
نقاشیخط شیوهای است در نقاشی مدرن و خوشنویسی معاصر ایرانی که بهتدریج در دهه سی و چهل خورشیدی توسط برخی از خوشنویسان و نقاشان ایرانی شکل گرفت و تاکنون به حیات خود در عرصه هنر معاصر ادامه داده و در بسیاری از کشورهای منطقه نیز پیروانی یافته است.

نــقاشــیــخط تــرکــیبــی از نـــقاشـی و خوشنویسی است که این روزها علاقهمندان زیادی را به خودش جلب کرده است؛ هنری که شاید بتوان آن را گذرگاهی از دنیای سنتی خوشنویسی به دنیای معاصر محسوب کرد. این هنر به حیات خود در فرمهای مختلف ادامه داده و چشمانداز بزرگی پیش رو دارد؛ زیرا هنرمندان و اساتید زیادی در حال خلق آثاری از این دست هستند که اتفاقا با استقبال و حمایت مردمی هم مواجه شده است. هنری که مورد حمایت مردم قرار بگیرد نیز قطعا سالهای زیادی به حیات خودش ادامه میدهد.








آثار خوشنویسی یا خطاطی، از دو منظر قابل نگرش و بررسی در حوزه حقوق هنرمندان است. اول از دیدگاه شکلی و ظاهری اثر که ابعاد گرافیکی و تصویری دارد و دوم از دیدگاه ماهیت متنی که به روش خطاطی نگاشته شده است. وجود هر یک از این دو ویژگی، نافی ویژگی دیگر نیست و این ویژگیها میتوانند به تنهایی یا با هم وجود داشته باشند. یعنی ارزش هنریِ ادبی در محتوای متن و ارزش هنریِ بصری در گرافیک اثر میتوانند توأمان در یک اثر هنری وجود داشته باشند. در حالتی که هر دو مزیت با هم در یک اثر جمع شوند، حقوق هنری آنها نیز با یکدیگر جمع خواهد شد.








گاهی در آثار هنری با مسئله خلق مشترک و خلق مرکب مواجه هستیم. آنچه در تعاریف هنری و حقوقی ممکن است به صورت اشتباه ارائه یا دریافت شود، همین افتراق یا شباهت این دو است. علاوه بر مباحث حقوقی و قانونی مربوط به هر دوی این مفاهیم و عبارات، در مباحث تکنیکی هنری نیز مجالهای بسیار گستردهای در این زمینهها وجود دارند که مجامع هنری و منتقدان و مدرسان و مؤلفان هر حوزه به تفصیل به آن پرداختهاند. اما در مباحث حقوقی باید با نیمنگاهی به ابعاد تکنیکی و تخصصی در هنر به وجوه تشابه و تفاوت آثار هنری مشترک و مرکب پرداخت.








حتما تاکنون از کنار دیوارهای زیادی عبور کردهاید که روی آنها طراحی و نقاشیهایی با موضوعهای مختلف اجراشده است. احتمالا به این موضوع هم فکر میکنید که این کار به زیبایی چهره شهر و مکانها کمک میکند و در نگاه شهروندان اثرگذار است یا آنها را کثیف و زشت میکند؟ به این دیوارنگاریها هنر گرافیتی نیز گفته میشود که بهعنوان یکی از هنرهای خیابانی و شهری در بسیاری از کشورها جایگاه خود را پیداکرده است. ایران یکی از این کشورهاست و اصفهان نیز ازجمله شهرهایی است که چند سالی میشود هنر گرافیتی در آن جدی گرفته شده است، نقاشیخط، داستانهای کهن ایران یا تصاویری از مفاخر شهر، نمونههایی از دیوارنگاریهایی است که در سطح شهر و استان اصفهان اجراشدهاند.








«غفور اسکندری سخندری» ازجمله شوریدگان وادی و طریق معرفت است که روح ناآرام و کمالخواه و دل بیقرارش همیشه در پی خلق آثار هنری بوده است. او که هیچگاه دست از طلب برنداشته و پیوسته در شکوفایی و طرب بوده است، گاهی نکاتی ظریف و باریکتر از مو در خط نستعلیق میبیند و آن را در نهایت اخلاص به هنرجویان و دوستداران خط پیشکش میکند، گاهی بهصورت خاص رد قلم میرزای کلهر، میرزا غلامرضا، میرحسین ترک و میرزا کاظم را میگیرد و گاهی نیز دل به زیبایی خطوط میرعماد میبازد و به عشق آن مینازد.








دومین رویداد «خطوط خاموش» با ارائه پنجاه و سه اثر نفیس خوشنویسی از استادان سید محمد وحید جزایری، محسن سلیمانی، ناصر طاووسی، غفور اسکندری سخندری، همایون مقدس و شهابالدین ارفعی در اقلام کوفی، ریحان، محقق، رقاع، توقیع، ثلث ایرانی و تعلیق همراه با گنجینهای از قرآنهای ارزشمند دورههای تاریخی و همچنین چند نمونه اثر از خوشنویس بزرگ معاصر استاد حبیبالله فضائلی و بخشی از قلمها و اسباب کتابت او و مجلدهای ارزشمندی درباره پژوهش در خط و خوشنویسی به زبانهای عربی، انگلیسی و ترکی از مجموعه و کتابخانه تخصصی شهابالدین شهیدانی در گالریهای بوستان و گلستان و گالری تک اثر عمارت سعدی اصفهان نمایش دادهشده است.








نمایشگاه «نقش ارادت» نمایشگاهی است از آثار طراحان اصفهان برای ابراز ارادت به امام علی (ع) که در گالری گلستان عمارت سعدی حوزه هنری اصفهان به نمایش درآمده است. این نمایشگاه حاصل طراحی گرافیستهای اصفهانی در قالب کارگاه یک روزه با عنوان «طراحی نام و القاب امام علی (ع)» است و در نهایت ۳۴ اثر که به شیوه خط بنایی طراحی شدهاند به عنوان خروجی این کارگاه در نمایشگاهی با عنوان «نقش ارادت» به مناسبت میلاد امام علی (ع) از ششم اسفندماه در این گالری به نمایش درآمده است و تا 14 اسفند به کار خود ادامه میدهد. برای باخبر شدن از جزییات این نمایشگاه با حمیدرضا کشاورزی میاندشتی مدرس کارگاه یک روزه «طراحی نام و القاب امام علی (ع)» گفتگو کردیم.