از آثار کوتاه تا بنیامین و رؤیاشهر در گفت‌وگو با مصطفی حسن‌آبادی

رؤیاشهر؛ روایتی از قصه‌گویان کاشانی

انیمیشن «رؤیاشهر» با ترکیب جذابیت‌های بصری و قصه‌های معنوی، به پدیده‌ای محبوب میان کودکان و نوجوانان تبدیل‌شده‌است.

تاریخ انتشار: ۱۵:۴۲ - دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴
مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
رؤیاشهر؛ روایتی از قصه‌گویان کاشانی

به گزارش اصفهان زیبا؛ انیمیشن «رؤیاشهر» با ترکیب جذابیت‌های بصری و قصه‌های معنوی، به پدیده‌ای محبوب میان کودکان و نوجوانان تبدیل‌شده‌است. این پروژه که حاصل همکاری خلاقانه مصطفی حسن‌آبادی و محسن عنایتی، خالقان انیمیشن موفق «بنیامین» است، با سفر شهریِ شاد و تعاملی خود، علاوه‌بر سرگرمی، پیام‌های اخلاقی را به زبان کودکانه منتقل می‌کند. نکته مهم، رشد استودیوی «آینده‌نگار» از کاشان تا سطح ملی است که الگویی الهام‌بخش برای تولیدکنندگان خارج از پایتخت محسوب می‌شود.

روی پرده سینما این روزها، انیمیشن «رؤیاشهر» توجه کودکان و نوجوانان را به خود جلب‌کرده‌است. تیم پویانمایی این اثر با سفر از شهری به شهر دیگر و همراهی شخصیت‌های محبوب کودکان، در قالب نمایش‌های عروسکی، موجی از شادی را برای مخاطبان خود به ارمغان آورده‌اند؛ برنامه‌ای که تاکنون با استقبال چشمگیری روبه‌رو شده‌است.

در پاسخ به این پرسش که تولیدکنندگان این پویانمایی چه کسانی هستند، به دو نام‌آشنا برخوردیم: مصطفی حسن‌آبادی و محسن عنایتی که پیش‌ازاین، انیمیشن محبوب «بنیامین» را نیز در کارنامه داشتند، این بار با موضوعی تازه کودکان را به سینما آوردند؛ اما نکته جالب‌توجه، خاستگاه این تیم است. آن‌ها کار خود را از کاشان آغاز کردند و حالا به گروهی شناخته‌شده در سطح ملی تبدیل‌شده‌اند.

ازجمله نقاط‌قوت آثار آن‌ها، تلفیق هوشمندانه مضامین معنوی و ارزش‌های دینی با داستان‌های کودکانه است؛ ترکیبی که مخاطب را هم می‌خنداند و هم به فکر فرومی‌برد. در ادامه، گفت‌وگوی «اصفهان‌زیبا» با مصطفی حسن‌آبادی، تهیه‌کننده اصفهانی «رویاشهر» را می‌خوانید.

استودیو «آینده‌نگار» چگونه شکل‌گرفت؟

استودیوی «آینده‌نگار» از سال 90 در یک جمع خانوادگی شکل‌گرفت و به‌تدریج به این سمت رفت که در راستای علایقمان اثری تولید شود؛ یعنی با توجه به تسلط بر کامپیوتر و دغدغه‌های فرهنگی که داشتیم، به سمت تولید پویانمایی رفتیم. این‌کار در ابتدا خیلی سخت بود؛ چون آموزش‌ها به‌صورتی که الان هست، دردسترس نبود.

از جایی به بعد، آموزش‌هایی که می‌خواستیم همه به زبان‌اصلی بود و باید ترجمه می‌شد؛ بااین‌حال آموزش را شروع‌و در همان حین کارهای کوتاهی هم تولید کردیم که به لطف خدا اتفاق‌های خوبی افتاد. هرکدام از بچه‌هایی که هسته اولیه این گروه بودند یک‌بخشی از پروژه را برعهده گرفتند و به بهترین نحو انجام‌دادند.

این کار باعث شد انگیزه تولید آثار بلندتر را پیداکنیم؛ بنابراین ایده بنیامین شکل‌گرفت. در طول این مدت نیروهای جدیدی نیز به ما اضافه‌شده‌بودند. درواقع ما اولین‌گروه بودیم که خارج از پایتخت انیمیشن سینمایی خود را اکران کردیم.

چطور از آثار کوتاهی که تولید کردید، به سمت کلیدزدن آثار بزرگ‌تر رفتید و موفق شدید از شهرستان به اکران کشوری برسید؟

ما بعد از تولید آثار کوتاه، ایده تولید انیمیشن سینمایی «بنیامین» را داشتیم؛ اما تقریبا با هرکس از دوستان، سازمان‌های‌مختلف و استودیوها مشورت می‌کردیم، ما را از این کار نهی‌می‌کردند؛ چون حجم کار در تولید پویانمایی بلند زیاد است و چالش‌های بسیاری به همراه دارد؛همچنین قبل از ما چنین اتفاقی در خارج از تهران رقم‌نخورده‌بود و در تهران هم تا قبل از بنیامین فقط یک انیمیشن بلند دیده‌بودیم؛ بنابراین خیلی از این کار منع می‌شدیم؛ به‌خصوص اینکه نه در مرکز استان ساکن بودیم و نه در پایتخت.

ولی ازطرفی نیروهای ما باانگیزه و پشتکاری که داشتند، به ما فهماندند که می‌خواهیم و می‌توانیم تولید کنیم؛ بنابراین تولید «بنیامین» را شروع کردیم. ما ۲۰ ماه برای تولید وقت گذاشتیم. حدود شش ماه پیش‌تولید به طول‌انجامید که حتی نسبت به آثار پایتخت هم اتفاق نادری بود و باعث‌شد دوستان ما هم در بخش خصوصی و هم بخش‌های دولتی ما را تحسین‌کنند؛ درنتیجه این انیمیشن به پرمخاطب‌ترین انیمیشن تاریخ کشور تبدیل شد.

حالا انگیزه بیشتری داشتیم و سراغ تولید انیمیشن رؤیاشهر رفتیم که در جای خود تجربه جدیدی ازنظر حجم کار، گرافیک و فیلم‌نامه بود. قطعا تجاربی که در این چند سال کسب کردیم، در آینده اتفاق‌های بسیار بزرگ‌تری را رقم می‌زند و به‌زودی از انیمیشن‌های «آینده‌نگار» بیشتر خواهیدشنید.

آیا تابه‌حال به ساخت اثری با رنگ‌وبوی فرهنگ‌وهنر اصفهانی فکرکرده‌اید؟

بله؛ از همان ابتدا که تولید را شروع‌کردیم، تولید آثار مربوط به اصفهان یا مرتبط با فرهنگ منطقه خودمان را در سر می‌پروراندیم؛ ولی حمایت‌هایی که باید بشود،ازجمله تخصیص بودجه مناسب برای تولید انیمیشن، معمولا در استان تأمین‌نمی‌شود؛ بنابراین ناچاریم به‌سمت حمایت‌های‌ملی برویم که ممکن‌است توقع‌های بومی‌ومنطقه‌ای در آن اهمیت چندانی نداشته‌باشد؛ درحالی‌که انیمیشن برای بازنمایی فرهنگ بومی ظرفیت بالایی دارد و دیزنی مثال خوبی در به‌کارگیری آن است.

دیزنی با تولید انیمیشن «کوکو» در مکزیک اثر چشمگیری بر گردشگری آن می‌گذارد. تولید انیمیشن نوعی سرمایه‌گذاری برای جذب گردشگر، حتی در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود؛ چراکه آثارما در سطح جهانی و در جشنواره‌ها نیز دیده می‌شود.

درروند شکل‌گیری استودیو نهادها و سازمان‌های‌فرهنگی اصفهان چگونه با شما تعامل‌کردند؟

متأسفانه معمولا مراکز و سازمان‌های دولتی عقب‌تر از مراکز خصوصی هستند و بعدازآنکه بخش خصوصی شروع به کارکرد، تازه یادشان می‌افتد که باید کاری کنند؛ البته اتفاق مهمی هم نمی‌توانند رقم بزنند و تنها گزارشی به رسانه‌ها برایشان باقی‌می‌ماند. متأسفانه این‌گونه‌نیست که کسی بپرسد در حال حاضر باتوجه به‌سطح آثار تولیدی‌مان چه دغدغه‌، مشکلات و چالش‌هایی داریم. البته برخورد نهادهای کشوری بهتر است. اوضاع این مقدار خراب نیست و یک‌سری اتفاق خوب افتاده‌، ولی باز چالش‌های‌کشوری هم درجای خودش قابل‌بررسی‌است.

تاکنون در چند شهر «رؤیاشهر» را اکران کرده‌اید؟ بازخورد مخاطبان، به‌ویژه کودکان، در مقایسه با «بنیامین» چگونه بوده و استقبال در اصفهان و کاشان چطوربود؟

استقبال از انیمیشن‌های باکیفیت در کشور همیشه بالاست؛ چون تولیدات خوب در این حوزه محدود هستند. این اشتیاق مخاطبان نشان‌دهنده نیاز واقعی به آثار باکیفیت است. اصفهان که در اکران «بنیامین» رتبه اول کشور را داشت، این‌بار جایگاهش را به دیگر شهرها داده‌است.

دلایل این موضوع ممکن‌است شامل کمبود تبلیغات مؤثر در رسانه‌های استانی و ضعف در تبلیغات محیطی در اصفهان و کاشان باشد. ما جشن اکران را در اصفهان برگزار کردیم تا این ارتباط را تقویت‌کنیم. برای ما مهم است که همشهری‌ها و هم استانی‌هایمان بیشتر باکارمان ارتباط بگیرند.

امیدواریم با حمایت مسئولان و مخاطبان، بتوانیم مثل دوران «بنیامین» دوباره در جذب مخاطب، اول باشیم. از «بنیامین» تا «رؤیاشهر» تعداد هنرمندان حوزه انیمیشن در استان حداقل پنج برابر افزایش‌یافته‌است. این موفقیت‌ها می‌تواند انگیزه‌بخش هنرمندان جوان باشد و باعث تولید آثار بیشتر و باکیفیت‌تر شود.ما امیدواریم این استقبال و حمایت، فرصتی برای ارتقای سطح انیمیشن استان باشد. این موضوع برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد و معتقدیم می‌تواند به رشد صنعت انیمیشن منطقه کمک‌کند.

در انتقال مفاهیم و پیام‌های انیمیشن به کودکان، خودتان را چقدر موفق ارزیابی می‌کنید؟ بر اساس بازخوردهای مستقیم در جشن‌های‌اکران، مخاطبان به‌ویژه کودکان چقدر این مفاهیم را دریافت کرده‌اند؟

در انتقال مفاهیم موردنظرمان به کودکان، احساس می‌کنیم بسیار موفق عمل‌کرده‌ایم؛ در جشن‌های اکران هم شاهدبودیم که مخاطبان، به‌ویژه کودکان پیام‌های اثر را به‌خوبی دریافت‌کرده‌اند.

نکته جالب اینجاست که مخاطبان همیشه از تولیدکنندگان جلوترند. اگرچه معمولا می‌گوییم نهادهای دولتی از بخش خصوصی عقب‌ترند، در اینجا با پدیده‌ای روبه‌رو هستیم که مخاطبان حتی از خود ما هم پیشی‌گرفته‌اند.در «بنیامین»، وقتی نظرهای تماشاگران را پس از نمایش می‌پرسیدیم، برداشت‌هایشان ما را شگفت‌زده‌می‌کرد؛ چون عمیق‌تر و فراتر از انتظارهای ما بود.

در «رؤیاشهر» هم تمرکز اصلی‌مان ارائه الگوی رفتاری مناسب برای کودکان بود که با استقبال چشمگیر و درک فراوان مخاطبان روبه‌رو شد. این استقبال نه‌تنها ما را خوشحال کرد، بلکه مسئولیتمان را در تولید آثار بعدی سنگین‌تر هم کرد.

در این سال‌ها انیمیشن ایران ازنظر تکنیک و محتوا چه مسیری را طی کرده‌است؟ به نظر شما آینده این صنعت چگونه خواهدبود؟ به‌ویژه با توجه به ضعف محسوس در حوزه داستان‌پردازی که به نظر می‌رسد وجوددارد، چگونه می‌توان این بخش را به استانداردهای جهانی نزدیک کرد؟

بله؛ ضعف در داستان‌پردازی واقعا وجود دارد و این مشکل منحصر به انیمیشن نیست؛ اما خوشبختانه تمام استودیوها و هنرمندان این حوزه، به‌شدت روی حل این مسئله تمرکز کرده‌اند.نکته امیدوارکننده این است که انیمیشن‌سازان ما به‌دلیل پخش بین‌المللی آثارشان، انگیزه و تلاش بیشتری برای بهبود داستان‌پردازی دارند.

دغدغه اصلی بسیاری از هنرمندان این حوزه امروز دقیقا همین موضوع است: خلق داستان‌هایی که هم برای مخاطب ایرانی جذاب باشد و هم در سطح جهانی موردتوجه قرار گیرد.

ازنظر کیفیت فنی، انیمیشن ایران واقعا در سطح بالایی قرار دارد. ما به‌راحتی می‌توانیم آثار حرفه‌ای تولید کنیم. حدود 90درصد مشکلات فنی موجود هم بیشتر مربوط به محدودیت‌های مالی است، نه کمبود توانایی فنی یا هنری. تفاوت هزینه‌های تولید ما با استودیوهای سطح اول جهانی هنوز محسوس است؛ اما ازنظر توانایی و دانش فنی کاملا آماده هستیم.

به نظر من با تلاش‌های فعلی و گسترش ارتباط‌های بین‌المللی، آینده بسیار روشنی پیش روی انیمیشن ایران قرار دارد و در سال‌های آینده شاهد اتفاق‌های بسیار خوبی در این صنعت خواهیم‌بود.