به گزارش اصفهان زیبا؛ علم به نسبت نوین «آینده‌پژوهی»، شاخه‌ای از علوم اجتماعی است. این علم در حقیقت همان دانشی است که موازی و هم‌راستا با تاریخ پیشرفت می‌کند و جلو می‌رود. آینده‌پژوهی با گذر زمان و پیوستن وقایع به تاریخ، روزبه‌روز رشد و در حقیقت به موازات زمان حرکت می‌کند.
دانشمندان فعال در این رشته، می‌خواهند بدانند که انسان در آینده با چه چیزی روبه‌رو خواهد شد؟ چه چیز در طول تاریخ همیشه ثابت می‌ماند و چه چیزهایی دستخوش تغییر و تحول می‌شود؟ آن‌ها برای تعیین احتمال وقوع اتفاقات و رویدادهای مختلف، روندهای تاریخی و تغییراتی که در گذشته و حال رخ داده است را مطالعه می‌کنند. در حقیقت آینده‌پژوهی، نوعی پیش‌بینی آینده است. دانشی که می‌توان از آن برای برنامه‌ریزی‌های بزرگ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی استفاده کرد. آینده‌پژوهی اگر در راه درست به کار برود، می‌تواند باعث پیشرفت کسب‌وکارها و روند رشد بشر شود.
این مسئله در حقیقت با استفاده از تجربه گذشته و حرکت در راه صحیح به‌سوی آینده اتفاق می‌افتد. آینده‌پژوهی همان‌گونه که از ظاهرش پیداست تعریف مشخصی دارد؛ ولی به‌منظور آشنایی بیشتر شما تعاریف گوناگون این مفهوم را بررسی می‌کنیم: واژه آینده‌پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش‌هایی است که با استفاده از تجزیه‌وتحلیل منابع، الگو‌ها و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد.
آینده‌پژوهی منعکس می‌کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) «امروز»، واقعیت «فردا» تولد می‌یابد. آینده‌پژوهی معادل لغت لاتین «Futures Study» است. کلمه جمع Futures به این دلیل استفاده‌شده است که با بهره‌گیری از طیف وسیعی از متدلوژی‌ها و به جای تصور «فقط یک آینده»، به گمانه‌زنی‌های سیستماتیک و خردورزانه، در مورد نه‌فقط «یک آینده» بلکه «چندین آینده متصور» مبادرت می‌شود. موضوعات و مسائل مرتبط با آینده‌پژوهی دربرگیرنده گونه‌های «ممکن»، «محتمل» و «مطلوب» برای دگرگونی از حال به آینده هستند.
آینده‌پژوهی به‌منظور پایش تغییرات جهانی، به‌خصوص در حوزه فناوری اطلاعات و نیز مشخص کردن آینده‌های ممکن، محتمل و مرجح و مطلوب است. این پدیده شاخص، علم و هنر طراحی آینده و شکل بخشیدن به قدرت‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … است. آینده‌پژوهی در حقیقت دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده به‌گونه‌ای آگاهانه، فعالانه و پیش‌دستانه است.
همان دانش و معرفت سترگی که می‌تواند بذر رؤیاها، آرزوها و آرمانهای نجیب و اصیل یک فرد، سازمان یا ملت را بارور سازد. درحالی‌که گذشته، حال و آینده همگی به‌نوعی به هم وابستگی متقابل دارند، ولی در تنها نقطهای که می‌توان آینده را تغییر داد، زمان حال است
آینده‌نگاری فرایندی روشمند، مشارکتی و گردآورنده ادراکات آینده است که چشم‌اندازی میان‌مدت تا بلندمدت را با هدف اتخاذ تصمیمات روزآمد و بسیج اقدامات مشترک بنا می‌سازد. آینده‌پژوهی ترسیم رویدادهای آینده است و پژوهشی است توصیفی که به توصیف نادیدهها و ناشنیدهها در آینده می‌پردازد. پژوهشی است با صدها فرایند در مورد جهان آینده.
هرکسی باید در رشته خودش یک آینده‌پژوه باشد. آینده‌پژوهی رشته‌ای تحصیلی و دانش میان‌رشته‌ای است و در تمام حوزهها کاربرد دارد. آینده‌پژوهی یعنی پژوهش در آینده یا معطوف شدن دیدگاه فرد، جامعه و کشور به آینده. این عنصر حیاتی دنیای معاصر، دانش و معرفتی است که چشم مردم را نسبت به رویدادها، فرصتها، مخاطرات احتمالی آینده باز نگه دارد.
ابهامها و تردیدها و دغدغههای فرساینده مردم را میکاهد، توانایی انتخاب هوشمندانه جامعه و مردم را افزایش می‌دهد و به همگان اجازه می‌دهد تا بدانند به کجاها میتوانند بروند (رویکرد آینده تحلیلی یا اکتشافی)، به کجاها باید بروند (آینده هنجاری) و از چه مسیرهایی میتوانند به سهولت بیشتری به آینده‌های مطلوب خود برسند (رویکرد تصویربرداری یا راهبردهای معطوف به آیندهسازی). در یک کلام اینکه آینده را باید شناخت و برایش برنامه ریخت و فرهنگ‌سازی کرد؛ برنامه‌ای که لازمه زندگی پرسرعت و مدرن امروزی است و هر قشر و گروه اجتماعی هم به‌نوعی نیازمند آن است.
