به گزارش اصفهان زیبا؛ بیآبی جان خودشان و دامهایشان را به ستوه آورد. یکییکی باروبنه بستند و زودتر از موعد همیشگی ییلاقهایشان را ترک کردند؛ 12هزار خانوار عشایری که هنوز به خاطر دامها و کشتوکار در زمینهایشان، تابستان که شروع میشود به دامن کوه و بیابان، کوچ کرده و زیر تیغ بُران آفتاب، سیاهچادر بهپا میکنند و روزگار میگذرانند.
مسیر پرپیچوخم و پر از سنگ و کلوخ که به پایان میرسد، عشایر در ۴۰۰ نقطه ییلاقی اصفهان شامل دهاقان، شهرضا، داران، دامنه، فریدونشهر، سمیرم و چادگان مستقر میشوند و در «اوبا» های خود جای میگیرند تا موقعی که بوی پاییز دشت و دمن را پر کند و نوید از آمدن سرما دهد؛ آنوقت است که ییلاق دیگر جایی برای ماندن نیست و عشایر باید به سمت قشلاقها روانه شوند.
امسال، اما مشکلات عشایر بهقدری زیاد بود که باعث شد آنها تابستان به پایان نرسیده، عزم کوچ کنند و به قشلاقهای خود بازگردند. این را یکی از عشایر «دهزرگران سفلی» میگوید؛ مرد میانسالی که بیش از 20 سال است تابستان که میشود، به این منطقه که از توابع شهرستان «چادگان» است، کوچ میکند.
میگوید نهتنها خودشان آبی برای شُرب ندارند، بلکه این مشکل، حیات دامهایشان را هم به خطر انداخته است: «آبرسانی به این منطقه بسیار ضعیف انجام شد؛ مثلا هر هشت یا 10 روز یکبار آبرسانی میشد و همین هم باعث شد گوسفندهایمان آسیب ببینند. آب برای کشاورزی که اصلا وجود نداشت یا اینکه سبب شد خیلی از خانوارهای عشایری رغبت ماندن در اینجا را نداشته باشند و زودتر از موعد همیشگی منطقه را ترک کنند؛ هرچند آذوقه کافی بههمراه داشتند و میتوانستند تا دو سه هفته دیگر در این منطقه حضورداشته باشند.»
او میگوید بارها به اداره عشایری درخواست دادهاند که لوله در اختیارشان قرار دهند: «اگر لوله به ما میدادند، میتوانستیم از چشمه تا استخرهایمان لولهکشی انجام دهیم و تا اندازهای مشکلاتمان را برطرف کنیم؛ اما با درخواستمان موافقت نشد. به ما میگویند خودتان با دبه از چشمه آب بیاورید؛ اما این حرف، منطقی نیست. مگر یک روز و دو روز است که بتوان با دبه آب آورد؟ آیا میشود دمبهساعت، 400 متر را برای آوردن آب طی کرد؟ حتی خواستیم که چاه احداث کنند؛ اما این درخواست را هم قبول نکردند. اینهمه خانوار و دامهایشان چطور میتوانند بدون آب سر کنند؟ ضمن اینکه میگویند برخی از عشایر از فریدونشهر هستند و به خاطر همین نمیتوان از بخش چادگان به آنها خدمات ارائه داد.»
مشکلات عشایر یکی دو تا نیست!
مشکلات عشایر یکیدو تا نیست؛ سالهاست که آنها از موقعی که پا به ییلاق میگذارند تا زمانی که از آن خارج میشوند، با مسائل مختلفی دستوپنجه نرم میکنند؛ همین هم باعث شده است تعداد کوچروها سالبهسال کمتر شود و کمترخانواری رغبت حضور در منطقه عشایری را پیدا کند.
یکی دیگر از عشایر این منطقه از نبود دکل و عدم دسترسی به اینترنت گلایه میکند و میگوید: «حدود 101 مرتعدار و عشایر در این منطقه باید حضور داشته باشند که برخیهایشان از خوزستان به اینجا کوچ میکنند و مستقر میشوند؛ اما بهخاطر نداشتن امکانات حدود 30 خانوار در سال به این منطقه عشایری کوچ میکنند. خدمات خاصی به عشایر ارائه نمیشود؛ حتی موقع انتخابات شورا، صندوق رأی برای ما نیاوردند تا بتوانیم شرکت کرده و شورایی را انتخاب کنیم که به فکر حل مشکلات ما باشد.»
او میگوید هنوز نتوانستهاند برای زمینهایشان، سند بگیرند: «در این منطقه اینترنت نداریم و میگویند جیپیاس کار نمیکند؛ برای همین هم نتوانستهایم کود شیمیایی بگیریم. الان چهار سال است که تیغزنی انجامشده، اما دکل نصب نشده است. میگویند هزینهاش بالاست.» جادهها امن نیستند و جان دامها را به خطر میاندازند: «بارها از اداره امور عشایری خواستهایم که زیرسازی انجام دهند یا اینکه جاده را آسفالت کنند؛ اما زیر بار نمیروند و میگویند چون جاده، مالرو است، نمیتوان آن را آسفالت کرد.»
میگوید خدمترسانی به عشایر بسیار ضعیف است و آنها همیشه نادیده گرفته میشوند: «مثلا دو سال است که هیچ پزشکی به منطقه عشایری نیامده است تا مردم بتوانند به آن مراجعه کنند. بعضی وقتها فقط پزشک در منطقه روستایی حضور دارد؛ اما همه امکان رفتوآمد به این ناحیه را ندارند؛ رفتن به شهر هم برایشان سخت است و خیلیهایشان وسیله ندارند. همه این مشکلات باعث شده است جوانها اصلا رغبتی برای حضور در منطقه عشایری نداشته باشند؛ خیلی زود اینجا را ترک کنند یا اصلا کوچ نکنند.» تماسهای «اصفهانزیبا» با سرپرست اداره امور عشایری «چادگان»، برای مطرحکردن این مشکلات، اما راه به جایی نمیبرد و بینتیجه میماند؛ هرچند عشایر این منطقه میگویند بارها بهصورت حضوری به این اداره مراجعه کردهاند و خواهان پیگیری حل مشکلاتشان شدهاند.
عشایر اصفهان، سالانه 12هزار تن گوشت قرمز تولید میکنند
این در حالی است که به گفته، مختار اسفندیاری، مدیرکل سازمان امور عشایر استان، عشایر حدود یک و 2 دهم تا 2 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهند؛ اما حدود 40درصد از کل جمعیت دام سبک کشور به جامعه عشایری تعلق دارد و ایلات حدود 30درصد گوشت مصرفی کشور را تأمین میکنند. به گفته او، جامعه عشایر استان حدود یکمیلیون و 200 هزار رأس دام دارند و سالانه 12هزار تن گوشت قرمز تولید میکنند که این میزان معادل 60درصد گوشت مصرفی استان است.
در چند سال اخیر برای افزایش تولید گوشت در جامعه عشایر اقدامات خوبی صورت گرفت و سال گذشته نیز میزان بارندگیها بالا بود و تولید گوشت افزایش یافت؛ اما امسال تاکنون بارندگیها خوب نبوده است و امیدواریم که در ادامه، این روند تغییر کند تا جامعه عشایری تولیداتشان را داشته باشند. مدیرکل سازمان امور عشایر استان با بیان اینکه از مجموع 800 هزار تن گوشت تولیدی در کشور، حدود 200 هزار تن آن توسط جامعه عشایری تأمین میشود، خاطرنشان میکند: «ما در سطح کشور حدود 100هزار تن کمبود گوشت قرمز داریم و اگر طبیعت همراهی کند و میزان بارندگیها مناسب باشد، جامعه عشایری میتواند این کمبود را جبران کند و در تولید گوشت قرمز به خودکفایی برسیم.»
او در ادامه سخنانش به آییننامه ساماندهی عشایر اشاره میکند و میگوید: «بر اساس ماده 5 آییننامه ساماندهی، دستگاههای مختلف مکلف شدهاند بهتناسب اعتبار و جمعیت شهرستان مربوط، از محل اعتباراتشان به جامعه عشایری کمک کنند و نظارت بر این موضوع نیز بر عهده سازمان بودجه قرار داده شده است.» اینها همه در حالی است که عشایر منطقه چادگان بهویژه «ده زرگران سفلی» از ضعف خدمترسانی در این منطقه و نادیدهگرفتنشان گلایه دارند و میگویند: «کسی حواسش به عشایر نیست؛ انگارنهانگار که برای استمرار کوچ نیاز به خدمات و امکانات دارند.»