سه مـعـیـار اصـلـی بـرای شـنـاسـایـی محرومیت در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان بررسی شده است. قرار گرفتن در پنج دهک پایین جامعه، فاقد شغل (فاقد بیمه)، تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی از جمله این معیارها هستند که بر اساس آنها استانهای مختلف کشور بر اساس شـاخص محرومیت رتبهبندی شدهاند. بر اساس دادهها، استان سیستانوبلوچستان با نرخی معادل ۶۲درصد بالاترین نرخ محرومیت را بین استانها به خود اختصاص داده و استان یزد با ۱۶درصد کمترین نرخ محرومیت را دارد.
رشد اقتصادی اصفهان در مقایسه با سایر استانها
عضو هیئتعلمی دانشکده اقــتـصـــاد دانشگاه اصـفـهـان به اصـفـهــانزیــبــا میگـویـــد: اصـفـهـان از لـحـاظ امنیت سرمایهگذاری در رتبه بیستوهشتم و از لحاظ سرمایه اجتماعی در رتبه سیام قرار دارد، رتبه فضای کسبوکار در استان پانزدهم است و نرخ بیکاری در برخی فصول اصفهان نسبت به میانگین کشوری بین 20 تا 25 درصد بالاتر است؛ یعنی اگر به طور میانگین در کشور در مقابل هر 100 نفر 10 نفر بیکار هستند در اصفهان در مقابل هر 100 نفر 12 نفر بیکارند.محمدرضا حیدری تصریح میکند: زمانی که رتبه امنیت سرمایهگذاری، نرخ بیکاری، سرمایه اجتماعی و رتبه فضای کسبوکار را در نظر بگیریم مشاهده میکنیم این پارامترها نرخ رشد اقتصادی استان را در مقابل نرخ رشد اقتصادی سایر استانها تحتتأثیر قرار داده و خودش را در شاخص فقر و محرومیت نشان میدهد.
مغز اصفهان کوچک شده است!
حیدری عنوان میکند: به لحاظ کیفی، مغز اصفهان کوچک شده است؛ یعنی اصفهان سرمایهگریز شده و وضعیت زیرسـاخـتهــا، مسئـلـه آب، آلودگی، محیطزیست و مهاجرت از مسائل اصلی استان به شمار میرود. ملاحظات دیـگـری هم وجود دارد؛ در واقــع استانهایی که صنعتیتر و تجاریتر هستند وقتی تحریم اتفاق میافتد در مقابل استانهایی که سنتیتر و کشاورزیتر هستند زودتر تحت تأثیر قرار میگیرند.
عضو هیئتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان ادامه میدهد: طی سه سال گذشته از اردیبهشت 97 تا الان، اصفهان بهعنوان استان صنعتی و تجاری در مقایسه با سایر استانها بیشتر در معرض تحریمها قرار گرفته است؛ از سوی دیـگـر مـشـاهدههای عینی در استانهایی همچون یزد و قم نشان میدهد در این استانها حجم سرمایهگذاری و حجم تلاش برای ارتقای رشد اقتصادی و حجم منابعی که از مسیرهای مختلف تزریق میشود بیشتر است.
رشد سرمایهگذاری زیرساختها در قم
او میافزاید: در استان قم تزریق سرمایه بالاست، بحث گردشگری این استان، مذهبیبودن و گردشگری زیارتی و وجوهاتی که برای مؤسسههای فقهی و آموزشی و حوزه هزینه میشود در استان قم مطرح است. ضمن اینکه شهرداری قم بیش از هزار تا دو هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه تأمین مالی کرده و زیرساختها در قم رشد کرده است.
رشد صنایع استان یزد
حیدری بیان میکـنـد: اسـتـــان یزد در حوزه فولاد، کاشی و سـرامـیـک و گردشگری سرمایهگذاری مناسبی انجام داده و در این بخشها فضای رقابتی ایجاد شده است، استان اصفهان از منابع تهی شده و مناقشات و مسائل اجتماعی و بخشی از خردهفرهنگها در درون شهر و استان نیز تأثیرات منفی روی رشد اقتصادی اصفهان داشته است.
دغدغههای استان
عضو هیئتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان خاطرنشان میکند: زمانی که رشد اقتصادی کاهش پیدا کند، فقر و بیکاری افزایش یافته و آسیبهای اجـتـمـاعـــی در مـنـاطـق حاشیهنشین هم افزایش پیدا میکند، در نتیجه شکاف طبقاتی در بخش تولید و مصرف اصفهان بیشتر میشود، در این شرایط میل به مهاجرت افزایش یافته و سرمایهگذاری انجام نمیشود. حیدری بیان میکند: امیدواریم در خصوص مسائل آب، محیطزیست، امنیت سرمایهگذاری و آسیبهای اجتماعی اصفهان تدابیری اندیشیده شود تا وضعیت رفاه استان بیشتر شود.
نابودی یکمیلیون شغل در فصل بهار
بر اساس دادههای این گزارش، کرونا بیش از یکمیلیون شغل در فصل بهار را از بین برده است. رشد شدید خط فقر طی سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ اتفاق افتاده است. نرخ فقر از ۲۲درصد در سال ۱۳۹۶ به ۳۲درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. این یعنی در سال ۱۳۹۸ حدود ۳۲درصد از جمعیت کشور معادل ۲۶,۵ میلیون نفر زیر خط فقر قرار داشتند. دادههای مرکز آمار در خصوص نیروی کار نشان میدهد که تعداد شاغلان در سال ۹۰ و ۹۱ نسبت به سال ۹۸ با افت محسوسی مواجه است. با وجود افزایش هزینهها و درآمدها در سال۹۹ با درصد بالایی از جمعیت بیکار روبهرو بودهایم که به واسطه شرایط نامساعد اقتصادی در اثر تحریم و کرونا شغل خود را از دست دادهاند.
در بخش خدمات شاهد کاهش پیوسته تعداد شاغلان بودهایم. از پاییز ۱۳۹۳ تا پاییز ۱۳۹۸ حدود ۳ میلیون شغل ایجاد شد که این مشاغل به طور عمده از نوع مشاغل در بخش غیررسمی خوداشتغالی و مشاغلی بودند که به حضور و تقاضای خانوار در بخش خدمات وابسته بودند. ازاینرو انتظار میرود که حتی بدون کرونا نیز با توجه به شدت گرفتن رکود در ایران بخش زیادی از این مشاغل از بین برود.