به گزارش اصفهان زیبا؛ شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در سالهای اخیر به یکی از فعالترین کانونهای توسعه اقتصاد دانشبنیان کشور تبدیل شده است.
این شهرک با ایجاد معاونت اقتصادی و سرمایهگذاری، گامی تازه در جهت پیوند نظام مالی کشور با شرکتهای فناور برداشته است. علیرضا وحدتپور، معاون اقتصادی و سرمایهگذاری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، در گفتوگو با خبرنگار تیمچه، از شکلگیری مدلهای نوین تأمین مالی، همکاری با صنایع بزرگ کشور و حمایتهای چندلایه از شرکتهای نوپا تا صادرات محصولات فناورانه سخن میگوید.
وحدتپور در ابتدای گفتوگو با اشاره به مأموریت اصلی پارکها و شهرکهای علم و فناوری گفت:یکی از مهمترین وظایف این نهادها، تأمین مالی شرکتهای فناور و دانشبنیان است.
برای نخستین بار در کشور، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با افزودن معاونت اقتصادی و سرمایهگذاری به ساختار خود، بهصورت متمرکز بر ایجاد مسیرهای مالی نوین برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان تمرکز کرده است.
او توضیح داد که فعالیت رسمی این معاونت از حدود چهار ماه پیش آغاز شده و با یک تیم تخصصی، بهصورت فعال در حال بهرهگیری از ظرفیتهای قانون جهش تولید دانشبنیان است. به گفته او، ماده ۱۱ این قانون فرصت ویژهای برای همکاری صنایع بزرگ با شرکتهای فناور فراهم میکند.
سازوکاری نو برای توسعه نوآوری
وحدتپور ادامه داد:بر اساس ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانشبنیان، صنایعی که سرمایهای معادل حداقل یکسیام سرمایه صندوق پژوهش و فناوری کشور دارند یا در بورس اوراق بهادار پذیرفته شدهاند، میتوانند بخشی از مالیاتی را که باید به دولت پرداخت کنند، در قالب اعتبار مالیاتی صرف سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیان کنند. این سرمایهگذاری میتواند به شکل خرید سهام شرکتهای فناور یا ایجاد زیرساختهای توسعهای در پارکهای علم و فناوری باشد.
او افزود:این مدل در واقع یک راهکار برد برد است. صنایع بزرگ میتوانند مالیات خود را به جای پرداخت مستقیم، در حمایت از نوآوری و فناوری هزینه کنند و شرکتهای دانشبنیان نیز به منابع مالی چشمگیری برای رشد و تجاریسازی محصولات خود دست مییابند. چنین مدلهایی در کشورهای پیشرفته مانند کرهجنوبی و آلمان نیز برای توسعه نوآوری به کار گرفته میشود.
معاون اقتصادی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با بیان اینکه تأمین مالی از طریق صندوقهای پژوهش و فناوری به یکی از محورهای جدی این معاونت تبدیل شده است، گفت: تا امروز بیش از ۱۱ صندوق پژوهش و فناوری در کشور بهعنوان عامل مالی با ما وارد همکاری شدهاند.
هدف از این تفاهمنامهها، هدایت سرمایههای صنعتی و اعتبارات مالیاتی به سمت شرکتهای دانشبنیان مستقر در شهرک است. برخی از این تفاهمنامهها هماکنون به قراردادهای اجرایی و سرمایهگذاری منجر شده و برخی دیگر نیز در مراحل نهایی مذاکره قرار دارند.
او تأکید کرد:در کنار سرمایهگذاری مستقیم، بخش دیگری از همکاریها مربوط به توسعه زیرساختهای فناورانه است؛ بهعنوانمثال، صنایع بزرگ میتوانند در قالب اعتبار مالیاتی، هزینه احداث آزمایشگاههای مرجع یا کارگاههای نمونهسازی را تقبل کنند و معادل آن از مالیاتشان کسر شود. این کار نهتنها به رشد شرکتها کمک میکند، بلکه زیرساختهای ملی فناوری را نیز تقویت میکند.
ورود صنایع بزرگ به اکوسیستم نوآوری
یکی از شاخصترین نمونههای اجرای این مدل حمایتی، همکاری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر فولاد مبارکه (MSD) است.
به گفته وحدتپور، این صندوق تاکنون قراردادی به ارزش بیش از پنج هزار میلیارد تومان (۵ همت) با هدف سرمایهگذاری در شرکتهای فناور مستقر در شهرک منعقد کرده است.
در چهارچوب این همکاری، فولادمبارکه نهتنها نقش حامی مالی بلکه شریک راهبردی شرکتهای دانشبنیان را بر عهده گرفته و تاکنون در ۱۶ شرکت فناور سهامدار شده است.
وحدتپور در تشریح سازوکار این همکاری توضیح داد: پیش از ورود سرمایه، هر شرکت بهصورت رسمی مورد ارزشگذاری جامع قرار میگیرد؛ در این فرایند هم داراییهای مشهود مانند تجهیزات، ماشینآلات و امکانات فیزیکی و هم داراییهای نامشهود نظیر دانش فنی، فناوری اختصاصی و پتنتها ارزیابی میشود.
بر اساس نتایج این ارزیابی، صندوق معمولا بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از سهام شرکت را خریداری میکند و در ازای آن، سرمایه نقدی فراوانی وارد شرکت میشود. این منابع به شرکتها کمک میکند تا مرحله توسعه محصول، تجاریسازی و ورود به بازار را با شتاب بیشتری طی کنند.
معاون اقتصادی شهرک از تعامل جدید با صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر هلدینگ پتروشیمی خلیجفارس(CVC) نیز خبر داد و گفت:۱۲ طرح فناورانه از شرکتهای مستقر در شهرک برای بررسی به این صندوق ارسال شده است. یکی از طرحها به مرحله قرارداد رسیده و بقیه نیز در دست بررسی کارشناسان است. پیشبینی میکنیم طی ماههای آینده چند قرارداد جدید نیز منعقد شود.
او افزود:در کنار این فعالیتها، فولادمبارکه با هدف ایجاد زیرساختهای فناوری، قراردادی به ارزش حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای احداث مجموعه کارگاهی و آزمایشگاهی در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان امضا کرده است. این پروژه با عنوان زیرساختهای فناوری و نوآوری شهرک علمیوتحقیقاتی اصفهان در حال اجراست و میتواند بخش فراوانی از نیازهای فنی شرکتهای مستقر را برطرف کند.
جذب سرمایههای خرد مردمی
وحدتپور یکی دیگر از روشهای نوین تأمین مالی را سکوهای تأمین مالی جمعی (Crowdfunding) معرفی کرد و گفت:در حال حاضر دو سکوی فعال در شهرک داریم که پروژههای شرکتهای دانشبنیان را از طریق جذب سرمایههای خرد مردمی پشتیبانی میکنند. در این روش، شرکت فناور پروژه خود را تعریف و روی سکوی مجازی منتشر میکند؛ سپس مردم با مبالغ مختلف در آن مشارکت میکنند. بازگشت سود نیز تضمینشده است و معمولا در هر پروژه تا ۵۰ یا ۱۰۰ میلیارد تومان منابع جذب میشود.
او این مدل را ابزاری مؤثر برای جمعآوری سرمایهگذاری در نوآوری دانست و افزود: کرادفاندینگ به مردم اجازه میدهد در رشد فناوری کشور سهیم باشند و در عین حال، از منافع مالی آن نیز بهرهمند شوند.
مسیر رشد؛ از ایده تا شرکت دانشبنیان
به گفته وحدتپور، حمایتهای شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان فقط محدود به تأمین مالی نیست. او تشریح کرد:ما از مرحله شکلگیری ایده تا رشد کامل شرکت در کنار تیمها هستیم. ابتدا مجموعهها بهصورت هسته رشد وارد شهرک میشوند و شش ماه فرصت دارند ایده خود را به نمونه اولیه تبدیل کنند؛ پس از آن، در صورت موفقیت، به عنوان شرکت به مرکز رشد وارد میشوند و سه سال زمان دارند تا محصول خود را تجاریسازی کنند.
در مرحله نهایی، شرکتهایی که به بلوغ رسیدهاند به پارک فناوری وارد میشوند.وحدتپور افزود:در این فرایند، شهرک خدمات متنوعی ارائه میدهد؛ از آموزش و مشاورههای تخصصی گرفته تا دسترسی به آزمایشگاهها، سرتیفیکیتهای فنی، خدمات حقوقی و حتی روابط بینالملل. ما تلاش میکنیم شرکتها را در مسیر حضور در نمایشگاهها، جشنوارهها و فستیوالهای بینالمللی همراهی کنیم تا بتوانند محصولات خود را در سطح جهانی عرضه کنند.
حمایت از صادرات و ورود به بازارهای جهانی
یکی از مهمترین بخشهای فعالیت معاونت اقتصادی شهرک، توسعه صادرات محصولات دانشبنیان است. وحدتپور در این باره گفت:در حال حاضر از طریق پنج کارگزار صادراتی که با آنها تفاهمنامه همکاری داریم، محصولات هفت شرکت فناور شهرک وارد بازار کشورهای هدف شده است و همچنان مذاکرات برای گسترش این شبکه ادامه دارد.
ریسکپذیری؛ لازمه شکوفایی فناوری
وحدتپور در پایان گفتوگو تأکید کرد که توسعه فناوری بدون ریسکپذیری و حمایت پایدار ممکن نیست:در صنایع دانشبنیان در دنیا معمولا از هر 10 ایده فناورانه، تنها دو مورد به موفقیت کامل میرسد؛ اما همان دو پروژه ارزش افزودهای ایجاد میکنند که سرمایهگذاری روی 10 طرح را توجیه میکند.
اگر حمایت نکنیم، حتی آن دو موفقیت هم به دست نمیآید؛ بنابراین نگاه ما در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان این است که باید از مسیر تجربه و شکست عبور کنیم تا نوآوری به ثمر برسد.
