به گزارش اصفهان زیبا؛ آب روانی را در نظر بگیرید که هر قطره از آن وقتی عبور کرد، دیگر هرگز برنمیگردد؛ زمان نیز همینگونه است و قابل بازگشت نیست. پس چه خوبست که زمان‌مان را مدیریت کنیم و از فرصت‌هایمان استفاده بهینه را ببریم.
در این زمینه دکتر حميد دوازده امامي، متخصص برنامه‌ریزی فرهنگی و عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي توضیحاتی را ارائه می‌دهد و سپس به راهکارهای کلیدی برای مدیریت زمان می‌پردازد؛ به چکیده‌ای از آن اشاره می‌کنیم.
اهمیت زمان چنان است که خداوند همیشه به آن قسم می‌خورد. از جمله اینکه در سوره‌ای از قرآن آمده است: «والعصر، ان الانسان…»
باید قدر فرصت‌های عمر را دانست و توجه داشت که زمان مثل تیر و کمان است، اگر رفت دیگر برنمیگردد.
متاسفانه همه ما فکر می‌کنیم که حالا حالاها توان داریم و با این فکر بسیاری از امور را به تاخیر می‌اندازیم و وقتی بیدار می‌شویم که دیگر زمان گذشته و توانی برایمان نمانده است. بنابراین این را به خاطر بسپارید که عمر ما محدود است و چون ابر در گذر است.
به قول مولوی:
حق همي گويد چه آوردي مرا
اندر اين فرصت که دادم من تو را
عمر خود را در چه پايان برده اي
قوت و قوت در چه فاني کرده اي
گوهر ديده کجا فرسوده اي
پنج حس را در کجا پالوده اي
چشم و گوش و هوش و گوهرهاي عرش
خرج گردي چه خريدي تو ز فرش
و به قول پيتر دراكر، پدر علم مديريت نوين، زمان كمياب‌ترين منابع است و تا وقتي به تنظيم آن نپردازيم، هيچ چيز ديگر قابل تنظيم نيست. با این حال بیشتر ما از اهمیت زمان غافل هستیم که دلایل عمده‌ای می‌توان برای آن برشمرد:
اطلاع چندانی از آینده نداریم.
نمي‌دانيم چه فرصتي در آينده در پيش روي ما خواهد بود.
نمي‌دانيم فرصت خوبي که داريم تا کي ادامه دارد(جواني، سلامتي، امنيت، موقعيت شغلي،….)
غفلت از اينکه فرصت ما محدود است.
خيال مي‌کنيم وقت زيادي در پيش روي ماست.
غافل از این هستيم که قواي خود را از دست مي‌دهيم.
غفلت از اينکه زندگي فقط يک بار ميسر است.
غفلت از اينکه از لحظات عمرمان سؤال مي‌شود.
بهتر است بدانید چه عواملی باعث اتلاف وقت‌تان می‌شود و با آگاهی از این راهزنان زمان‌تان، آنها را برطرف کنید.
برخی از عوامل دست خودتان است و برخی دیگر را اطرافیان و یا عوامل محیطی و موقعیتی باعث می‌شوند. اما عوامل اتلاف زمان مربوط به خود عبارت‌اند از:
ناديده گرفتن کارهاي مهم و اشتغال به امور کم اهميت
لغو (پرگويي)
خواب
پرداختن به خاطرات گذشته
مدگرايي افراطي
انجام کار خارج از توان
عدم شناخت کافي از امور
کنجکاوي(در اموري که مربوط به ما نيست)
عمل کردن بدون تفکر
به تعويق انداختن امور
عدم برنامه‌ريزي مناسب
كمال‌طلبي
ترس از شكست
خواستن تمام اطلاعات و يا جزئيات براي شروع
منتظر زمان مناسب
امور شخصي و گرفتاري هاي خانوادگي
عدم تفويض اختيار
نداشتن همكاران شايسته
مسافرت‌ها و ماموريت‌هاي متعدد
بي نظمي
حالا بهتر است با گام‌هایی از مدیریت زمان آشنا شوید.
اولين گام/باور اينکه مي‌توانيم
این را بدانید که اندازه‌ها با پروردگار است و تدبير به عهده بندگان. در ضمن این را به خاطر بسپارید که براي دنياي خود چنان زندگي کنيد که گويي هرگز نمي‌ميريد.
گام دوم/تعيين اهداف
اگر هدفي براي نشانه‌روي نداشته باشيد، به جايي نخواهيد رسيد. اگر فیلم آليس در سرزمين عجايب را دیده باشید، حتما متوجه شده‌اید که اصلا نمی‌دانست کجا می‌خواهد برود و هدفی نداشت.
به قول مارک تواین اگر اهداف‌تان روشن نباشد، بايد دو چندان تلاش کنید.
این را بدانید که موفقيت چيزي نيست جز دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده
افرادي که هدف مشخصي ندارند، بيشتر وقت خود را صرف پاسخگويي به خواسته‌هاي ديگران کرده و تحت تاثير آنان واقع مي‌شوند.
اهداف بايد خاص، قابل اندازه‌گيري، عمل‌گرا، واقع بينانه و بهنگام باشد.
گام سوم/ اولويت بندي
بدین منظور باید از چهار اصل مديريت زمان مطلع باشید:
آيا لازم است اين کار حتماً انجام شود؟
آيا من ملزم به انجام دادن آن هستم؟
آيا مي‌توانم اين کار را به تعويق بياندازم؟
آيا من بايد مستقيماً اين کار را انجام دهم؟
گام چهارم/ برنامه‌ريزي
یعنی زمان‌بندی هفتگی داشته باشید که عبارت‌اند از:
كوچك كردن اهداف بزرگ به گام‌هاي كوچك
انجام اساسي‌ترين كارها در بهترين اوقات روز
عدم فشرده‌سازي برنامه
در نظر گرفتن وقت استراحت، تفريح، كارهاي پيش بيني نشده
مرور زمان بندي روزانه و انتقال به فردا
خط زدن برنامه‌هاي تكميل شده
عدم انتظار و توقع بي‌جا
