به گزارش اصفهان زیبا؛ اجارهها سربهفلک کشیده است و مستأجران سرگردان و از این خانه به آن خانه راهی کوچهپسکوچههای شهر هستند. جیبشان خالی است و خرج و مخارج زندگی بهقدری بالاست که توان پرداخت اجارههای نجومی را ندارند و همین هم خواب را از چشمشان ربوده است.
داستان افزایش اجارهبها و ناتوانی مستأجران از پرداخت هزینه، داستان تازهای نیست؛ قصهای که در آن همیشه نه مستأجر از مقدار اجاره راضی است و نه مالک و تا بوده و هست، دعوای این دو ادامه داشته و خواهد داشت!
در یکیدو سال اخیر، اما داستان رنگ تازهای به خود گرفته و افزایش نجومی اجارهبها در سرتاسر شهر، صدای اعتراض مستأجران را بلند کرده است؛ اعتراضی که البته راه به جایی نبرده است و نتوانسته باعث ساماندهی این وضعیت در شهر شود؛ همین شده است که روزبهروز خانهها آب میروند و متراژ آنها کوچکتر میشود و مستأجران به حاشیه شهر یا شهرستانهای اطراف پناه بردهاند تا شاید بتوانند چند متر سقف برای خود دستوپا کرده و شب را در آن صبح کنند.
افزایش فراوان اجارهبها موضوعی است که سید مهدی حجازی، رئیس اتحادیه املاک، در گفتوگو با «اصفهانزیبا» به آن اشاره میکند و میگوید که تعیین اجارهبها هیچ متر و معیار یا قاعده خاصی ندارد و بیشتر سلیقهای است؛ ضمن اینکه قانونی که وزارت راه و شهرسازی دراینباره تصویب کرده نیز نتوانسته است کاری از پیش ببرد و ضمانت اجرایی ندارد.
آقای حجازی! وضعیت اجارهبها در اصفهان در مقایسه با سال گذشته چگونه است و به چه میزان افزایش داشته؟
متأسفانه نرخ اجارهبها در اصفهان نسبت به سال گذشته حدود دو تا سه برابر افزایش یافته است؛ همانطور که هزینههای ساختوساز و مصالح ساختمانی و… با افزایش روبهرو بوده است.
این افزایش بر چه اساسی صورت میگیرد؟ آیا افزایش اجارهبها تابع قوانین یا آیـیـننـامـههای خاصی است؟
متأسفانه نرخ اجارهبها از هیچ متر و معیاری تبعیت نمیکند؛ همین هم باعث شده است اکنون شاهد بیسروسامانی در حوزه مسکن باشیم. برخی از مالکان براساس شرایط زندگی خود و بدون در نظر گرفتن وضعیت دیگر شهروندان، اقدام به افزایش اجارهبها میکنند؛ ضمن اینکه برخی از مالکان خودشان مستأجر نیز هستند. در کل میتوان گفت که این وضعیت به تحمیل فشارهای اقتصادی و ایجاد شرایطی ناکارآمد و ناعادلانه در جامعه منجر شده است.
اخیرا مصوبه ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجارهبها از سوی شورای نگهبان به تأیید رسید. به نظر شما آیا این قانون میتواند مشکلی از مـشـکلات مـسـتأجران را حل کند؟
خیر، این قانون حالت دستوری دارد؛ به همین دلیل نیز کارآمدی ندارد و نمیتواند بازار مسکن را ساماندهی کند. براساس این قانون، قرار است سقف قانونی مجاز برای افزایش سالانه اجارهبهای مسکن در شهرها و استانهای کشور بر مبنای نرخ تورم عمومی صورت پذیرد. سقف قانونی مجاز برای افزایش سالانه اجارهبهای مسکن بر مبنای نرخ تورم عمومی، تعیین میشود.
مطابق با این قانون، در شهرهایی که تورم عمومی سالانه در آنها از ۳۰درصد بیشتر است، وزارت راه و شهرسازی در خصوص تعیین سقف مجاز برای افزایش اجارهبها بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نرخ تورم عمومی اقدام خواهد کرد.
نکته مهم، اما این است که شورای حل اختلاف و مراجع قضایی باید به این قانون، پایبند باشند؛ به این معنا که اگر مالکی حکم به تخلیه داد، مراجع قضایی این دستور را اجرا نکنند و مانع تخلیه شوند؛ اما به نظر میرسد این قانون از ضمانت اجرایی چندانی برخوردار نیست؛ ضمن اینکه مالکان باید ملک خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کنند که برخی از انجام این کار سرپیچی میکنند.
جالب این است که حتی سامانه خودنویسی که راهاندازی شده، پر از اشکال و ایراد است و خیلی از موارد را نمیشود در آن ثبت کرد؛ درواقع سامانهای ناقص را راهاندازی کردهاند که هیچگونه پوششی ندارد و سرتاسر ایراد است؛ درحالیکه باید برای مردم مشوقهایی را ایجاد کنند تا براساس آن، مالک ترغیب به ثبت ملک خود شود و از قانون پیروی کند. این قانون یکطرفه است و جوانب مختلف را موردبررسی قرار نداده و به دلیل تصدیگری دولت، با شکست روبهرو خواهد شد؛ درحالیکه اگر ابعاد مختلف موردبررسی قرار گرفته بود، حقوحقوق مالکان نیز باید در نظر گرفته میشد.
آیا مستأجران در صورت عدم رعایت حقوحقوقشان، این موضوع را پیگیری میکنند یا به دلیل بینتیجه و زمانبربودن آن، قید شکایت را میزنند؟
خیر؛ شـاید خـیلی از مـسـتأجران میدانند که این قانون، چندان جنبه عملیاتیشدن ندارد و شورای حل اختلاف و مراجع قضایی به آن تن نمیدهند؛ درصورتیکه اگر شکایت شود و مراجع قضایی نیز حکم به تخلیه بدهند، قطعا اتفاقهای خوبی رخ خواهد داد و میتواند اثرگذار باشد؛ در غیر این صورت، تصویب چنین قوانینی نمیتواند مؤثر باشد و باعث ساماندهی حوزه مسکن شود. اکنون بسیاری از قراردادها بهصورت زیرخاکی یا غیرقانونی منعقد میشوند؛ به همین دلیل هم خیلی تأثیرگذاری ندارند و البته پیامدهای منفی هم بههمراه دارند.
درحال حاضر میانگین اجارهبها در شهر اصفهان چقدر است؟
برای پاسخ دادن به این پرسش به زمان بیشتری نیاز است. باید اجازه دهیم خرداد به اتمام برسد و مدارس تعطیل شوند و جابهجاییها صورت بگیرد تا بتوانیم آمار درستی ارائه دهیم.
افزایش فراوان اجارهبها آیا صرفا در برخی از مناطق رخ داده است یا پایینشهر نیز از همین قاعده پیروی میکند؟
بله، این افزایش شامل تمامی مناطق میشود؛ فرقی نمیکند، شمال یا جنوب، نرخ اجاره در همهجا افزایش سرسامآور داشته است.
افزایش فراوان اجارهبها چه پیامدهایی به همراه دارد؟
این موضوع باعث شده است خیلیها دیگر نتوانند در مناطقی که تا پیشازاین سکونت میکردند، ساکن شوند و بهناچار به پایین یا حاشیه شهر کوچ کنند. برخی نیز ترجیح دادهاند از اصفهان مهاجرت کنند و به شهرستانهای اطراف بروند؛ چراکه توان پرداخت اجارهبها در کلانشهر اصفهان را ندارند و از پس آن برنمیآیند.
