با توجه به شعار امسال در بسیج ملی تغذیه، باید چاقی و اضافهوزن مورد بررسی قرار گیرد. وزن
چاقی شکمی وزن
چاقی، حالتی از تجمع غیرطبیعی یا بیشازاندازه بافت چربی است که منجر به خطرهایی برای سلامتی میشود. گفتنی است؛ شاخص توده بدنی (BMI) برای تعریف معیارهای چاقی مورداستفاده قرار میگیرد. مطالعههای اخیر نیز نشان داده است که چاقی شکمی بهعنوان ابزار بالینی اساسی برای ارزیابی چاقی بهکار میرود.
چاقی شکمی را آسیاییها باعنوان دور کمر 90 سانتیمتر برای مردان و 80 سانتیمتر برای زنان تعریف کردهاند. در حال حاضر در جنوب کره، معیارهای کمی متفاوت، دور کمر ≥90 سانتیمتر برای مردان و ≥85 سانتیمتر برای زنان به کار میرود.
دادهها وزن
در سراسر جهان، ۸۰۰ میلیون نفر با چاقی زندگی میکنند که تخمین زده میشود تا سال ۲۰۳۰ به یک میلیارد نفر افزایش یابد (یک نفر از هر پنج زن و یک نفر از هر هفت مرد). در منطقه مدیترانه شرقی، اکثر کشورها تغییر تغذیه به سمت رژیمهای غذایی ناسالم و سبک زندگی کمتحرک را تجربه کرده و بهطور تقریبی نیمی از بزرگسالان (۴۹درصد) بیش از یک چهارم (۲۶درصد) از نوجوانان و نزدیک به 6 درصد از کودکان زیر پنج سال تحتتأثیر اضافهوزن یا چاقی هستند.
عوامل چاقی
عدم تعادل انرژی بین کالری مصرف شده و کالری دریافتی؛
افزایش مصرف غذاهای پرانرژی (این نوع غذاها سرشار از چربی و قند هستند)؛
افزایش عدمتحرک بدنی.
سایر عوامل
مصرف نوشیدنیهای شیرین شده با شکر که بهشدت با مرگ ناشی از چاقی و بیماریهای مزمن متعدد مرتبط است. در سال 2012، حدود 50 هزار مرگ ناشی از بیماری قلبی و دیابت نوع 2 در میان بزرگسالان ایالاتمتحده با مصرف نوشیدنیهای شیرین مرتبط بود. مطالعهای نشان داد بزرگسالانی که دو وعده یا بیشتر از نوشیدنیهای شیرین در روز مینوشند، در مقایسه با افرادی که کمتر از یک وعده در ماه نوشیدنیهای شیرین مینوشند، 31درصد بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی هستند.
مصرف یک نوشیدنی شیرین در روز خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا 26درصد در میان بزرگسالان افزایش میدهد. طبق بررسیهای انجامشده یک قوطی ۳۳۰ میلیلیتری نوشابه گازدار ۴۰ گرم شکر و آبمیوه شیرین نزدیک به ۴۵ گرم شکر دارد.
عوارض شایع اضافهوزن و چاقی
بیماریهای قلبیعروقی (عمدتا بیماری قلبی و سکته مغزی علت اصلی مرگ در سال 2012 بود)؛ دیابت. اختلالهای اسکلتی عضلانی (بهویژه آرتروز که یک بیماری دژنراتیو بسیار ناتوانکننده مفاصل است). برخی از سرطانها (ازجمله آندومتر، سینه، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و روده بزرگ). مطالعههای انجامشده نیز نشان میدهند که چاقی یک عامل خطر زوالشناختیاست.چاقبودن میتواند باعث تغییرات در ژنهای مرتبط با حافظه شود.
افراد چاق در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دارند. برای داشتن وزن ایدئال باید تغذیه مناسبی داشته باشید.گفتنی است؛ محققان چینی معتقدند که نوشیدن چای سبز آلزایمر را به تأخیر میاندازد و باعث تقویت حافظه میشود. مولکول آبی اپیگالوکتشین گالات یا همان EGCG موجود در چای سبز خاصیت آنتیاکسیدانی دارد و در برابر بیماری که با افزایش سن ارتباط دارد، مؤثر است.
بنابراین باید بدانید که وزن سالم برای سلامت بدن ضروری است و منجر به حفظ سلامت ذهن نیز میشود. بههرحال با توجه به افزایش شیوع چاقی و اضافهوزن در کشور، لازم است حساسسازی در افراد جامعه به منظور عوارض جبرانناپذیر آن انجام شود. درضمن باید دانست که پیشگیری و درمان چاقی فقط کاهش وزن نیست؛ بلکه اتخاذ رفتارهای سالمتر برای مدیریت این بیماری و بهبود سلامت کلی است.
درواقع پیشگیری و کنترل چاقی امکانپذیر است. اما باید در همه زمینهها اقدام شود. باید آگاهی مردم افزایش یابد و دسترسی به اطلاعات مناسب بهبود یافته تا از زندگی شادتر، طولانیتر و سالمتر برای همه در حال حاضر و در آینده اطمینان حاصل کنیم.