارک و تأییدگرفتن، انگشت‌نگاری، تأیید نهایی، پرداخت هزینه ویزا و آژانس و دریافت رسیدی که باید بعدا موقع تحویل‌گرفتن پاسپورت همراهتان باشد.
نکته‌های کنکوری گرفتن ویزا!
اگر در موقع خوانده‌شدن اسمتان حضور نداشته باشید، نوبتتان از دست می‌رود. هر فرد باید قبل از فراخوانده‌شدن، فرم آنلاین ویزا را به زبان انگلیسی در سایت indianvisaonline.gov.in پر کرده و کدی را دریافت کرده باشد. همین فرم را به فارسی در آژانس چاپ کرده‌اند و قبل از تحویل مدارک باید همه اطلاعاتی را که در سایت به انگلیسی پر کرده‌اید، به فارسی هم برای آژانس پرکنید.تکمیل فرم انگلیسی یکی از پرچالش‌ترین بخش‌های روند تحویل مدارک است.
چرا که اگر یک اشتباه کوچک مرتکب شده باشید، باید دوباره از اول به‌صورت آنلاین فرم را پر کنید و کد جدید دریافت کنید که این روند دست‌کم نیم‌ساعت تا 45دقیقه طول می‌کشد. مثلا اگر در پاسپورتتان اسم اصفهان با ایی (E) نوشته شده و شما اسم صحیح اصفهان را با آی (I) در فرم بنویسید یا تاریخی را جابه‌جا کرده باشید، مجبورید نوبتتان را به نفر بعدی بدهید و خودتان مشغول پرکردن فرم جدید شوید که این کار در تلفن همراه هم امکان‌پذیر است.
ولی به‌دلیل کندی و اختلالات این روزهای اینترنت ایران معمولا زمان‌بر و آزاردهنده است؛ البته یک نکته که به تسریع روند تکمیل فرم کمک می‌کند، این است که لازم نیست عکستان را بارگذاری کنید. مسئــول تحویل‌گرفتن مدارک، خودش یکی از دوقطعه عکس 50*50 را که برایشان برده‌اید، به فرم منگنه می‌کند. از ساعت 8:30 تا ساعت 11 اوج کار آژانس است و بسیار پراسترس هم برای کارکنان و هم برای متقاضیان و تازه گاهی هم اینترنت قطع می‌شود و بخشی از این زمان به فنا می‌رود! مدارک را که تحویل می‌دهید و تأیید می‌شود، نوبت انگشت‌نگاری است و بعد باید پول بدهید.
مدارک را باید طبق لیست به متصدی آژانس تحویل بدهید؛ نه کمتر و نه بیشتر. روند و مدارک موردنیاز هم ممکن است نسبت به سال‌های قبل تغییر کرده باشد؛ چرا که هر بار که متصدی صدور ویزا در سفارت تغییر کند، ممکن است تغییراتی هم در روند و مدارک درخواستی لحاظ کند؛ پس اگر پیش از این ویزا گرفته‌اید، حالا دوباره باید همه‌چیز را از اول چک کنید.
حداقل هزینه ویزای هند؛ سه تا چهارمیلیون تومان
برای ویزای توریستی (Tourist Visa)، ویزای روزنامه‌نگاری (Journalist Visa) و ویزای دانشجویی (Student Visa) هزینه 85دلار به علاوه 200هزار تومان را باید در آژانس تهران بپردازید و این مبلغ در آژانس‌های اصفهان و مشهد متفاوت است؛ یعنی 100 دلار به علاوه 800هزار تومان باید بپردازید. تا آن‌ها مدارکتان را تحویل بگیرند و با پست به آژانس تهران بفرستند.آژانس تهران در کمتر از دوروز کاری بعد از ثبت مدارکتان در اصفهان یا شیراز مهلت دارد که مدارک شما را به سفارت بفرستد.
اگر بلیت پروازتان را رزرو نکرده باشید، می‌توانید به خود آژانس هزینه‌ای حدود 200هزار تومان بپردازید تا برایتان رزرو پرواز را بگیرند و روی پرونده بگذارند. همه کپی‌های مدارکتان باید روی برگه‌های A4 باشند. حتما هم باید بلیت رزرو باشد و نه خرید. که اگر پروازتان را خریده باشید، ممکن است ویزا دریافت نکنید! تاریخ دلارهایتان را باید چک کنید که جدید باشند (بعد از 2009 و البته گاهی هم گفته شده بعد از 2011) و مهر و پارگی و تاخوردگی هم نداشته باشند وگرنه آژانس قبول نمی‌کند. اما بخشی از متقاضیان ویزای هند هم ویزای تجاری (Business Visa) درخواست می‌کنند که هزینه دلاری این نوع از ویزا 280دلار است.
مصایب صندوق ارزی و ساعت برای مسافران ایرانی هند
می‌گویند از پیش از شروع سال جدید شمسی مسئولان تصمیم بر این گرفته‌اند که ساعت کار صندوق ارزی را کم کنند. هر شناسه ملی در بانکداری جمهوری اسلامی ایران، اجازه تراکنش روزانه تا سقف 10هزار دلار را دارد و حتی یک‌دلار هم بیش از این مبلغ امکان جابه‌جایی ندارد؛ بنابراین ممکن است به آژانس مراجعه کنید و مدارکتان را هم تحویل بدهید؛ ولی مدارکتان روز بعد برای سفارت ارسال شوند؛ چون آن روز سقف تبادل ارزی آژانس پر شده است.
این بستگی به تعداد و نوع ویزاهایی دارد که در آن روز و روز قبل در آژانس ثبت شده‌اند. مجموع مبلغ همه این ویزاها هم در روز باید کمتر از 10هزار دلار شود و تازه مبالغ ویزاهای ثبت‌شده اصفهان و مشهد هم در همین مبلغ کل، محاسبه می‌شوند. ساعت کار آژانس از 8:30 تا 5عصر است. تا ساعت 11:30 هر روز تحویل گرفتن مدارک انجام می‌شود. کارمند آژانس وجوه را تا ساعت 12:30 می‌تواند به بانک تحویل دهد. ساعت 16:30 هر روز کارمندی از آژانس پاسپورت‌ها را از سفارت تحویل می‌گیرد و حوالی 5 عصر به آژانس می‌رسد؛ بنابراین روز بعد با متقاضیانی که پاسپورتشان رسیده است تماس گرفته می‌شود تا برای تحویل‌گرفتن پاسپورت مراجعه کنند.
باید فکری کنیم برای تسهیل صدور ویزای هند برای ایرانیان!
اما سؤال این است که چه کارهایی می‌توان انجام داد تا روند اخذ ویزا برای ایرانیان تسریع و تسهیل شود و این همه زمان و انرژی از کارکنان آژانس و مسافرانی که متقاضی ویزا هستند هدر نرود؟! یک ایده، نوبت‌دهی اینترنتی است درسـت شبیــه مــراکـــز دیگــر مثـــل ویزامتریک؛ اما ماجرای نوبت دهی اینترنتی و بازار سیاهی که ایجاد شده نشان می‌دهد این ایده دست‌کم در اوضاع ایران، عملی و مناسب نیست.
ایده دیگر این است که از طرف هند، امکان ویرایش اپلیکیشن آنلاین ویزا به‌وجود بیاید؛ چرا که در زمان حضورم در آژانس متوجه شدم که دست‌کم از هردو نفر، یک‌نفر مشکلی در پرکردن اپلیکیشن آنلاین ویزا داشته و همین باعث هدررفت زمان و بروز استرس برای متقاضیان می‌شود. ایده بعدی هم افزایش ساعت کار آژانس و افزایش سقف تبادل صندوق ارزی است که خب دستیابی به هرکدام از این دو گزینه بسیار سخت و تا حدودی ناممکن است.
پس اجازه بدهید راه‌حلی را که تا به حال به ذهن خودم رسیده، عملی کنم. راه حل من، افزایش آگاهی عمومی نسبت به روند تحویل مدارک و صدور ویزاست. در سایت‌ها، از جمله سایت آژانس و سایت سفارت و سایت ویزای هند، اطلاعاتی وجود دارد؛ اما مکفی نیستند؛ بنابراین کل روندی را که تجربه کرده‌ام اینجا می‌نویسم تا شاید این تجربیات برای متقاضیان دیگر، راهنما و تسهیلگر باشد و بتوانند با مهیاکردن دقیق مدارک و به‌موقع حاضرشدن در آژانس، کمتر برای دریافت ویزا اذیت شوند.
