عصــرهـــای بـــلنـــد بهــاری تــابستانی وقتی هوا رو به خنکی میرود، وقت شهرگردی است. هم ورزش است و هم گردش! سیاحت است و زیارت. در متن پیش رو، برایتان از ده مسیر اصفهانگردی میگوییم که جان میدهند برای عصرهایی که بلندند و در این روزهای کرونایی که مجال سفر نیست و باشگاههای ورزشی هم تعطیل هستند، این سفرهای کوتاه درونشــهری میتــوانند بهـــتــرین و مناسبترین جایگزین باشند.
تاریخ و هنر در محله جلفای نو
محور جلفا قطعا یکی از مهمترین محورهای پیادهروی در اصفهان است. این محور میتواند از خیابان نظر میانی و تماشای منظر کلیسای «بتقهم(بیت لحم) مقدس» یا کوچه کلیسای «حضرت مریم» آغاز میشود و به «میدان جلفا» برسد.
مسیرتان را از کوچه سنگفرش کلیسای وانک بگیرید و به سمت غرب بروید تا به خاقانی برسید. ساختمان «مارتاپیترز» که متعلق به دانشگاه هنر اصفهان است، نقطه طلایی این مسیر محسوب میشود؛ ساختمانی که با رنگ سرخش من را همیشه به یاد ابیانه میاندازد. با عبور از خیابان حکیمنظامی، وارد خیابان خاقانی میشویم. از کوچه لت استرا یا هوانس شیرازی یا کوچههای بعدتر که به سمت جنوب میروند، میتوانید به کوچه سنگتراشها برسید و پیادهگردیتان را در مسیر این کوچه ادامه دهید. منظرهای کلیسایی و ساختمانهایی که حالا به دانشکدههای دانشگاه هنر تبدیل شدهاند، در این خیابان نظرتان را جلب میکنند و قدم به قدم کافه یا رستورانی هست که مقصد جذابی برای تاریخ و غذاگردی محسوب میشود، اما صبور باشید و پیادهگردیتان را تمام کنید و بعد یکی از آنها را برای حسن ختام یا استراحت انتخاب کنید.
از علیقلی آقا تا رحیمخان
یکی از محورهای معروف اصفهان که به یک حمام معروف شده، از خیابان جامی و «چهارسوق درب شیخ» با بازدید از «مقبره شیخ ابومسعود» آغاز میشود. با حرکت در امتداد مادی فدن، مسجد، حمام، بازارچه و کاروانسرا و زورخانه علیقلیآقا را میتوان دید. امتداد بازارچه، راسته محلههای قدیمی است که به خیابان مسجد سید میرسد. بازارچه بیدآباد و «مسجد سید» را میتوانید ببینید، «خانه شفتی»، «بازارچه شاطر باشی» و «حمام محمدرضا خان» بعد از مسجد است و سرانجام به بازارچه و «مسجد رحیمخان» میرسیم. در برگشت از مسیر دوم به سمت مسجد سید هم میتوان مسجد «درب کوشک» و چندخانه قدیمی را دید. نکته جالب اینکه سردر زاویه درب کوشک حالا در گوشه باغ چهلستون قرار گرفته و سردری که کنار خیابان فعلی است، فقط ماکت یک به یک از سردر اصلی محسوب میشود. از طرفی میتوانید مسیرتان را از پشت عمارت جهاننما، در خیابان طیب آغاز کنید و به سمت محله علیقلیآقا بروید. در همین مسیر میتوانید سری هم به خیابان طالقانی بزنید و از مسجد قطبیه بازدید کنید؛ مسجدی متعلق به دوران حکومت شاه طهماسب اول که سردرش در کاخ موزه چهلستون نگهداری میشود.
محور منارههای تاریخی
مسیرتان را از میدان عتیق (میدان امامعلی) و مسجد جامع عتیق که میراث جهانی بشر است، شروع کنید و با عبور از «بازار غاز» محور جویباره و خیابان کمال به منار «ساربان» و سپس به میدانی که منار «چهلدختران» را در در خود دارد، برسید. این محور با عبور از کنار منارهای زیبای این مسیر به خیابان سروش و «دروازه دیلمی» ختم میشود.
محور بازارهای تاریخی مهجور
محله «جماله» در فاصله 500 متری جنوب غربی مسجد جامع اصفهان و شمال خیابان جمال الدین عبدالرزاق قرار دارد. شکلگیری این محله به پیش از صفویه برمیگردد و برای دیدن آن، میتوان از سمت مسجد جامع یا از خیابان عبدالرزاق و «بازارچه حاجمحمد جعفر آبادهای» وارد محله شد. این محله سه بازارچه کوچک درون خود جای داده است؛ بازارچه «حاج محمد جعفر آبادهای» با قدرت بیشتر، بازارچه «وزیر» با جاذبه کمتر که قبلا با مرکزیت اول پیوستگی داشته و بازارچه «دو منار» با قدرتی در همین حد که مشخصا در گذشته دور بخشی از بازار بزرگ دردشت را تشکیل میداده است.
محور امامزادهای که نقطه اتصال چهار محله است
مجموعه «درب امام» یکی از بناهای شاخص جماله است که بقعه دو امامزاده از نسل امام جعفرصادق(ع) را در خود دارد. بنای آن در سال ۸۵۷هق برابر با ۱۴۵۳م در زمان حکومت «جهانشاه قراقویونلو» به پایان رسیده و بنای این قطعه مربوط به چند دوره است. قدیمیترین بخش تاریخدار این بنا مربوط به اواسط قرن پانزدهم میلادی و عبارت از یک پیشطاق است که تاریخ ۸۵۷ هجری را بر خود دارد و شامل یک هشتی مربعشکل و یک آرامگاه است. این بنا دارای دو گنبد بزرگ و کوچک، یک سردر کاشیکاری و سه صحن است که نمای خارجی بقعه و دیوارهای مجاور آن، تزییناتی از کاشیکاری بسیار زیبا و مقرنسهای گچی پرکار دارد. در جوار این دو امامزاده، آرامگاه مادر جهانشاه قراقویونلو قرار دارد. به طور کلی مجموعه درب امام به دلیل دربرداشتن ارزشهای هنری و معماری و تزیینات بسیار باشکوه کاشیکاری و گچبری یکی از شاهکارهای مسلم هنری ایران به شمار میرود. مسجد «حاجمحمدجعفر» واقع در بازارچهای به همین نام از لحاظ استحکام و تزیینات کاشیکاری از نوع «گرهچینی» جالب توجه است.
