تعزیه
چاووشیخوانی نوایی بر محرم
بانگ چاووش نوایی عرفانی و روحانی است که از نمونههای ادبیات عامه و از نوع غنائی بشمار میرود محتوای آن احساسات، عواطف، عشق، بیان آرزوها و برآورده شدن حاجات و مشکلات و مصائب راهی است که بر خاندان پیامبر اکرم (ص) گذشته است. این آئین براي دعوت مردم به محافل و مجالس دينی و يا به زيارت رفتن از آن برگزار میشود و اینگونه است که چاووشخوان درحالیکه دست بر بناگوش گرفته با آهنگ و صوتي دلنشین اشعاری را در مدح و منقبت امامان و بسته به نوع سفری که زائر میرود اشعاری را میخواند و مردم برای بدرقه و حلاليت خواهی به ديدارش میروند و زيارت قبول میگویند.
تکایای قاجاری نطنز چشمانتظار آیین تعزیه
اپیدمی کرونا علاوه بر اینکه سلامتی ایرانیان را به خطر انداخته، موجب تعطیلی بسیاری از فعالیتهای اجتماعی و عمومی شده که در این میان هنر تعزیه نیز بینصیب نماند و بیش از دو سال است که این هنر ارزشی خاموش شد، بهنحویکه اگر این روند ادامه داشته باشد، زمینه از بین رفتن و به فراموشی رفتن هنر تعزیه فراهم خواهد شد. چهارتکیه در شهر نطنز وجود دارد که حدود دو سده شاهد برگزاری مراسم شبیهخوانی بوده و نسلهای بسیاری خاطرات بسیاری از این برنامهها داشتند. اما افسوس که این تکایای ارزشمند دو سال است که طنین یاحسین و اجرای تعزیه را در خود نمیبینند.
زرهبافی برخوار، هنری آمیخته با تعزیه
شهرستان برخوار در استان اصفهان یکی از قدیمیترین مناطق اصفهان و ایران است که صنایعدستی در میان مردمان این خطه اصفهان با داشتن فرهنگی ویژه و تأثیرگذار جایگاه خاصی دارد. پرونده ثبتی مهارت زرهبافی شهرستان برخوار استان اصفهان نیز توسط سید جمال کشاورز، مشاور فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان در دست اجراست. بر اساس این پرونده، مهارت زرهبافی علاوه بر اینکه در شاخه هنرهای دستی و سنتی قرار میگیرد، در گروه عادتها و رسمهای اجتماعی، آیینها و جشنها و همچنین در شاخه هنرهای نمایشی نیز جای دارد.
میراث جهانی ایران که هنوز نمیشناسیمش!
محال است آخرین دهه صفر باشد و هنگام گذر از کوچههای برخوار صدای شیپور و آواز تعزیه ایرانی را نشنوی، اما امسال این ویروس کوچکی که جهان را تسخیر کرده، دستش به آیین سنتی و مذهبی ایرانیان هم رسید و تقریبا تمام مراسمهای تعزیهخوانی اصفهان را به تعطیلی کشانده است؛ از حسینیه تاریخی حضرت ابوالفضل قودجان در خوانسار تا مراسمهای کوچک و بزرگ شهرستان برخوار و خمینی شهر. اما حالا که از دیدن میراث مهمانان بازماندهایم، پای صحبتهای حجتالاسلام سیر محمد مؤمنی نشستیم تا از تعزیه بشنویم.
مناسک ماه صفر در زواره
ماه صفر دومین ماه قمری است. وقوع برخی حوادث ناگوار در این ماه موجب شده که مسلمانان ذهنیت و خاطره خوشی از آن نداشته باشند. در سه ماه ذیالقعده، ذیالحجه و محرم که ماههای حرام و قبل از ماه صفر بودند، اعراب از جنگ و خونریزی دست میکشیدند، ولی یکدیگر را به آمدن ماه صفر و آغاز دوباره جنگ تهدید میکردند و با پایان یافتن محرم، جنگ را از سر میگرفتند. وقایعی چون جنگ صفین، ورود کاروان اسرای کربلا به شام، اربعین امام حسین (ع) و شهدای کربلا، وفات پیامبر اسلام (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) در این ماه اتفاق افتاده است. در روایات آمده که مسلمانان برای رفع بلا در این ماه، بسیار صدقه بدهند. شیعیان در دهه آخر ماه صفر یعنی از اربعین امام حسین (ع) تا شهادت امام رضا (ع) همچون ماه محرم به سوگواری و برپایی آیینهای عزاداری میپردازند.
تعزیه اصفهان در قلب نیویورک!
سال 1381 بود که اصیلترین هنر مذهبی ملی ایران به قلب نیویورک رفت و تعجب یک شهر را برانگیخت و با تعزیهخوانان اصفهانیاش توانست روی جلد مجلهها و روزنامههای آمریکایی برود و از یک هنر نوظهور تازهکشفشده خبر بدهد. حاج حسن نرگسخانی یکی از تعزیهخوانان برجسته کشوری بود که در ضیافت تعزیهخوانی نیویورک حضور داشت و درخشید. امروز پای صحبتهای حاجحسن نرگسخانی نشستیم تا از تعزیه در قلب ایالتی بشنویم که یک سال قبل از این اجرا حمله یازده سپتامبر در آن به وقوع پیوسته بود. شخصی که به جرئت میتوان گفت افتخار تعزیه ایران و اصفهان است.حسن نرگسخانی، مشهور به حسن دلیگانی را علاقهمندان و فعالان هنر تعزیه به خوبی میشناسند. شخصیتی که سابقه چهل و سه ساله فعالیت در تعزیهخوانی و مداحی اهل بیت را دارد. پای گفتوگو با او نشستیم و حالا شما میتوانید روایتهایی از یک عمر تعزیهخوانی را از زبان خود او در ادامه این گزارش بخوانید.
تعزیه اصفهان توجه جدی میخواهد
ایام عزاداری و سوگواری فخر اولاد آدم، حضرت سیدالشهدا (ع) علتی شد تا به دیدار حاج استاد علی نریمانی برویم، شاعر هشتادوپنجسالهای که از پانزدهسالگی تاکنون عمر خود را صرف تعزیه کرده و مهمترین داراییاش را همین میداند، سراینده کتابهای «دیوان اشعار قائمی» که در دو مجلد به چاپ رسیدهاند و کتاب «تعزیهنامه قائمی». او همچنین هشت مجلس تعزیه را بهصورت کامل سروده و مجالس زیادی را ویراستاری کرده است. این چهره شاخص تعزیه، امروز برای ما از تهدیدها و موانع یکی از مهمترین میراث فرهنگی مذهبی اصفهان روایت میکند.
محرم ایران از نگاه فرنگیان
جهانگردانی که در دورههای مختلف تاریخی به ایران سفر کردهاند، چه تجربهای از حضور در آیینهای محرم داشتهاند و تجاربشان را چگونه روایت کردهاند؟ برای پاسخ به این سؤال میتوانیم به تکتک سفرنامههای جهانگردان فرنگی رجوع کنیم و از میان روایتهایشان به دنبال پاسخ سؤالمان بگردیم؛ اما راه سادهتر و جذابتر رجوع به کتابی با عنوان «محرم از نگاه گردشگران فرنگی» به روایت و تصویرگری مهدی تمیزی است. این کتاب توسط سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان منتشر شده و به لحاظ انتشار تصاویر کتب چاپ سنگی و معرفی میراث ناملموس ایرانیان از دریچه نگاه راویان خارجی بسیار حائز اهمیت است.
زنان خاطره نویس ایرانی
با پیروزی جنبش مشروطیت و رواج نوگرایی، نوشتارهای زنانه، بهصورت خاطرهنویسی شکل گرفتند. از تفاوتهای عمده خاطرهنویسی زنان و مردان این است که زنان برخلاف مردان که بیشتر موضوعهای سیاسی را مدنظر داشتهاند، به موضوعهای فرهنگی و اجتماعی یا حتی شخصی پرداختهاند. نمونههای خاطرهنویسی و بیان روایت فردی بیشتر در میان اشراف و طبقات مرفه […]
آموزش خبرنگاری
شرکت پیام اصفهان زیبا
آرشیو کامل روزنامه
