نگاهی به جایگاه زن در خانواده با بیان تشبیهی تاریخی

زنان و گذرگاه احد جامعه امروز

مسئله خانواده و نقش زن در آن و اولویت‌های زنان یکی از مسائلی است که در جامعه امروز ما به‌صورت تئوری و روی کاغذ یکی از پراهمیت‌ترین مسائل بوده؛ اما در عمل دچار کم‌لطفی‌های بسیاری شده است و گویی اهمیت بسیار کمی به آن داده می‌شود. مسئله‌ای مهم؛ اما کوچک‌انگاشته‌شده.

تاریخ انتشار: 09:10 - یکشنبه 1402/10/17
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
زنان و گذرگاه احد جامعه امروز

به گزارش اصفهان زیبا؛ مسئله خانواده و نقش زن در آن و اولویت‌های زنان یکی از مسائلی است که در جامعه امروز ما به‌صورت تئوری و روی کاغذ یکی از پراهمیت‌ترین مسائل بوده؛ اما در عمل دچار کم‌لطفی‌های بسیاری شده است و گویی اهمیت بسیار کمی به آن داده می‌شود. مسئله‌ای مهم؛ اما کوچک‌انگاشته‌شده.

اگر نقش زن در خانواده و اولویت‌بندی زنان، اینکه خانواده اولویت است یا کار یا تحصیل یا تفریح یا فعالیت اجتماعی خارج از منزل یا…، به واقعه‌ای تاریخی تشبیه شود، تشبیه آن به بخش‌هایی از جنگ احد، تشبیهی کاملا وافی به مقصود به نظر می‌رسد.

در ادامه، بخش‌هایی از جنگ احد که به این موضوع نزدیک‌تر است، بیان می‌شود.

سال سوم هجری است. پیامبر آرایش جنگی خود را در خارج از مدینه و در دامنه کوه احد برای رویارویی با کفار ایجاد کرده است و مسلمانان با استعانت از خداوند و روحیه ایمانی خود، در وضعیت مناسبی برای پیروزی در این جنگ به سر می‌برند. اما تنگه کوچک و استراتژیکی در پشت سپاه مسلمانان وجود دارد که امکان حمله و دورزدن مسلمانان را توسط کفار ایجاد می‌کند.

پیامبر این نقطه‌ضعف را هم ملاحظه کرده و پنجاه کماندار را مسئول حفاظت و مراقبت از این تنگه که به تنگه احد مشهور است، قرار داده و به آن‌ها دستور می‌دهد که به‌هیچ‌وجه دست از حفاظت از این تنگه مهم و استراتژیک برندارند؛ چه شکست بخورند و دشمن آنان را تا مدینه تعقیب کند، چه پیروز شوند و آن‌ها دشمن را تا مکه تعقیب کنند.

تنگه کوچکی است و در وهله اول آن‌چنان هم مهم نمی‌نمایاند؛ اما پیامبر که یک استراتژیست جنگی است این ضعف را دیده و برای تقویت آن راه‌حلی اندیشیده است.

جنگ در حال پایان است و مسلمانان با الطاف خداوند در مسیر پیروزی هستند. سپاه کفر عقب نشسته و در حال فرار است. پنجاه کمانداری که مسئول حفاظت از تنگه بوده‌اند، پیروزی یاران خود را می‌بینند. آن‌ها دارند مشاهده می‌کنند که باقی مسلمانانی که در خط مقدم حضور دارند، در حال تعقیب دشمن و جمع‌آوری غنایم برای خویشتن هستند.

این منظره، وسوسه‌ای طمع‌انگیز را در نفس آن‌ها برانگیخته می‌کند. دارند می‌بینند که مسلمانان پیروز شده‌اند و هرکدام از آن‌ها در حال جمع‌آوری غنیمت هستند و کاری که به آن‌ها محول شده است، در حال حاضر دیگر آن‌قدرها هم مهم به نظر نمی‌رسد و گویی درحال انجام کاری بیهوده و عبث هستند. از طرفی، فرمان پیامبر است که فرموده بود به‌هیچ‌وجه پست خود را ترک نکنند و از سوی دیگر، غنیمت و منافع دنیوی است که با ترک تنگه به دست خواهند آورد.

با این توصیفات، عده زیادی از کمانداران پست خود را ترک کرده و به طمع غنایم به سمت پایین تنگه سرازیر می‌شوند. عده‌ای از آن‌ها اما باقی‌مانده‌اند تا با محافظت‌کردن از تنگه، دستور پیامبر را نیز امتثال کرده باشند. اما لشکر کفر به‌کلی شکست نخورده است.

خالد بن ولید با تعدادی از سوارانش سپاه مسلمانان را دور زده و دقیقا از همان تنگه‌ای که پیامبر دستور محافظتش را داده بود، به مسلمانان حمله می‌کند. ورق برمی‌گردد و سپاه کفر، جنگی را که به‌طور مفتضحانه‌ای در آن شکست‌خورده بود، پیروز شده و مسلمانان را شکست می‌دهد. در این جنگ خسارات جبران‌ناپذیری بر مسلمین وارد شد. حمزه، عموی پیغمبر، شهید شد و جان پیغمبر و امیرالمؤمنین هم به‌شدت به خطر افتاد.

نقش استراتژیک زنان در خانواده

باری، این واقعه تاریخی بسیار شبیه به نقش زنان در خانواده است. گویی زنان همان پنجاه کمانداری هستند که دستور دارند پست خود را به هیچ قیمتی ترک نکنند؛ چه پیروز شوند و چه شکست بخورند. شکی نیست که پاسگاه بسیار سختی است؛ زیرا مشاهده اینکه بسیاری از دوستان، نزدیکان و خویشان تو، دیگر عملا اولویتشان خانواده نیست، هرچند به‌طور زبانی مسئله خانواده را اولویت خود بدانند، و درحال اولویت‌دادن به تحصیلات بالاتر، شغل، کسب مال، فعالیت خارج از منزل یا حتی تفریح و بلاگری هستند، وسوسه عجیبی را در وجود انسان برانگیخته می‌کند که مقاومت در برابر آن کار بسیار دشواری است.

یک‌طرف شغل و شأن اجتماعی و پول است و طرف دیگر تنها دستور پیامبر! بدون شک، امتثال امر پیامبر در برابر همه این‌ها، کار بسیار دشواری است؛ اما برترین اعمال، سخت‌ترین آن‌هاست.

نگارنده به این نقش، به‌عنوان پستی مهم و اساسی می‌نگرد که ترک آن عواقب جبران‌ناپذیری ابتدا برای خانواده و سپس برای جامعه دارد. تنگه احدی که زنان دستور مستقیم برای حفاظت از آن دارند و ترک آن مساوی است با شکست؛ شکست در اهداف و چشم‌اندازی که خداوند برای یک جامعه اسلامی درنظر گرفته است.

نوع نگاه این یادداشت اساسا به جایگاه خانواده همچون نگاه در فرهنگ غربی نیست و بیشتر نظر به یک جامعه سالم و درست اسلامی دارد. در این جامعه، زن محور یک خانواده است و اعضای خانواده را متمرکز حول هدف نگاه می‌دارد و ترک پست توسط زن درواقع از محور خارج‌کردن کل اعضای خانواده است.

قطعا منظور نگارنده از این مطالب، نفی لزوم حضور اجتماعی زن، تحصیل علم توسط او و فعالیت در نقش‌هایی که اساسا متعلق به زنان است نیست، بلکه همان‌طور که در جای‌جای متن مشخص است، مقصود اولویت‌دادن به خانه، خانواده، همسر و فرزندان و خرج‌کردن اصل توان و توجه زن برای اینان است و اولویت‌ها در دوراهی‌ها مشخص می‌شوند؛ اینکه یک زن در دوراهی بین تربیت درست و بهتر فرزندان و همسرداری یا شغل و شأن اجتماعی و پول و تفریح، کدام را انتخاب می‌کند.

برچسب‌های خبر
دیدگاهتان را بنویسید

- دیدگاه شما، پس از تایید سردبیر در پایگاه خبری اصفهان زیبا منتشر خواهد‌شد
- دیدگاه‌هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد‌شد
- دیدگاه‌هایی که به غیر از زبان‌فارسی یا غیرمرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد‌شد

17 + 3 =